සමාජ විද්‍යාව (ශ්‍රී ලංකාව ගැමි සමාජයක් ලෙස හැඳින්වීම කොතරම් දුරට සාධාරණද ?)
ශ්‍රී ලංකාව ගැමි සමාජයක් ලෙස හැඳින්වීම කොතරම් දුරට සාධාරණද ?
හැඳින්වීම
ගම වූ කලී සමාජ ජීවිතයේ ප්‍රධාන ඒකකයයි .ගම සංවිධානය වීම සඳහා දීර්ඝ ඉතිහාසයක් තිබේ .ඒ පිළිබඳ ප්‍රවෘත්ති බොහොමයක් වංශකතා,සෙල්ලිපි ඇතුළු පුරාවිද්‍යා තොරතුරු මගින් සොයා බැලිය හැකිය .ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාවාස ව්‍යාප්තියත් සමඟ සමඟ මුග මුලින්ම වැදගත් වූයේ කුඩා ගම් වැව් ය .ඒ ප්‍රදේශවල මූලික වශයෙන්ම දක්නට ලැබුණේ දැව හා ගම පදනම් කොටගත් ජනාවාස රටාවකි .ගෙවීගිය සමාජයේ මුල් කාල වකවානු වන සිටම කුඩා වැව් රාශියක් ඉදි කොට ඒ සෑම වැවක් අසල ම ගමක් සංවිධානය වී තිබුණි .ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින වෙනස් භූගෝලීය ස්වරූපය අනුව ගම කෘෂිකර්මාන්තය පමණක් කේන්ද්‍ර කොට සංවිධානය වූවක් නොවෙයි .භූගෝලීය පරිසරය ස්වභාවික සම්පත් පදනම් කොට ගම ගම සම්පාදිත වීම කෙරෙහි ප්‍රබල දායකත්වයක් දැරිය .ඒ අනුව ගම ප්‍රධාන වශයෙන් වියලි කලාපීය ,තෙත් කලාපීය ,වෙරළබඩ ,කම්බි කර යන ප්‍රදේශ සඳහා අනන්‍ය වූ පරිසරය හා දේශපාලනය අනුව ශ්‍රී ලංකාව තුළ සංවිධානය විය .ගමක කුඹුරැ වැවට පහළින් දැකිය.කෙත්වතු යන්නෙන් සාමාන්‍යයෙන් හැඟෙන්නේ කුඹුරු පමණක් බව පෙනේ .ගමක තිබුණේ එකම වෙල්යායකි.මේ අනුව ගමක ආර්ථික පදනම රඳා පවතින්නේ සාර්ථක ලෙස වී ගොවිතැන් කිරීම මතය .ඥාති පරම්පරාව ගමක ප්‍රධාන සාධකයක් විය .ගැමි සමාජය සමාජයේ ජීවත් වූ පිරිසගේ ජීවිතය සෑම වැදගත් අවස්ථාවකදීම අවස්ථාවකදීම ඔවුන්ට සහාය වූයේ ඥාති පිරිසයි .උපත ,වැඩිවියට පැමිණීම ,විවාහය හා මරණය ආදී නොයෙකුත් අවස්ථාවලදී ඔවුන්ට සහය වූයේ ඥාති පිරිසයි .කුල ක්‍රමය ගමක පැවති ප්‍රධාන සමාජයීය ලක්ෂණයක් වූ අතර බොහෝවිට එක් ගමක් මගින් එක් කුලයකට අයත් ගැමියන් පිරිසක් නියෝජනය විය .මේ අනුව ප්‍රධාන වශයෙන් ගමක දැකිය හැකි ප්‍රධාන ලක්ෂණ මෙලෙස පෙන්වා දිය හැකිය මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව අතීතයේ සිට බලන කල ශ්‍රී ලංකාව තුළ දැකිය හැක්කේ ග්‍රාමීය සමාජයකි. එහෙත් වර්තමානය වනවිට ගත්විට විශේෂ අධිරාජ්‍යවාදීන්ට ලංකාව යටත් වීමේ පටන් වර්තමානය වන විට ශ්‍රී ලංකාව තුළ නිර්මාණය වී තිබූ ග්‍රාමීය සමාජය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් වෙනස් වීමකට ලක් වී ඇත .