වාණිජවාදය බ්රිතාන්යයේ ක්රියාත්මක වූ ආකාරය
ඕනෑම රටක ඕනෑම කාලයකදී ආර්ථික කටයුතුවල ස්වභාවය කෙරෙහි කිසියම් ආර්ථික මතයක් බලපාන බව ආර්ථික ඉතිහාසය හැදෑරීමේදී අපට පැහැදිලි වේ.ඒ අනුව බ්රිතාන්යයේ රාජ්ය ආර්ථික ප්රතිපත්ති පිළිබඳව සලකා බලන විට වාණිජවාදය ආර්ථික විපර්යාස ගණනාවක් සිදුකළ සිදුවීමක් ලෙස සැලකිය හැකිය.බ්රිතාන්යයේ සිදු වූ කාර්මික විප්ලවය, යටත් විජිත් ව්යාප්තිය වැනි ආර්ථික සිදුවීම් සඳහා අවශ්ය බලය ලබා දෙනු ලැබුවේ 16/17/18 යන සියවස්වල අනුගමනය කරනලද වාණිජවාදය නමැති සංකල්පයයි.
වාණිජවාදය යන සංකල්පය පිළිබඳව අදහස් දැක්වූවන් වාණිජවාදීන් ලෙස් හැදින් වූ අතර ඔවුන් වාණිජවාදය හා එහි මූලධර්ම හා ප්රතිපත්ති සකස් කරගන තිබුණේ මුදල් හා ධනය යන කරුණුඅ පදනම් කරගනිමිනි. මුදල් ආර්ථික කටයුතු පහසු කරන උපකරණයක් ලෙස පිළිගන්නා ලද අතර එය පොහොසත් බවේ මිම්මක් ලෙසද සලකන ලදි.ඇත්තෙන්ම පසුකාලීනව මුදල් ගනුදෙනු මාධ්යයක් ලෙස මුදල්වලට වැදගත් ස්ථානයක් හිමි වූ අතර වාණිජවේදීන් විසින් මුදල්වලින් සිදුකරනු ලබන කාර්යයන් පිළිබඳව වැඩි අවධානයක් යොමු කරන ලදි. ඒ අතරින් ජාත්යන්තර වශයෙන් සිදුකරන ගනුදෙනු ඉතා වැදගත් විය.මන්ද යත් ජාත්යන්තරව සිදු කරනු ලබන ගනුදෙනුවලදී මුදල් භාවිත කරන විට ඒ මුදල් සඳහා වන පිළිගැනීම හේතුවෙන් ආයාත හා නිර්යාත කටයුතු වඩාත් කාර්යක්ෂමව සිදුවන බව වාණිජවේදීන්ගේ මතය වීම නිසාය.මේ අනුව බ්රිතාන්යයන් සිය ආර්ථිකය දියුණු කරගැනීම උදෙසා වාණිජවාදය උපයෝගී කරගත් අතර නිෂ්පාදනයන් ඉහළ නංවා ඉල්ලුම වැඩිකොට ආර්ථිකය ඉහළ නංවමින් රටට අවශ්ය භාණ්ඩ පහසුවෙන් සපයා ගැනීමටත් කටයුතු කරන ලදි.වාණිජවේදීන්ගේ අරමුණ වූයේ යහප්ත් වෙළෙඳ ශේෂයක් නිර්මාණය වන අයුරින් ආනයන ඉක්මවා අපනයන වටිනාකම් වර්ධනය කර ගැනීමය.ඒ අනුව බ්රිතාන්යයන් වෙනත් රටවල් සමඟ ගනුදෙනු කරන විට එම ගනුදෙනු බ්රිතාන්යයට අවාසි සහගත වුවහොත් ඒ ගනුදෙන් හා සම්බන්ධ රටවල් සමග කරන ගනුදෙනු නවතා දැමීමක් හෝ නැවත සලකා බැලීමක්හෝ ඒ සඳහා සංශෝධනයන් ඉදිරිපත් කළ යුතු බව අවධාරණය කරන ලදි.මෙයට හොදම නිදසුනක් වන්නේ 1703 වසරේදී බ්රිතාන්යය ප්රංශය සමග වූ අවාසිසහගත වයින් වෙළෙඳාම නතර කර පෘතුගාලය සමග නව ගිවිසුමක් ආරම්භ කිරීමයි.මේ අයුරින් බ්රිතාන්යයේ වාණිජවේදීන් කෘෂිකර්මය,කර්මාන්ත,නාවික කටයුතු යන අංශවලට ආරක්ෂාව සැපයීම අරමුණ කරගත් අතර ඒ සඳහා මෙම අංශවල ආරක්ශාව රැකෙන අයුරින් වාණිජවේදී ආර්ථික ප්රතිපත්ති අනුගමනය කරනු අපට දැකගත හැකිය.
