නිශ්පාදනයේ කෙටිකාලය සහ දිගුකාලය - උසස්පෙළ ආර්ථික විද්‍යාව

නිශ්පාදනයේ කෙටිකාලය සහ දිගුකාලය

ඵලදායී නිශ්පාදන සම්පත් භාන්ඩ හා සේවා බවට පත්කිරීමේ ක්‍රියාවලිය නිශ්පාදනය නොහොත් නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය ලෙස හැඳින්වේ. මෙම නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේ ප්‍රධාන ආකාර ද්විත්වය වන කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය සහ දිගු කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය දෙසට අවධානය යොමු කරමු.

කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය 

කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය යනු , කිසියම් නිශ්පාදන ආයතනයක් ස්ථාවර යෙදවුම් හා විචල්‍ය යෙදවුම් යන යෙදවුම් වර්ග ද්විත්වයම සහිතව නිශ්පාදනයේ යෙදී සිටින කාලපරිච්ඡේදයයි. එනම් කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේ යෙදී සිටින නිශ්පාදන ආයතනයක් තාක්ෂණය , යන්ත්‍රසූත්‍ර , ගොඩනැගිලි , ඉඩම් වැනි ස්ථාවර යෙදවුම් එලෙසම පවත්වාගෙන යමින් ශ්‍රමය , අමුද්‍රව්‍ය වැනි විචල්‍ය යෙදවුම් පමණක් අඩු හෝ වැඩි කරමින් නිශ්පාදනයේ නිරත වන බවයි. මෙහිදී ස්ථාවර යෙදවුම් වෙනස් කල නොහැැකි වන අතර එම හේතුවෙන් ව්‍යාපාරයේ පරිමාණයේ ද වෙනසක් සිදු නොවේ.

කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය.

කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේ යෙදවුම් හා නිමැවුම් අතර ඇති ගණිතමය සම්බන්ධතාවය සමීකරණයකින් ඉදිරිපත් කල විට එය කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය නම් වේ.

Q = f{ K , L }

Q :- නිමැවුම් ප්‍රමාණය 

f  :- යෙදවුම් හා නිමැවුම් අතර ඇති ශ්‍රිතීය සම්බන්ධතාවය.

K :- සමජාතීය ප්‍රාග්ධන තොගය නොහොත් ස්ථාවර යෙදවුම්.

L :- සමජාතීය ශ්‍රම යෙදවුම් ප්‍රමාණය නොහොත් විචල්‍ය යෙදවුම්.

ඉහත ශ්‍රිතයට අනුව නිශ්පාදනයේදී භාවිතා කරනු ලබන ප්‍රාග්ධන යෙදවුම් ( ස්ථාවර යෙදවුම් ) සහ ශ්‍රම යෙදවුම් ( විචල්‍ය යෙදවුම් ) මත නිමැවුම් ප්‍රමාණය රඳා පවතින බව තහවුරැ වේ. කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය තුලදී නිශ්පාදකයාට තමා යොදන විචල්‍ය යෙදවුම් ප්‍රමාණය වෙනස් කල හැකි වුවද ස්ථාවර යෙදවුම් ප්‍රමාණය වෙනස් කල නො⁣හැක. මෙසේ වන්නේ සාධක යෙදවුම් වෙනස් කිරීමේ වේගය එක් එක් සාධකයෙන් සාධකයට වෙනස් වන බැවිනි. එනම් විචල්‍ය සාධක ඉක්මනින් වෙනස් කල හැකි වුවද ස්ථාවර යෙදවුම් වෙනස් කිරීමට ඉතා විශාල කාලයක් ( දිගු කාලය ) ගත වන බවයි. මෙසේ සාධක යෙදවුම් වෙනස් කිරීමේ වේගය මත නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය කෙටි කාලය සහ දිගු කාලය යනුවෙන් අදියර⁣ දෙකකට බෙදා දක්වා අැත.

කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය සඳහා උපයෝගී කරගන්නා උපකල්පන.

1) ස්ථාවර යෙදවුම් වෙනස් කල නොහැකි බව.

*එනම් කෙටි කාලය තුලදී ගොඩනැගිලි , ඉඩම් , යන්ත්‍රසූත්‍ර වැනි ස්ථාවර යෙදවුම් ( ප්‍රාග්ධන යෙදවුම් ) වෙනස් කල නොහැකි බවයි.

2) විචල්‍ය යෙදවුම් වෙනස් කල හැකි බව.

*කෙටි කාලය තුලදී ශ්‍රමය , අමුද්‍රව්‍ය වැනි විචල්‍ය සාධක අපහසුවකින් තොරව වෙනස් කල හැකි බවයි.

3) මූලික තාක්ෂණය නොවෙනස්ව පවතින බව.

*එනම් නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය සඳහා යොදාගන්නා තාක්ෂණය නොවෙනස්ව පවත්වාගෙන යන බවයි.

 කෙටි කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය හීනවන ඵලදා නීතියට අනුව ක්‍රියාත්මක වේ.

( හීනවන ඵලදා නීතිය යනු , කෙටිකාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේදී ස්ථාවර යෙදවුම් නොවෙනස්ව පවතින විට විචල්‍ය යෙදවුම් ක්‍රමයෙන් වැඩි කරත්ම කිසියම් මට්ටමකින් පසු වැඩිවන විචල්‍ය යෙදවුම් වල ආන්තික හා සාමාන්‍ය ඵලදාව ක්‍රමයෙන් පහල යාමේ තත්වයයි. ) 

දිගු කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලිය 

 නිශ්පාදන ආයතනයක සියලුම යෙදවුම් විචල්‍ය යෙදවුම් බවට පත්වන කාලයයි. එනම් සියලුම යෙදවුම් වෙනස් කිරීමට හැකි කාලයයි. නමුත් නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේ මූලික තාක්ෂණය වෙනස්කිරීමට මෙහිදීද නොහැක.... සියලුම යෙදවුම් වෙනස් කිරීමට හැකියාව ඇති හෙයින් දිගු කාලයේදී ආයතනයේ පරිමාණයද වෙනස් කල හැකිය.

දිගු කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය 

 දිගු කාලීන නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියේ දී සියලුම යෙදවුම් විචල්‍ය යෙදවුම් බවට පත්වන බැවින් විචල්‍ය යෙදවුම් හා නිමැවුම් මට්ටම අතර ඇති ගණිතමය සම්බන්ධතාවය දිගු කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය ලෙස හැඳින්වේ.

Q = f{ V1 , V2 , ......... , Vn }

V :- විචල්‍ය සාධක 

 දිගු කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය හැසිරෙන සුවිශේෂී ආකාරය පරිමණානුකූල ඵල නීතිය ලෙස හැඳින්වේ.

පරිමණානුකූල ඵල නීතියේ ප්‍රධාන කොටස් 3කි.

1)වැඩිවන පරිමණානුකූල ඵල 

එනම් සියලුම යෙදවුම් වෙනස්කරන ප්‍රතිශතයට වඩා වැඩි ප්‍රතිශතයකින් නිමැවුම් වර්ධනය වීමයි.

2)අඩුවන පරිමණානුකූල ඵල 

සියලුම යෙදවුම් වෙනස්කරන ප්‍රතිශතයට වඩා අඩු ප්‍රතිශතයකින් නිමැවුම වර්ධනය වීමයි.

3)ස්ථාවර පරිමණානුකූල ඵල 

සියලුම යෙදවුම් වෙනස්කරන ප්‍රතිශතයට සමාන ප්‍රතිශතයකින් නිමැවුම වර්ධනය වීමයි.

දිගු කාලීන නිශ්පාදන ශ්‍රිතය ඉහත කී පරිමණානුකූල ඵල නීතියේ ආකාර තුනට අනුව හැසිරේ....