මුදල් අවප්‍රමාණයේ සාධනීය නිශේදනීය ප්‍රතිවිපාක
අවප්‍රමාණය නිසාවෙන් හටගන්නා ප්‍රතිවිපාක පිළිබදව අධ්‍යනය කිරීමෙහි දී ආමුදල් අවප්‍රමාණය හෙවත් විදේශීය මුදල් ඒකකයකට සාපේක්ෂව දේශීය මුදලේ විදේශීය අගය පහළ යාම හරහා
අපනයන ප්‍රවර්ධනය වීම
ආනයන අධෛර්යමත් වීම
වෙළදශේෂය වාසිදායක වීම
ගෙවුම් හේෂයේ අහිතකර බලපෑම් ලිහිල් වීම හෝ වාසිදායක වීම
ආනයන ආදේශන කර්මාන්තයන්හි වර්ධනයක් සිදු වීම
යනාදී ප්‍රථිඵල දැකගත හැකි වන අතර අවප්‍රමාණය හරහා දේශීය මුදලට සාපේක්ෂව විදේශ මුදලේ අගය වැඩි නිසාවෙන් විදේශයන්ට දේශීය භාණ්ඩ ආනයනය කරවා ගැනීම වාසිදායක වන නිසා විදේශයන් දේශීය භාණ්ඩ ආනයනයට පෙළඹවීමක් ඇති කරයි.ඒ වූකලී විදේශ විනිමය වැඩි ප්‍රමාණයක් රටට ඈදාගැනීමට කරන ලද ප්‍රයත්නයක් මෙනි.
ආනයනය අධෛර්යමත් වන්නේ අවප්‍රමාණය මගින් විදේශීය මුදල් ඒකකයක් මිලට ගැනීම වෙනුවෙන් විශාල විදේශීය මුදල් ප්‍රමාණයක් වියදම්කිරීමට සිදුවන විට විදේශ භාණ්ඩ වල දේශීය මූල්‍ය වටිනාකම ඉහළ යන නිසාවෙන් එම භාණ්ඩ ආනයනය කිරීම සදහා පවක්නා නැඹුරු අඩුවී ආනයන ඉල්ලුම පහළයාමෙන් ආනයන අධෛරයමත් වීමක් දක්නට ලැබේ. ඒ හරහා ආනයන සිදු කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය අවස්ථාවෙහි දී එම භාණ්ඩ ආනයනයට වැඩි විදේශ විනිමය ප්‍රමාණයක් දැරීමට සිදුවේ. එපමණක්නොව මෙම තත්වය හරහා දේශීය මිල මට්ටම ඉහළ ගොස් උද්ධමනකාරී තත්වයක් ද ඇති විය හැකි ය. ඒ අනුව බොහෝ විට සිදු වන්නේ අවප්‍රමාණය හරහා ආනයන අධෛර්යමත් වීමකි.
වෙළද ශේෂය වාසි දායක තත්වයක් අවප්‍රමාණය හරහා සිදුවන අතර වෙළද ශේෂය ලෙසින් ගැනෙන ආනයන යෙදමට වඩා අපනයන ආදායමට වැඩි වූවිට ගෙවුම් ශේෂය වාසිදායක වේ. මුදල් අවප්‍රමාණය හරහා මෙම තත්වය උදා වේ.ගෙවුම් ශේෂයේ අහිතකර බලපෑම් ලිහිල් වීම යනුවෙන් හදුන්වන්නේ වෙළද ශේෂයේ අවාසි සහගත තත්වයන් අවප්‍රමාණය හරහා යහපත් වී වර්තන ශේෂය යහපත් වී අහිතකර බලපෑම් ලිහිල් වීමකි.
