ජර්මන් ආර්ථික ඉතිහාසය

ජර්මන් ආර්ථික ඉතිහාසය තුළ සිදු වූ පරිවර්තනීය වෙනස

යුරෝපීය කලාපයේ ඇති ආර්ථික අතින් බලවත් රටක් ලෙස ජර්මනිය අපට සැලකිය හැකි ය. සංවර්ධිත ආර්ථික ක්‍රමයක් කරා ඒමට ජර්මනියට පරිවර්තනීය වෙනස්කම් රාශියක් සිය ආර්ථික ක්‍රමය තුල සිදු කිරීමට සිදු විය. ඒ සඳහා විවිධ හේතු ද බලපාන ලදී. එම නිසා අප ජර්මන් ආර්ථිකය විකාශනයේ දී සිදු වූ වැදගත් සිදුවීම් හා රට ලෝක ආර්ථික බලවතකු වීමට අනුගමනය කල ක්‍රියාමාර්ග මෙම ලිපිය හරහා අප විමසා බලමු.

යුරෝපයේ අනෙක් රටවල ආර්ථික විකාශනයට වඩා ජර්මනියේ ඒ පිළිබඳව වන අත්දැකීම් ඉතා විශේෂ වේ. එසේ ප්‍රකාශ කිරීමට හේතු වන්නේ ජර්මනිය සිය ආර්ථිකය අනෙක් යුරෝපා රටවල් සිදු කල ආකාරයටම දියුණු කිරීමට කටයුතු කල ද වෙනස් වන්නේ ජර්මන් රජය විසින් අනුගමනය කරන ලද විවිධ ක්‍රමෝපායන් හේතුවෙනි. විශේෂයෙන් ම  දහ අටවන හා දාහත්වන සියවස් තුළදී ජර්මනියේ ආර්ථිකය තුල සැලකිය යුතු ගතික වෙනසක් දැකගත හැකි විය. මෙරට කෘෂි ආර්ථිකය තුල සිදු වූ වෙනස්කම් ඊට හොඳ ම නිදසුනයි. ඇත්තෙන් ම කුඩා රාජ්‍ය තුන්සියයකින් පමණ සමන්විත ජ්ර්මනිය සම්පත්වලින් බහුල වූ රාජ්‍යයක් නොවේ. තව ද නිතර යුද කැරලි ඇති වූ රටක් ලෙස ජර්මනිය ප්‍රකට ය. එමනිසා යුරෝපයේ යුද පිටිය ලෙස ද  රුසියාව හදුන්වනු ලබයි. 1800 වස්‍ර ව්න විට හා ඊට පෙර ප්‍රධාන ලෙස ග්‍රාමීය ලක්ෂණ පෙන්නුම් කල ජර්මනිය දහනමවන සියවස අග වන විට සීඝ්‍රයෙන් ආර්ථික වර්ධනයක් අත් කරගනු ලැබීය. නමුත් එය ඉනාශ වූ අතර එසේ වීමට බලපෑවේ පළමු හා දෙවන ලෝක යුද්ධයට මැදිහත්ව් වීමට ජර්මනියට සිදු වූ නිසා ය. නමුත් දෙවන ලෝක යුද්ධයට පසු නැවත මතු ඌ ජර්මනිය 1950-1960 දශකය තුල ඉදිරිපත් කරන ලද මාෂල් සැලැස්ම මගින් යුරෝපයේ ආශ්චර්යය බවට පත් වනු ලැබීය. දෙවන ලෝක යුද්ධයට පසුව නැගෙනහිර ජර්මනිය හා බටහිර ජර්මනිය ලෙස බර්ලින් තාප්පයෙන් වෙන්ව පැවති ජර්මනිය නැවත එකතු ඌ අතර ලොව බලවත් ආර්ථිකයක් හිමි රටක් බවට වර්තමානයේ පත් වී ඇත. දර්න් අප පියවරෙන් පියවර ජර්මනියේ ආර්ථිකය විකාශය වූ අයුරු විමසා බලමු.                         