එනම් විශේෂයෙන්ම විශේෂයෙන්ම 1977 විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය නිර්මාණය වීම තුළින් ලංකාව තුළ වාණිජකරණය නිර්මාණය වීමෙන් ක්‍රමක්‍රමයෙන් ලංකාව නාගරීකරණය ,ගෝලීයකරණය දැන් ඒ සංකල්පය ඔස්සේ සමාජය වෙනස්වී ඇත.එහෙයින් වර්තමාන වර්තමානය වන විට ලංකාව තවදුරටත් ග්‍රාමීය සමාජයක් ලෙස හැඳින්වීම යුක්තිසහගත නොවේ .එහෙත් සමස්තයක් ලෙස ගත් කල ලංකාව සම්පූර්ණයෙන්ම නාගරීකරණයට ලක් වී නොමැත.නාගරීකරණය නොවූ ගම්මාන ද තරමක් දුරට ලංකාව තුළ තවමත් ඉතිරි වී ඇත .එහෙත් සමස්තයක් ලෙස ගත් විට බොහොමයක් ගම්මාන නාගරීකරණයට හසුවී හමාරය.
- ගැමි සමාජයක් යනු කුමක්ද
ගැමි සමාජය හා ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය පිළිබඳ මානව විද්‍යාඥයන් හා සමාජ විද්‍යාඥයන් ආනුභවික වශයෙන් අධ්‍යනයන් ඉදිරිපත් කරන්න උත්සාහ කළේ දෙවන ලෝක මහා යුද්ධයෙන් පසු යැයි කිවහොත් නිවැරදිය .මෙයට හේතු කිහිපයක් ඇත .පළමුව මෙතෙක් මානව විද්‍යාඥයන් අධ්‍යයනය කළ ප්‍රාථමික සමාජ ක්‍රමයෙන් තුරන් වී යාමත් ,අනෙක් අතින් ආසියාතික ලතින් ඇමෙරිකානු රටවල කෘෂිකාර්මික වශයෙන් දිවි පෙවත ගත කරන මිනිසුන්ගේ වතගොත පිළිබඳ මානව විද්‍යාඥයන් වැඩිපුර අවධානය කිරීමත් හේතු කොට ගෙන මානව විද්‍යාව විශේෂ ක්ෂේත්‍රය වෙනත් මගකට යොමු විය .මානව විද්‍යාව ආරම්භයේ සිට ප්‍රාථමික සමාජ අධ්‍යයනය කිරීමට මානව විද්‍යාඥයන් උත්සාහ කලත් ,ආසියාවේ හා ලතින් ඇමරිකාවේ ගැමි සමාජ අධ්‍යනය කිරීමට ඔවුන් උනන්දුවක් නො ගන්නා ලදී .1948 දී මානව විද්‍යාව පිළිබඳ නිර්දිෂ්ට ග්‍රන්ථයක් සැපයූ ඒ.එල්.ක්‍රොබර් පිටු අටසියයක් එම ග්‍රන්ථයෙන් ගැන සමාජය පිළිබඳ වෙන්කර ඇත්තේ එක ඛේදයකි .එය ද අහම්බෙන් කළ විමර්ශනයක් විය හැකි යැයි ජෝජ්.එම්.පොස්ටර් පවසයි .යුරෝපියානු ගැමි සමාජ ආශ්‍රයෙන් ක්‍රොබර් විසින් අදහස් ඉදිරිපත් කර ඇතැයි කියන පෝස්ටර් ,සමාජ ශාස්ත්‍ර පිළිබඳ විශ්වකෝෂයේ ගැමි සමාජයේ විග්‍රහ කර ඇත්තේ ද ,යුරෝපීය සමාජය ආශ්‍රයෙන් යයි පවසයි .ගැමියන් නියෝජනය කරන්නේ අර්ධ සංස්කෘතීන්ගෙන් යුත් අර්ධ සමාජයක් යැයි ක්‍රොබර් සඳහන් කොට ඇත .වෙළඳ මධ්‍යස්ථාන වලට සම්බන්ධව ජීවත්වන මේ ජනතාව අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම ග්‍රාමීය වේ .එක්ව ,සාමූහිකව ජීවත්වන ,ස්වංපෝෂිත ජීවන රටාවක රටාවකට හිමිකම් කියන මෙම ජන කොටස තමන්ගේ පෞරාණික අනන්‍යතාවය රකිමින් ජීවත් වේ .ක්‍රොබර්ගේ උක්ත නිර්වචනය තුළින් අපට පෙනෙන්නේ ගැමි සමාජය හුදෙකලා සමාජයක් නොවන බවයි .අනෙක් අතට එයින් ගම්‍ය වනුයේ ප්‍රාථමික සමාජ වලටත් ,කාර්මික සමාජ වලටත් අතරමැදි සමාජයක් බවයි.