ආනයන ආදේශන කර්මාන්තයන්හි වර්ධනය සිදු වීමක් සිදු වේ. එනම් අවප්‍රමාණය පාදක කොටගෙන ඒ හරහා ආනයන මිල ඉහළ යනු ලබන නිසා ඒ හරහා ආනයන අධෛර්යමත් වන නිසා එකී ආනයන වලට ආදේශ කළ හැකි වන ආකාරයට භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය දේශීය වශයෙන් දැකගත හැකි වන තත්වයක් දක්නට ලැබේ. එමෙන් ම අවප්‍රමාණය හරහා දේශීය මිල මට්ටමේ ඉහළ යාමක් දක්නට ලැබේ.එනම් දේශීය මිලෙහි අභ්‍යන්තර අගය ඉහළ යාමක් දක්නට ලැබීමයි. ආනයන ඉහළ යාම නිසාවෙන් ආනයන මිල ඉහළ යාම සහ අපනයන ආදායම ඉහළය යාම නිසාවෙන් සාමාන්‍ය සාමාන්‍ය මිල මට්ටම ඉහළ යාමක් දක්නට ලැබේ.
මෙලෙස අවප්‍රමාණය හරහා සෑම අවස්ථාවකදී ම උක්ත ප්‍රථිඵල ළගා කර ගත හැකි ද යන ගැටලුව පැන නැගෙන නිසාවෙන් ඒ පිළිබදව විග්‍රහ කිරීම වැදගත් වේ.ඒ අනුව මුදල් අවප්‍රමාණය හරහා හටගනු ලබන්නා වූ ප්‍රථිඵල වල සාර්ථක අසාර්ථක භාවය පිළබදව තීරණය වන්නේ ආනයන හා අපනයන භාණ්ඩ වලට ඇති ඉල්ලුම් සහ සැපයුම් නම්‍යතාව මතය. එනම් මෙහිදී අවප්‍රමාණයක ප්‍රථිපල මූලික වශයෙන් තීරණය වන්නේ මුදල් අවප්‍රමාණය වන රට තුළ පවත්නා ආනයන අපනයන ඉල්ලුම් සහ සැපයුම් නම්‍යතාව මතය. එලෙස මුදල් අවප්‍රමාණය හරහා ආනයන අපනයන සම්බන්ධව වාසිදායක වී වෙළද ශේෂය වාසි සහගත වීමට මුදල් අවප්‍රමාණය කරනු ලබන්නා වූ රටේ ඉල්ලුම් සහ සැපයුම් නම්‍යතාවන් සම්බන්ධයෙන් වාසිදායක කොන්දේසි තුනක් පැවතිය යුතු අතර ඒවා නම්,
1- මුදල් අවප්‍රමාණය කරනු ලබන රටෙහි ආනයන ඉල්ලුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි විය යුතුය.
2- මුදල් අවප්‍රමාණය කරනු ලබන රටෙහි අපනයන භාණ්ඩ සදහා අපනයන ඉල්ලුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි විය යුතුය.
3- මුදල් අවප්‍රමාණය කරනු ලබන රටෙහි අපනයන භාණ්ඩ වල අපනයන සැපයුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි විය යුතුය.
ලෙස දැක්විය හැකි ය. මෙලෙස මුදල් අවප්‍රමාණය හරහා ආනයන ඉල්ලුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි, අපනයන භාණ්ඩ සදහා අපනයන ඉල්ලුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි, අපනයන භාණ්ඩ වල අපනයන සැපයුම් නම්‍යතාව 1 ට වඩා වැඩි රටවල් වාසි ලබා ගන්නා බව දැක ගත හැකි ය. එමෙන්ම මෙම කොන්දේසි සපුරා නොගන්නා රටවල් අවප්‍රමාණය හරහා අවාසි සහගත තත්වයන්ට මුහැණ දෙනු ලබයි සරළවම එමෙන්ම මෙම කොන්දේසි සපුරා නොගන්නා රටවල් වලට අවප්‍රමාණය හරහා ඇති වන වාසි සහගත තත්වයන් ළගා කරගැනීමට අපහසු වේ.