1. වැඩවසම් ක්‍රමය බිඳවැටීම 

2. කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනය

3. කාර්මික සංවර්ධනය

4. සොල්වරීන් වෙළෙඳ මණ්ඩලය

5. ජනගහන ප්‍රතිපත්ති

6. දුම්රිය මාර්ග සංවර්ධනය

7. වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාර 

වැඩවසම් ක්‍රමය බිඳවැටීම

පහලොස්වන සියවස වන විට ජර්මනියේ මිලියන හයකට ආසන්න ජනගහනයක් පැවති අතර ඉන් බහුතරයක් සුළු ගොවීන් විය. ඔවුන් එවකට විසූ රදලයන්ගේ හා වංශාධිපතීන්ගේ මෙන් ම ආගමික ආශ්‍රමයන්හි වහලුන් සේ සේවය කරනු ලැබීය.මෙම යුගයේ ජර්මනියේ නගරවල ජීවත් වූ නාගරිකයන් හට නිදහස තිබූ අතර කොලෝන් නගරය යනු එවැනි මිනිසුන් ජීවත් වූ වෙළඳ නගරයක් විය. මම යුගයේ සමාජය තුල පූජකයන්, වෛද්‍යවරුන්,වෙළදුන් ,ශිල්ප ශ්‍රේණි වල නිරත වූ අය හා ප්‍රවේණිදාසයන් ලෙස පස් වැදෑරුම් සමාජ ක්‍රමයක් දැකගත හැකි විය. ඒ අනුව සමාජයේ පහලම පන්තිය ප්‍රවේණිදාසයන් ඌ අතර ඔවුන් නිදහස අහිමි ජන කොට්ඨාසයක් විය. ඔවුන් රදලයන්ගේ වඩ කටයුතු සිදු කල අතර අද ගොවීන් රදලයන්ගේ ඉඩම් වල වගා කටයුතු කරන ලදි. නමුත් ගොවීන්ට ඒ සඳහා බදු ගෙවීමට ද සිදු විය. භූගෝලීය වශයෙන් බැලූ කල ජර්මනිය කොටස් දෙකකින් යුක්ත විය ඒ එල්බ් ගගෙන් නැගෙනහිර කොටස හා බටහිර කොටස වශයෙනි. මෙම නැගෙනහිර කොටසේ ඉඩම් හිමි නයිට්වරු වූ ජුන්කර්වරු විසින් පාලනය කරන ලද අතර බටහිර  කොටස තුල ජනාවාස තිබූ අතර එහි පැවති සංස්කෘතිය වෙනස් එකක් විය.නැගෙනහිර කොටසේ සිටි ප්‍රවේණිදාසයන්ට වඩා බටහිර කොටසේ සිටි සුළු ගොවීන් නිදහස් ව සිට ඇත. යුරෝපයේ අනෙක් රටවල වැඩවසම් ක්‍රමයේ බිඳ වැටීම ජර්මනීයේ ආර්ථිකයට තීරණාත්මක කඩඉමක් වූ අතර එය තහවුරු වන්නේ එක්දාස් හත්සිය හැත්තෑ නවයේදී බැවේරියාවේ රජු විසින් ප්‍රවේණි දාසයන් නිදහස් කිරීම මගිනි. මෙය එක්දාස් අටසිය හත පනත මගින් ක්‍රියාත්මක කල අතර ප්‍රවේණිදාසභාවයෙන් නිදහස් කිරීම ඉඩම් අයිතිය පිළිබඳව වෙනස්කම් සිදු කිරීම හා කැමති රැකියා කිරීමට ඉඩ හැරීම සිදු අරන ලදි. මෙම නිසා වහලුන් සිදු කරන ලද වැඩ රාශියක් ඉවත්වීම නිසා සුළු ගොවීන්ට සිය අදායම වැඩි කරගත හැකි විය. නමුත් මෙය ක්‍රියාත්මක කිරීමට ජුන්කර්වරු ඉඩ ලබා නොදීම් නිසා ඉඩම් පිළිබඳව නිසි අයිතිය ගොවීන්ට ලැබුනේ නැත. එම නිසා රදලයන්ට වැඩියෙන් ඉඩම් ලබාගැනීමට හැකිවීම නිසා කෘෂිකාර්මික නිර්ධන පන්තියක් බිහිවීම සිදු විය. පසු කලෙක ඉඩම් හිමි ගොවි පන්ති බිහිකිරීමට එක්දාස් අටසිය එකොළහේ හාර්ඩන් බර්ග් නම් පනත ඉදිරිපත් කරන ලදි. එසේම එක්දාස් අටසිය පනහේදී ඉදිරිපත්ක් කල මැන්ඩුමල් නිතිය ප්‍රවේණිදාස විමුක්තියේ වැදගත්ම එකක් විය. මේ අයුරින් ජර්මනීයේ වැඩවසම් ක්‍රමය ක්‍රමයෙන් බිද`වැටීමට ලක්විය. 