ක්ලිපඩ් ගියර්ට්ස් සඳහන් කරන පරිදි සමාජ ලෝකයේ අමතක නොවන ජනතාවක් ලෙස ගැමියන් ලෙස පෙන්වා දිය හැකිය .එහෙත් ඔවුන් පිළිබඳ මානව විද්‍යාඥයන් උනන්දු වූයේ ඉතා මෑතකදී ය.න්‍යායාත්මක මානව විද්‍යාව කෙතරම් දුරට ගැමි සමාජ අතහැර තිබුණේ ද යත් ,1958 පීලික්ස් කීසින්ගේ සංස්කෘතික මානව විද්‍යාව පිළිබඳ නිර්දිෂ්ට ගන්ත්‍රයේත් ,1959 මිශ් ටිෂෙව්ගේ සංස්කෘතික මානව විද්‍යාව විද්‍යාවට හැඳින්වීමක් පිළිබඳ ග්‍රන්ථය පමණි ගැමියන් පිළිබඳව සඳහන් කොට ඇත්තේ,ඒ දෙදෙනා පවා ගැමි යන සංකල්පය ජන සමාජය හා පටලවා ගෙන තිබෙන බව පෝස්ටර් සඳහන් කරයි.
අනෙක් අතට රොබට් රෙඩ්පීල්ඩ් සඳහන් කරන පරිදි මෑතක් වන තුරුම ගැමි සමාජ අධ්‍යනය කිරීම මානව විද්‍යාඥයින්ගේ කාර්යයක් නොවීය .යුරෝපියානු ආසියානු ගැමි සමාජය පිළිබඳ ආර්ථික විද්‍යාඥයින් ,භූගෝල විද්‍යාඥයන් හා ඉතිහාසඥයින් වැඩිපුර උනන්දුවක් ගන්නා ලදී .ඔවුන් ගැමි සමාජ ව්‍යුහය අධ්‍යනය කරනු වෙනුවට කෘෂිකාර්මික සංස්ථාව සංස්ථාවල ප්‍රභවය හා ඒවායේ භූගෝල හා ඓතිහාසික සාධක විමසීමට උත්සාහ කළ බව පෙනෙයි .ගැමි සමාජය හා එහි ලක්ෂණ වටා විස්තරාත්මක ලෙස අධ්‍යනය කළ මානව විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙක් වෙති .රේමන්ඩ් පර්ත්, රොබට් රෙඩ්පීල්ඩ් ,එරික්.ආර්.වුල්ෆ් හා ජෝජ්. පෝස්ටර් මෙම ගැමි සමාජ පිළිබඳ විවරණය ඉදිරිපත් කළ ප්‍රධාන අය ලෙස සැලකිය හැකිය .රේමනඩ් පර්ත් මූලික වශයෙන්ම ආර්ථික නිශ්චායක යන්ට මුල්තැන දෙමින් ගැමි සමාජය නිර්වචනය කරයි .ඔහු සඳහන් කරන පරිදි ගැමියන්ගේ මූලික ජීවන මාර්ගය තම ඉඩකඩම් වගා කර ගැනීමයි .ගැමියන්ගේ කෘෂිකර්මය හා ස්වයංපෝෂිත භාවයට අවධානයක් දෙමින් යන වචනය පුළුල් අරුතින් විග්‍රහ කිරීමට පර්ත් උත්සාහ කරයි .කුඩා පරිමාණ ද නිෂ්පාදනය කරන ශිල්පීය කොටස් හා ධීවර මිනිසුන් ,ගැමි සමාජයට අයත් බව පර්ත් වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කරයි .කෘෂිකාර්මික ව යැපෙන්නන් මෙන් මේ අය එකම සමාජ පන්තියකට අයත් වෙති .මේ සියල්ලෝම එකම පවුලේ සාමාජිකයන් වශයෙන් පෙනී සිටින බව පර්ත්ගේ අදහසයි.
