වෙළද ගිවිසුම් හා විනිමය අනුපාතිකය පාඩම් සදහා වන කෙටි සටහන්
උසස් පෙළ ජය ගන්න පහසු කෙටි සටහන්
ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වන වෙළද ගිවිසුම්
1.ආසියා ශාන්තිකර වෙළද ගිවිසුම
පැරණිතම වෙළද ගිවිසුමයි
1975 ආරම්භ විය
බංගලාදේශය/ලංකාව/ඉන්දියාව/ලාඕසය/කොරියාව මුල් සාමාජිකයන් වේ.
2.දකුණු ආසියා නිදහස් වෙළද ගිවිසුම
ලංකාව/ඉන්දියාව/මාලදිවයින/භූතානය/පකිස්ථානය/බංගලාදේශය මුල් සාමාජිකයන් වේ.
2006 ජූලි මස ආරම්භ විය
1985-දකුණු ආසියානු සංගමය ආරම්භ විය
3.ඉන්දු-ශ්‍රී ලංකා නිදහස් වෙළද ගිවිසුම
1998 ආරම්භ විය
ශ්‍රී ලංකාව අවුරුදු 8 ක් ඇතුලතත් ඉන්දියාව අවුරුදු 3 ක් ඇතුලතත් තීරු බදු ඉවත් කිරීමට එකග විය
4.පකිස්ථානු-ශ්‍රී ලංකා නිදහස් වෙළද ගිවිසුම
2005 ජූනි මාසයේ ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක විය
ශ්‍රී ලංකාව අවුරුදු 5 ක් ඇතුලතත් පකිස්ථානය අවුරුදු 3 ක් ඇතුලතත් තීරු බදු ඉවත් කිරීමට එකග විය
5.බිම්ස්ටෙක් ගිවිසුම
2004 පෙබරවාරි මස අත්සන් කෙරුණි
බෙංගාල බොක්ක අවට රටවල් වන බංගලාදේශය/ඉන්දියාව/මියන්මාරය/ලංකාව මෙහි සාමාජික රටවල් වලින් සමහරකි
ලෝක වෙළද සංවිධානය
අරමුණු -
වෙළදපල ආරවුල් විසදීම
තාක්ෂණික ආධාර ලබා දීම
වෙනත් ජාත්‍යන්තර සංවිධාන සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම.
කාර්යයන්-
ජනතාව දැනුවත් කිරීම
වෙළද ගිවිසුම් ඇති කර ගැනීම
සාමාජික රටවල වෙළද ධාරිතාව ප්‍රසාරණය කිරීම
රටවල් අතර වෙළද රටා තීරණය වීමට බලපාන සාධක
1.නිෂ්පාදන සම්පත් සුලබ වීම
2.පරිමාණුකූල ඵල
3.තාක්ෂණයේ වෙනස්කම්
4.අභිරුචිය
5.රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති
විදේශ විනිමය අනුපාතිකය යනු දේශීය මුදල් ඒකකයක් විදේශීය මුදල් ඒකකයක් බවට පත් කිරීමටත් විදේශීය මුදල් ඒකකයක් දේශීය මුදල් ඒකකයක් ඉවටත් පරිවර්ථනය කිරීමේ අනුපාතයයි.
නාමික විනිමය අනුපාතිකය යනු රටවල් 2 ක මිල මට්ටම් අතර වෙනස්කම් සදහා ගලපන ලද නාමික විනිමය අනුපාතිකය වේ.
විනිමය අනුපාතිකයේ වැඩි වීම යනු දේශීය මුදල් ඒකකයක මිල විදේශ මුදලින් ඉහල යාමයි.
උදාහරණ- ඇමරිකා ඩොලර් 1 ක් රුපියල් 114 සිට 100 දක්වා වැඩිවීම
සඵල විනිමය අනුපාතිකය යනු දේශීය මුදල් ඒකකයේ විදේශීය අගය වෙනත් රටවල මුදල්වලට සාපේක්ෂව වෙනස් ආකාරයෙන් හැසිරෙන විට එම වෙනස්කම් වල මධයහන අගය ගනනය කිරීමයි.
විදේශ විනිමය අනුපාතිකයේ වැදගත්කම
1.විදේශ ණය වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
2.උද්ධමනයට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
3.ආනයන-අපනයන වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
4.විදේශ ආයෝජන වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
5.විදේශ සේවා නියුක්තියට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
ක්‍රය ශක්ති සාමාන්‍ය විනිමය අනුපාතිකය යනු විදේශ වෙළදාමට හසුවන භාණ්ඩ පැසක වටිනාකම රටවල් 2 ක දේශීය මුදල් ඒකක වලින් මනිනු ලැබුවහොත් එම අගයයන් 2 ක අතර අනුපාතිකයයි.