කෘෂිකාර්මික  සංවර්ධනය

ජර්මනියේ ආර්ථිකය ඉහළ නැංවීමට  ඍජු බලපෑමක් කෘෂි අංශය විසින් සිදු කරනු ලැබීය. රටේ ජනතාවටඅ අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ආහාර සපයමින් ඉතිරි අතිරික්තය අපනයනය කර්මින් විදේශ විනිමය උපයා ගැනීමට ජර්මනිය කටයුතු කරන ලදි. නමුත් එකල ජර්මනිය තුල සාම්ප්‍රදායික වගා ක්‍රම වන තුන් කෙත් ක්‍රමය ආදී ක්‍රම නිසා සැලකිය යුතු කෘෂි ඵලදාවක් නොලැබුනි. නමුත් පසුව සිදු කල ඉඩම් කොටු කිරීම හා නව තාක්ෂණය භාවිතය මගින් ඵලදාව ඉහල නංවා ගැනීමට ජර්මනිය කටයුතු කරන ලදි. තවද ශෂ්‍ය මාරු ක්‍රමය නව යන්ත්‍ර සූත්‍ර භාවිතය ආදිය ද කෘෂිකර්මය නැංවීමට යොදා ගන්නා ලදි. එසේම කෘෂි අධ්‍යාපනය නැංවීමට විද්‍යාතන බිහි ඉරීම, කෘෂිකාර්මික ප්‍රදර්ශන පවත්වා නව දැනුම ලබාඅ දීම,කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපාරික පන්ති බිහිවීම ,නව යන්ත්‍ර සූත්‍ර හා ශිල්පක්‍රම රජය විසින් හදුන්වා දීම හා බැංකු මගින් මූල්‍ය පහසුකම් සපයමින් කෘෂිකාර්මික අංශය දියුණු කිරීමට කටයුතු කරන ලදි. තව ද  පොහොර සහනාධාර හා බීජ ලබාදීම, සත්ත්ව පාලනය දියුණු කිරීම ,ඉතිරිකීරීම් වර්ධනය කිරීම ණය පහසුකම් ලබාදීම ආදියත් කෘෂිකර්මය ඉහල නැංවීමට හේඑතු පාදක විය.