ධීවරයන් හා අනෙකුත් සිද්ධීන් පසෙක තබා එරික් .ආර් වුල්ෆ් ගැමියන් වශයෙන් හඳුන්වන්නේ කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදකයන් ය .තමා ගේ ඉඩම් හෝ තමා වගා කරන ඉඩම් පරිපාලනය කරමින් යළි ආයෝජනයක් නොකොට යැපුම් මට්ටමෙන් ජීවත්වන ජන කොටස ගැමියන් වේ ය යනු වුල්ෆ් ගේ අදහසයි .එරික්.ආර්.වුල්ෆ් මෙන් රොබට් රෙඩ්පීල්ඩ් ගැමියන් පිළිබඳ කර ඇති නිර්වචනයෙන් ධීවරයන් කුඩා කර්මාන්ත ශිල්පීන් හා එඬේරුන් අත හැර දමා ඇත .කෘෂිකර්මය ගැමියන්ගේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය වී ඇත .එය ඔවුන්ගේ සංස්කෘතියේ ද කොටසකි .ලාභය සඳහා නිෂ්පාදනයක් නොකරන ගැමි ජනතාව අතිශයින් දේශීය හා ග්‍රාමීය ජන කොටසක් වශයෙන් ද හැඳින්වීමට රෙඩ්පීල්ඩ් ගත් උත්සාහය එය වෙයි .ගැමි සමාජයේ මහා සමාජයේ එක් ඒකකයකි.නැත්තං අර්ධයකි.මෙය පෝස්ටර් ගේ අදහසයි .ප්‍රාග් කාර්මික ශිෂ්ටාචාරය ට හිමිකම් කියන අවම ලෙස මුදල් භාවිතයට ගන්නා ,ශිල්ප විශේෂයන් ප්‍රගුණ කොට තිබෙන සමාජ ක්‍රමයක් ලෙස ගැමි සමාජය හැඳින්විය හැකි බව පෝස්ටර් කියයි .එක් අතකින් බලන කල පෝස්ටර් ගැමි සමාජය විග්‍රහ කිරීම සඳහා දී ඇති නිර්වචනය මීට පෙර මානව විද්‍යාඥයින් ඉදිරිපත් කර ඇති අර්ථ විවරණ වලට වඩා වෙනස්ය .වේගයෙන් වෙනස් වීගෙන වීගෙන යන ලතින් ඇමෙරිකානු ගමක් ආශ්‍රයෙන් පෝස්ටර් විසින් සිය නිර්වචන ඉදිරිපත් කර ඇත .කෙසේ වෙතත් ගැමි සමාජ පිළිබඳ තවත් කොතෙකුත් නිර්වචන තිබුනත් ගැමිණත් ගැමි සමාජය කුමක්ද යන්න තේරුම් ගැනීමට ඉහත සඳහන් නිර්වචනය කෙනෙකුට ඉවහල් කර ගත හැකිය .අනිත් අතට තියඩෝර් ෂානින් නිවැරදිව සඳහන් කරන පරිදි ගැමි සමාජ පිළිබඳ පොදු නිගමනයකට එළඹීමට ඒ පිළිබඳ අධ්‍යනය කර ඇති මානව විද්‍යාඥයන් අසමත් වී ඇත .විවිධ රටවල ,විවිධ ප්‍රදේශ වල හා නොයෙකුත් ගම්වල ජීවත් වන ජන කොටස් පිළිබඳ ඒ ඒ සමාජ ආර්ථික ප්‍රවර්ගයන් උපයෝගී කොට දී ඇති නිර්වචන මගින් පොදු තීරණයක් ගැනීම උගහට වීම ස්වභාවයකි .ගැමි සමාජය පිළිබඳ මානව විද්‍යාඥයන් පොදු නිගමන වලට නිගමනවලට එළඹීමට පෙළඹූයේ නැති වුවත් එම සමාජ වන දක්නට ලැබෙන පොදු ලක්ෂණ විග්‍රහ කිරීමට එය බාධාවක් නොවනු ඇත.