ආර්ථික ස්වාධීනත්වය හා දේශපාලන ස්වාධීනත්වය අතර සබඳතාවයක් පවතින ලදඅ තර බ්රිතාන්යයන් දේශපාලන ස්වාධීනත්වය ලබාගැනීමට නම් ආර්ථික ස්වාධීනත්වය ලබා ගතයුතු යැයි විශ්වාස කළ අතර එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස යටත් විජිත අත්පත් කරගැනීමට කටයුතු කරන ලදි.ඇත්තෙන්ම වාණිජවේදීන්ගේ මතය වූයේ සිය මව් රටට අවශ්ය සම්පත් අමුද්රව්ය යටත්විජිතවලින් ලබාගැනීමත් එසේ නිපදවනු ලබන භාණ්ඩයන් පරිභෝජනයට යටත්විජිත යොදාගත්යුතු බවත් ය.මේ මගින් දේශීය කර්මාන්ත ආරක්ෂණය යන වාණිජවාදයේ වැදගත් සංකල්පය ජාතික මට්ටමින් ආරක්ෂා කරගැනීමට බ්රිතාන්යයට හැකිවිය.
ඒ අනුව බ්රිතාන්යයන් ආනයන සඳහා වන තීරු බදු ඉහළ නංවමින් ආනයන සීමා කළ අතර අපනයන දිරිගැන්වීම උදෙසා විවිධ ක්රියාමාර්ග අනුගමනය කරන ලදි .ඒ යටතේ අපනයන් තීරු ගාස්තුවලින් බැහැර කිරීම, අපනයනකරුවන් දිරිමත් කිරීම උදෙසා ඔවුන්ට පාරිතෝෂික ලබාදීම. වනි පියවර අනුගමනය කරන ලදි.එසේම දේශීය වශයෙන් නිපදවන ලද භාණ්ඩ පරිහරණයට පාරිභෝගිකයන්ගේ උනන්දුව ඉහළ නැංවීමට කටයුතු කරන ලදි.එසේම වාණිජවේදය ඔස්සේ බ්රිතාන්යයේ වැඩි පිරිසක් නිරත වූ කෘෂිකර්මය සුරක්ෂිත කිරීමට පියවර ගන්නා ලදි.ඒ අතර ධාන්ය වගාකරුවන් දිරිමත් කිරීම,ආහරද්රව්ය පිටරටින් ආනයනය තහනම් කිරීම, කෘෂිකර්මයදියුණුවට අදාළ නව ශිල්පයන් භාවිත කිරීමට දිරිගැන්වීම, කෘ නිෂ්පාදනයන් සඳහා සාධාරණ මිලක් ලබාදීම දේශීය වශයෙන් අවශ්ය ප්රමාණයට වඩා වැඩියෙන් නිෂ්පාදනයන් කර අතිරික්තය අපනයනය කිරීමට අවස්ථාවක් සලසා දීම ,සහනාධාර,පාරිතෝෂික දීමනා ලබාදීම යනාදී පියවර ඒ අතරින් ප්රමුඛ වේ.
මේ අයුරින් එංගලන්තයේ කෘෂිකර්මය,කර්මාන්ත,ගමනාගමනය,වාණිජ්යයයන් සියලුම අංශ දියුණු කිරීම පිණිස විවිධ ප්රතිපත්ති රාශියක් ක්රියාත්මක කරනු ලැබීය.එම ක්රියාමාර්ග හේතුවෙන් බ්රිතාන්යය තුළ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය ජාත්යන්තර වෙළෙඳාම ආදී සෑම අංශයක්ම ප්රසාරණය වූ අතර ඒ සියල්ලක් ම වාණිජවේදය තවදුරටත් පවත්වාගන යාමට හේතු විය.