කාර්මික සංවර්ධනය 

1850ට පෙර ජර්මනියේ කාර්මික නිෂ්පාදනය අවම විය. නමුත් ඉන් පසු යගයේ ජර්මනිය අනෙකුත් රටවලට සාපේක්ෂව කාර්මික අතින් බලවත් රටක් බවට පත් වීමට කටයුතු කරනු ලැබීය.වැඩවසම් ක්‍රමයේ බිඳවැටීමෙන් හා කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනය නිසා කාර්මික සංවර්‍ධනය ආරම්භ වීමට පදනම සකස් විය. සොල්වරීන් වෙලද මණ්ඩලය බිහි ඉරීම ජර්මනියේ ආර්ථිකය ඉහල නැංවීමට හේතු ඌ තවත් කාරණාවකි.  මෙහිදී තීරු බදු ඉවත් කිරීම ඉසා විදේශ රටවල් සමග පොදු තීරු බදු ක්‍රමය යටතේ ක්‍රියා කිරීම නිසා විදේශ වෙළෙඳාම දියුණුවට පාත්‍ර විය. සොල්වරීන් වෙළෙඳ මණ්ඩලය නිසා ඇඩි වාසි ලැබුවේ ජර්මනියේ දුම්රිය කර්මාන්තයයි.  එතෙක් ජර්මනියේ පැව්ති ශ්‍රේණි ක්‍රමය අවලංගු කිරීම , නැපෝලියන්ගේ ආක්‍රමණයෙන් පසු රටේ කෘෂිකර්මය තුල ඌ ප්‍රතිසංස්කරණ ජර්මනියේ කාර්මික සංවර්ධනයට මහත් පිටුවහලක් විය. තවද පේෂ කර්මාන්තය දියුණුව ද ජර්මනියේ කාර්මික සංවර්ධනයට හේතු විය. පසුකාලීනව ජර්මනිය තුල සංගත හා කාටල් වැනි ඒකාධිකාරයක් සහිත ආයතන බිහිවීම සිදු විය. මහා පරිමාණ මෙන් ම සුලු කර්මාන්තවලට ජර්මන් රජය sසිය නුග්‍රහය ලබා දුන් අතර  රෙදිපිලි, රසායනික කර්මාන්ත, පොටෑෂ් නිපදවීම,සිල්ක් නිපදවීම, යකඩ හා වානේ කර්මාන්තය, නැව් කර්මාන්තය ආදී කර්මාන්තවල නැගී ඒමක් දැකගත හැකි විය. නමුත් 1914 පලමු ලෝක යුද්ධය නිසා ජර්මනියේ ආර්ථිකය බිද වැටුනි. බදු බර වැඩි වීම, ම්ත්‍ර රටවල ණය, ගමනාගමන කටයුතු අඩාල වීම,හා ඇල්පේස් ,ලොරේන් යන ප්‍රදේශ ප්‍රංශයට යටත් විය. නමුත් ඩෝවිස් සැලසුම යටතේ මෙය අවම කිරීමට ජර්මනිය කටයුතු කරන ලදි. 11933-1937 දක්වා කාලය තුල අඩොල්ෆ් හිට්ලර්ගේ පස් අවුරුදු සැලසුම යටතේ සැමට රැකියා දීම, ප්‍රවාහනය දියුණු කිරීම, විදුලිය නිපදවීම, ආහාර නිෂ්පාදනය දියුණු කිරීම මගින් ස්වයංපෝෂිත ආර්ථිකයක් හිමි රටක් ලෙස ජර්මනිය පත් කිරීමට කටයුතු කරන ලදි. නමුත් මෙම යුගයේ ජාතිවාදී ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක වූ තර එය ශ්‍රම  හිගයට බලපාන ලදි. 

සොල්වරීන් වෙළෙද මණ්ඩලය

ජර්මනියනිපදවන නිමැවුම් සඳහා දේශීයව මෙන් ම විදේශීයව වෙළෙඳපොළ ඇතිකිරීමේ අරමුණින් මෙම සංවිධානය බිහි කරන ලදි.එක්සත් ජර්මනිය බිහි කිරීමේ මූලිකඅ ඩිතාලම මෙය හරහා සිදු විය.සොල්වරීනය මගින් දියත් කල වැඩසටහන් නිසා  කාර්මික දියුණුවක් ජර්මනිය ලද අතර 1870න් පසු යුරෝපයේ ප්‍රධානම කාර්මික රටක් බවට පත් විය. එසේ ම මෙය මගින් රටේ කාර්මික අංශය ආරක්ෂා කිරීම ප්‍රධාන අරමුණ කොටගත් අතර අපනයන වැඩි කර ආනයනය අඩු කිරීමටත් කටයුතු කරන ලදි.

වර්තමානයේ අප දකින නව ජර්මනිය පලමු ලෝක යුද්ධයට පසුව සමූහාණ්ඩුවක් වූ තර එහි යටත් විජිත ප්‍රංශයට හා බ්‍රිතාන්‍යයට හිමි විය. නමුත් යුද වන්දි ගෙවීමට සිදු වූ නිසා ආර්ථික පරිහානියකට ලක් වීමට සිදු විය. නමුත් හිට්ලර්ගේ පාලන්‍යත් සමග නැවත ජර්මනිය දියුණුව කරා පැමිනෙන ලදි. ස්වයංපෝෂිත ආර්ථිකයක් හිමි අර ගන්නා ලදි. නමුත් ලෝක යුද්ධයට පසු ව ආහාර හිඟයට ජර්මනිය මුහුන දුන් අතර මාර්ෂල් සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් ජර්මනියේ යාපාර අංශය දියුණු කිරීමට කටයුතු කරන ලදි.1950න් පසු ඉහල ආර්ථික වර්ධනයන් අත් කර ගැනීමට ජර්මනියට හැකි විය.

මූලාශ්‍රය

comparative economic development and policies- dr.G.M.Henegedara