ගැමි සමාජ සංවිධානය දෙස බලන කල එය මූලික වශයෙන්ම ව්‍යූහාත්මක සම්බන්ධතා ගණනාවක් මත පදනම් වන බව පෙනෙයි .පළමුව ගම තුළ ඇති සම්බන්ධතා ස්වරූපය ගැන ගැමි ජනතාවගේ අනුකලන තාවයට හා හා අඛණ්ඩ සම්ප්‍රදායට උරුමකම් කියයි .පැහැදිලිවම පෙනෙන පරිදි ඕනෑම ගැමි සමාජයක පවුල නැමති සමාජ සංස්ථාව ප්‍රධාන වේ.නවීන සමාජ වන වල දක්නට ලැබෙන මූලික පවුල වෙනුවට විස්තාරික පවුල් ක්‍රමයක් ගැමි සමාජ වල දැකිය හැකිය .දරුවන් සමාජ සමාජානුයෝජනය කිරීමේ දී මූලික වශයෙන් ම වශයෙන්ම ග්‍රාමීය පවුල ප්‍රධාන තැනක් ගනී .අනිත් අතින් නිෂ්පාදන හා පරිභෝජන ඒකකය වශයෙන් ගැමි පවුල ප්‍රධාන වෙයි.වයස හා ලිංගික කරුණු පදනම් කොටගෙන ගැමි ජන කොටස් නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රයට සම්බන්ධ වේ .තමාගේ පරිභෝජනය සඳහා නිෂ්පාදන කටයුතු මෙහෙයවන ගැමි ජනතාවගේ ආර්ථික ජීවිතය පවුල් ඒකක තුළ රඳා පවත්නා බව කිව හැකි අතර ,සෑම ගැමි සමාජයකම තත්ත්වය මෙය වෙයි .ගැමි පවුල් ක්‍රමය මෙන්ම ,ගම් මට්ටමේ අනෙකුත් සංස්ථා අතර ද අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් සබඳතා පවතී .ගමේ සමාජ සංවිධානය තීරණය කරන මෙම සංස්ථා අර්ථ ක්‍රමය ,දේශපාලන හා ආගමික සබඳතා වේ.