ස්ථාවර විනිමය අනුපාතිකයේ වාසි
1.විනිමය අනුපාතිකය නිතර නිතර වෙනස් වීමේ අවධානම ඉවත් වේ.
2.ජාත්‍යන්තර ප්‍රාග්ධන අයෝජිකයන්ට හිතකරය
3.නිෂ්පාදන පිරිවැය පහල මට්ටමක පවත්වා ගැනීමට හැකිවීම
ස්ථාවර විනිමය අනුපාතිකයේ අවාසි
1.බාහිර සමුතුලිතතාවය වෙනුවෙන් අභ්‍යන්තර සමතුලිතතාවය කැප කිරීමට සිදු වීම
2.දැඩි ආරක්ෂනවාදී ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කිරීමට සිදු වීම
3.ගෙවුම් ශේෂ අසමතුලිතතාවයන්ට මූණ දීමට සිදු වීම.
4.ගෙවුම් ශේෂ අසමතුලිතතාවයන්ට මූණ දීමට සිදු වීම නිසා අපනයන අධෛර්යමත් වේ.ආනයන ධෛර්යමත් වේ.
විනිමය අනුපාතිකය ක්ෂය වීම යනු දේශීය මුදල් ඒකකයක මිල විදේශ මුදලින් පහළ යාමයි.
උදාහරණ- ඇමරිකා ඩොලර් 1 ක් රුපියල් 114 සිට 120 දක්වා අඩුවීම
විනිමය අනුපාතිකය ක්ෂය වීම නිසා අපනයන ධෛර්යමත් වේ.ආනයන අධෛර්යමත් වේ.
තැන් විනිමය අනුපාතිකය යනු වර්ථමානයේ හුවමාරු වන විදේශ විනිමය ගනුදෙනු සදහා බලපවත්වනු ලබන විනිමය අනුපාතිකයයි.එය කිසියම් ගනුදෙනු අවස්ථාවකට පමණක් සීමා වේ. තැන් විනිමය අනුපාතිකය නිතර වෙනස් වේ.
ඉදිරි විනිමය අනුපාතිනය යනු එකග වූ දිනෙක එකග වූ විනිමය අනුපාතිකයක් යටතේ දේශීය මුදල් වෙනුවට විදේශ විනිමය මිලදී ගැනීම හෝ සැපයීම පිණිස ඇති කර ගත් එකගතාවයකි.
(දින 30/90/180 යන කාල සදහා)
උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
071-7556342 (කොළඹ/ගම්පහ අවට පමණි)
(විශ්වවිද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)
ලිපි මාලාව අවසානයේ අසනු ලබන ප්‍රශ්න.
පළමුව මා විසින් ලියා ඇති සියලු ලිපි අධ්‍යනය කර මෙම ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු සපයන්න
-
මූල්‍ය ක්‍රමයේ ස්ථායීතාවය සදහා අවශ්‍ය සාධක මොනවාද?
-
වෙළදපල ආර්ථිකයක රජයේ කාර්යභාරය කුමක්ද?
-
යහපත් බදු ක්‍රමයක ලක්ෂණ මොනවාද?
-
රටවල් අතර වෙළද රටා තීරණය වීමට බලපාන සාධක මොනවාද?
-
බාටර් ආර්ථික ක්‍රමයක් යනු කුමක්ද?
-
තත්වය නොමිල පරිභෝජන ගැටලුව යනු කුමක්ද?
-
පොදු බිමේ ශෝඛාන්තය යනු කුමක්ද?
-
අසමමිතික තොරතුරු යනු කුමක්ද?
-
ව්‍යාපාර චක්‍ර යනු කුමක්ද?
-
පෞද්ගලීකරණයේ වාසි මොනවාද?
-
පෞද්ගලීකරණයේ අවාසි මොනවාද?
-
නියාමහරණය යනු කුමක්ද?
-
රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය යනු කුමක්ද?
-
සැපයුම් පාර්ශවයේ ප්‍රතිපත්ති මොනවාද?
-
බදු අය කිරීමට හේතු මොනවාද?
-
බදු අය කිරීමට අරමුණු මොනවාද?
-
බදු පදනම යනු කුමක්ද?
-
අනුක්‍රමික බදු යනු කුමක්ද?
-
ප්‍රතික්‍රමික බදු යනු කුමක්ද?
-
බදු අනුකූලතාව යනු කුමක්ද?
-
සමානුපාතික බදු යනු කුමක්ද?
-
ලංකාවේ බදු අනුකූලතාවය පහල මට්ටමක පැවතීමට හේතු මොනවාද?
-
අයවැය ලේඛනයක් යනු කුමක්ද?
-
විසර්ජන පනත යනු කුමක්ද?
-
අතුරු සම්මත ගිණුම යනු කුමක්ද?
