උම්මග්ග ජාතකය
* මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ උපාය කෞෂල්‍ය හේතුවෙන් වේදේහ රාජ්‍ය ආරක්ෂා වු ආකාරය පැහැදිලි කරන්න .
මහෝෂධ පඬිතුමාගේ බුද්ධි මහිමය විවරණය කොට දක්වනු පිණිස දාහතරවන සියවසේදී කුරුණෑගල රජ කළ හතරවන පරාක්‍රමබාහු රජු දවස වීරසිංහ පතිරාජ ඇමතිවරයා ගේ අනුග්‍රහයෙන් බහු කර්තෘ මණ්ඩලයක් විසින් කුරුණෑගල යුගයේදී සිංහලයට නගන ලද පන්සිය පනස් ජාතක පොතේ එන දීර්ඝ ම ජාතක කතාව උම්මග්ග ජාතක යයි. මෙහි ප්‍රධාන චරිතය වන මහෝෂධ පඬිතුමාගේ උපාය කෞෂල්‍ය හේතුවෙන් වේදේහ රාජ්‍ය ආරක්ෂා වූ ආකාරය පැහැදිලි ව පෙනේ. කේවට්ට බමුණා විසින් යෝජිත පරිදි චූලනී බ්‍රහ්මදත්ත රජු උපක්‍රමශීලීව එක් සියයක් රාජධානිය යටත් කර ගත්තද මියුලු නුවර යටත් කරගත නොහැකි විය. එයට හේතුව මහෝෂධ මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ උපාය කෞෂල්‍ය යයි. තමා සමග එකම දවසේ උපන් දහසක් යෝධයන් එක් සියයක් රාජධානිවලට යවා එම රජු හා මිත්‍රව සියලු තොරතුරු තමන්ට දන්වා එවන්නට සැලසුම් කළ නිසා බ්‍රහ්මදත්ත රජු රජුගේ ආක්‍රමණ ක්‍රියාවලින් ගැන එසැනින් තොරතුරු ලබා ගැනීමට මහෝෂධ පඬිතුමා ට හැකිවිය.
"බ්‍රහ්මදත්ත රජ්ජුරුවන් අදවකට මෙතෙක් නුවර ගන්නා ලද පණ්ඩිතයන් වහන්ස නොපමා වන සේක්වා '"
සත් අවුරුදු සත් මස් සත් දවසකින් එක් සියයක් රාජ්‍යය යටත් කර ගත්තද වේදේහ රාජ්‍යයට අත තැබීමට බ්‍රහ්මදත්ත රජු අසමත් වූයේ මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ සිය උපාය මාර්ගයෙන් ය. රාජ්‍ය පාලන කටයුතු භාරගත් තැන් සිට මියුලු නුවර වටා මුරකුටි සහිත පුතු පවුරක් බැඳ ඒ වටා දිය අගල මඩ අඟල වැලි අගල අඟල් තුනක් සාදා දැඩිසේ ආරක්ෂාව පැවති බැව් දන්නා නිසා මියුලු නුවර වැටලීම කේවට්ට බමුණා බ්‍රහ්මදත්ත රජුට අනුබල නුදුන්නේය.
"මහෞෂධ පණ්ඩිතයන් සිටින නුවර ගන්නට නො පොහොසත් වූහ. ඒත් පණ්ඩිත වනාී මෙබඳු නුවනැත්තාහ. ඉතාම උත්සාහවන්ත ය."
යන කේවට්ටයාගේ ප්‍රකාශයෙන්ම එය තහවුරු වේ. උපායශීලීව මහෝෂධ පඬිතුමා තමා ඉක්මවා සිටින බව පිළිගෙන ඇත.
මියුළු නුවර වට ලා ගත් පසු ඊට ප්‍රතිචාර දක්වනු වෙනුවට නුවරවාසීහු මහෝෂධයන්ගේ උපායශීලී උපදෙස් පරිදි සැණකෙළි පවත්වන්න ට වූ නිසා යුද උපාය මඟින් හෝ යටත් කර ගැනීමට බ්‍රහ්මදත්ත රජු තීරණය ගත්තේ කේවට්ට බමුණාගේ උපදෙස් පරිදිය.
මහද දෙයන් විසින් රාජ්‍යයේ ආරක්ෂාව පතා අභ්‍යන්තර ප්‍රතිසංස්කරණ රැසක් සිදු කොට තිබිණි. රට ජාලයෙන් ස්වංපෝෂිත ස්වයංපෝෂිත කිරීම දාන්න හා දර ගබඩා කිරීම හිමාල වනයේ මඩ හා ඇඹුල ගෙන්වා ගැනීම යන උපාය මාර්ගය කටයුතු නිසා වේදේහ රාජ්‍ය කේවට්ටයාගේ යුද උපායන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගැනීමට හැකි විය.
"නුවරවාසීහු දිය කෙළිනා මහා පොකුණක් දිටිමි බොහෝ මනුෂ්‍යයෝ ඔරු අගුළු ආදියෙහි ඉඳ මල් කඩා දිය කෙළ ඇවිදුනාහ."
කේවට්ටයන් ධර්ම යුද්ධය නම් උපායෙන් වේදේහ රාජ්‍ය යටත් කරගන්නට සැරසුනද එයද වැරදී ගියේ මහෝෂධයන්ගේ උපාය කෞශල්‍ය නිසාය. අෂ්ටවංක මාණික්‍ය කේවට්ටයාගේ ඇඟිලි අතට හෙලා මැණික බිම වැටීමට සලස්වා තමන්ගේ පාද මූලයේ නැඹුරු කරවා තමා කේවට්ටයාගෙන් වැඳුම් ලත් බව ඒත්තු ගන්වා සේනාව පලවා හැරීමට ඔහුට හැකි විය.
" අපගේ කේවට්ට ආචාරීන් විසින් මහෝෂධයන් වදාන ලදහ. එබැවින් අප පැරදුනාහ."
යනුවෙන් සේනාව ඝෝෂා කිරීමෙන් එය සනාථ වේ.
වේදේහ රාජ්‍ය ආරක්ෂා කර ගැනීමට හැකි කරගැනීමට හැකි ගැනීමට හැකි වූයේ මහෝෂධ යං සිය නැණ නුවණ මෙහෙයවා සැලසුම් සහගතව උපායශීලීව කටයුතු කළ නිසා බව ඉහත කරුණු වලින් සනාථ වේ.
උක්ත කරුණු සියල්ලන්ගෙන්ම සනාථ වන්නේ මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ උපාය කෞෂශල්‍ය හේතුවෙන් වේදේහ රාජ්‍යය ආරක්ෂා වූ ආකාරයයි.