ගැමි සමාජය සමාජයේ ආර්ථික ක්‍රමය බලන විට පොදුවේ එය කුෂිකර්මශිකර්මය මූලික කරගත් බව පෙනෙයි .මෙහිදී මුලින් සඳහන් කළාක් මෙන් පවුල් සංස්ථාව ආර්ථික ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රධාන තැනක් ගනී .ආර්ථික කටයුතු වල දී ස්වභාවික ලෝකයට සම්බන්ධ වෙමින් විවෘත වෙළඳපොළ කින් ගත නොහැකි නිෂ්පාදන උපකරණ ගැමියන් විසින් භාවිතා කරන බව පෙනේ .ඇතැම් ගැමි සමාජ වල වල මුදල් හුවමාරුව ව්‍යාප්ත වී තිබෙන අතර සමහරක මුදල් භාවිතය එතරම් ව්‍යාප්ත වී නැත .බොහෝවිට නිෂ්පාදනය නිෂ්පාදනය පරිභෝජනය සඳහා පවතින ගැමි සමාජයේ අතිරික්තයක් නිපදව වූවහොත් එය වෙළඳ පොළට සපයනු ලැබේ .කෙසේ වෙතත් නවීන සමාජයේ දැකගත හැකි ඉල්ලුම් හා සැපයුම් ඒ දැඩි තරඟකාරීත්වයක් ගැමි සමාජ වන දක්නට නොමැත .සාමාන්‍යයෙන් ගැමියන්ට ක්‍රමය මහා පරිමාණ ව්‍යවසායන් මත පදනම් නොවේ .ලාභය පිළිබඳ අභිප්‍රේරණයක් ගැමි ජනතාව තුළ දක්නට නොලැබෙන හෙයින් තරඟකාරී වෙළඳපොලක් ගැන ද ගැනද ගම් මට්ටමේ කතා කළ නොහැකිය .සරල තාක්ෂණ ක්‍රම උපයෝගී කොටගෙන කොටගෙන සුළු පරිමාණ නිෂ්පාදන කාර්යයන් වලට සහභාගි වන ගැමි ජනතාව නාගරික වෙළඳ මධ්‍යස්ථාන වලට සම්බන්ධ වන්නේ කාලීන වශයෙනි.දේශපාලනික වශයෙන් බලන කල ගැමි සමාජයේ පාලන තන්ත්‍රය ක්‍රියාත්මක වනුයේ මහ සමාජයේ මධ්‍යගත පාලනය මගිනි .ප්‍රාදේශීය වශයෙන් බලන කල පීතෘ මූලික ගැමි සමාජයේ සම්ප්‍රදායානුගත බලය වැඩිහිටියන් සතුව පවතින බව කිව හැකිය .කෙසේ වුවත් දේශපාලනික දේශපාලණික වශයෙන් බලය රහිත සමාජ කොටසක් වශයෙන් ගැමියන් හැඳින්වීම යුක්ති සහගත වේ.
ගැමි සමාජ ව්‍යුහය තුළ ගමට අයත් නොවන ප්‍රබුද්ධ කොටස් ගමේ පරිපාලන කටයුතු වල නිරතවන පෙනෙයි .ඇත්තෙන්ම මේ අය ගැමියන් සමග සම්බන්ධකම් පවත්වන්නේ ද්විතීක වශයෙනි .ඇතැම් අවස්ථාවල මේ ප්‍රබුද්ධ කොටස් ගමට එන්නේ ද කලාතුරකිනි .බොහෝවිට තමන්ගේ අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීම සඳහා ගැමියන්ට නගරයට යාමට සිදුවෙයි .යුකටාන් ගම අධ්‍යයනය කළ රෙඩ්පීල්ඩ් පවසන්නේ,එහෙම ගමේ සිටින එකම බාහිර පුද්ගලයා රජුගේ ගුරුවරයා බවයි .හුදෙකලා හෝ බාහිර ලෝකයෙන් වෙන් වූ සමාජ ක්‍රමයක් ලෙස ගැමි සමාජය හැඳින්විය නොහැකිය .ප්‍රාදේශීය හෝ ජාතික රාජ්‍යය සමඟ ගැමියන් විවිධ කාර්යයන් හා හා පාලන අවශ්‍යතාවයන් සඳහා අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් සම්බන්ධතා පවත්වාගෙන යනු පෙනෙයි .පොස්ටල් සඳහන් කරන පරිදි ලතින් ඇමරිකානු ජන කොට්ඨාස වල ගැමියන් ,ප්‍රබුද්ධයන් හා අනෙකුත් නාගරික පාලකයන් සමඟ අඛණ්ඩ සම්බන්ධතා ඇති කරගෙන ඇත .ගම හා බාහිර ලෝක අතර පවතින සමාජ සංස්කෘතික හා පරිපාලන සම්බන්ධතාවය සංකල්ප දෙකක් ආශ්‍රයෙන් විමසා තිබෙන බව පෙනේ .රොබට් රෙඩ්පීල්ඩ් විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති මේ සංකල්ප දෙක මහා සම්ප්‍රදාය සහ චූල සම්ප්‍රදාය වේ .පරිපාලන වශයෙන් බලන විට ගම කෙරෙහි බලපාන බාහිර ශිෂ්ටාචාරය බලපෑම ඇත .ඉහතින් සඳහන් කලාක් මෙන් ගමේ පරිපාලන කටයුතු වල බොහෝවිට නිරතවන්නේ බාහිරින් පැමිණෙන පුද්ගලයන් විසිනි .ග්‍රාමසේවක ,ප්‍රාදේශීය ආදායම් පාලක ,ඉඩම් සංවර්ධන නිලධාරි ආදී අය මධ්‍යගත රජයෙන් පත් කොට ගමේ පාලනයට පැමිණි අයයි .ගම හා මධ්‍ය මධ්‍යගත පාලනය සම්බන්ධ කළ නියෝජිතයන් වශයෙන් මේ අය හැඳින්විය හැකිය .කෙසේ වතුදු ගමේ ඒකීය බවක් දක්නට ඇත .ආගමික වශයෙන් බලන කල වෛදික කටයුතු කරන්නේ ගමේ නියෝජිතයන් විසිනි .ගමේ කඩේ ,ගමේ සීමාව යන අදහස ගැමියන් තුළ දක්නට තිබීම නිසා ගම පිළිබඳ අනන්‍යතාවක් ද ඇත ,මෙම අනන්‍යතාවය ග්‍රාමීය සංස්ථාවලට පොදුය .පැහැදිලිව විමසන කල ගමක සමාජ තත්ත්වය අවබෝධ කර ගැනීමේ දී එම ගම කෙරෙහි බලපාන අභ්‍යන්තර හා බාහිර සාධක විශ්ලේෂණය කිරීම වැදගත් වනු ඇත.
ගැමි සමාජය පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා ගැනීමේදී ගැනීමේ දී ආගමික අංශය ද වැදගත් වනු ඇත .මහා සම්ප්‍රදාය හා චුල සම්ප්‍රදාය අන්‍යෝන්‍ය ලෙස ක්‍රියාත්මක වන ඒ ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස ආගම සඳහන් කළ හැකිය .උදාහරණයක් වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ගැමි සමාජය තුළ තිර ලෙසට බුද්ධාගම ව්‍යාප්ත වී ඇත .ඇත්තෙන්ම ගම්මට්ටම මට්ටමේ ක්‍රියාත්මක වන බුද්ධාගම තුන්පිටකය සඳහන් වන බුද්ධාගමට බොහෝ වෙනස් වේ .ආමිස පූජාවට මුල් තැන දෙන ජනප්‍රිය බුද්ධාගම ගැමියන් අතර වඩා ප්‍රචලිත වන බව පෙනේ .පෙරහැර යාම හා නොයෙකුත් වන්දනා ක්‍රම ජනප්‍රිය බුද්ධාගමට සම්බන්ධ වී ඇත .ගැමියන්ගේ පුද පූජා යන්තපූජා ,යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර ,බලි තොවිල් හා දෙවියන් ඇදහීම ජනප්‍රිය බුද්ධාගම ප්‍රධාන අංග ලෙස සකස් වී තිබෙන බව කිව හැකිය .ගම තුළ නියෝජනයල නියෝජනය වන දෙවියෙක් හෝ දේවතා වරු ගණනාවක් දක්නට ඇත .ගැමියන්ගේ විවිධ ප්‍රශ්න වලට පිළියම් සෙවීමේදී අධි ස්වභාවික වශයෙන් දෙවියන්ගේද උපකාරය ලබා ගැනීම සඳහා ඔවුන් ඒවායේ නිරත වනු පෙනෙයි .ගැමියන්ගේ අසනීප හා ව්‍යාධි තුරන් කර ගැනීම සඳහා දෙවියන්ට බාරහාර වීම නිරතුරුව දැකිය හැකිය .එකිනෙක ප්‍රශ්න පිළිබඳ විශේෂ දෙවිකෙනෙක් දක්නට ඇත .ගම් මට්ටමේ නියෝජනය වන දෙවිවරු සිට ජාතික මට්ටමේ නියෝජනය වන දෙවිවරු පිළිබඳ දැඩි විශ්වාසයකින් ගැමියන් සිටින බව පෙනෙයි .මෙය දකුණු ආසියාතික ගැමි සමාජ වල පොදු ලක්ෂණයක් යැයි කිව හැකිය .ගම් මට්ටමේ ක්‍රියාත්මක වන ආගමික ක්‍රියා පිළිවෙල අතිශයින්ම සංකීර්ණ වී ඇත .සමාජයීය වශයෙන් මෙන් ගමේ ඇදහිලි වල දී ද දෙවියන් අතර ධුරාවලියක් ඇතිවී ඇත .කෙසේ වෙතත් එම එම ධුරාවලියේ මුල් තැන ලැබී ඇත්තේ බුදුන් වහන්සේට ය. විග්‍රහාත්මක ව බලන කල සම්ප්‍රදායානුගත ගැමි සමාජ දැන් වෙනස් වීගෙන යන තත්වයකට පැමිණ ඇත .දියුණු වන ලෝකය ඉදිරියේ ගැමි ජනතාවගේ ප්‍රශ්න ව්‍යාප්ත වී තිබෙන බව පෙනෙයි .බටහිර කාර්මීකරණ ආභාෂය නිසා ගැමි සමාජ වෙනස් වන තත්ත්වයකට පත්ව ඇත .ඇත්තෙන්ම ගැමියන් වෙනස් වීමක් බලාපොරොත්තු වෙන බව පෙනෙයි .දුගීකම ,නූගත්කම ,අසරණභාවය රෝගී තත්ත්වයට ගොදුරු වීම සාමාන්‍ය ගැමි ජීවිතය දක්නට ලැබෙන සුලභ දෙයකි .මේවායින් බේරී නාගරික සමාජ ජීවිතේට හිමිකම් කීමට ගැමියෝ දැන් උත්සුක වෙයි .නවීන තාක්ෂණය මගින් ඇති කරන ලද මානව ආශාවන්වලට ගැමියාට ද අනාගතයේ වහල් වීමට සිදු විය හැකියි බොහෝ දෙනා තර්ක කරයි .මේ අනුව සමස්තයක් වශයෙන් ගත් ගත් කල ගැමි සමාජයක් යනු කුමක්ද යන්න මෙලෙස පෙන්වා දිය හැකිය.
- ශ්‍රී ලංකාවේ දැකිය හැකි ගැමි සමාජය
ශ්‍රී ලංකාවේ ගම ආරම්භ වූයේ කවදාද කොතැනද යන්න අවධානය යොමු කළ යුතුය .එහිදී සිංහල ගම සංවිධානය වීම පිළිබඳව බොහෝ තොරතුරු වංශ කතා වංශ කතා සෙල්ලිපි ඇතුළු පුරාවිද්‍යා තොරතුරු වලින් හෙලි වෙයි .වංශ කතා වලට අනුව සිංහල ගමේ ආරම්භය ක්‍රිස්තු පූර්ව පස්වන සියවස දක්වා ඈතට දිවයයි .එනම් ගැමි සමාජ ආරම්භයේ ප්‍රථම පියවර විජය ඇතුළු පිරිස පැමිණ සිදු වූ සිදුවූ ජනපදකරණය වීම පෙන්වා දිය හැකිය .එනම් ඔවුන් ජලාශිත ශිෂ්ටාචාරය ආශිතව ගම් පිහිටුවා ගනියි .මල්වතු ඔය ,කිරිඳි ඔය,වලවේ,මහවැලි ,කලා ඔය කේන්ද්‍රකොටගෙන ග්‍රාමයන් ඉදිකොට ගෙන ඇත.එනම් දැනට පිළිගෙන ඇති ලිඛිත සාක්ෂි අනුව ගම බිහිවීම විජයාවතරණය දක්වා දිවයන බව පෙන්වා දිය හැකිය .නමුත් මහාවංශයේ මෙලෙස සඳහන් වූවත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක වලට අනුව ප්‍රධාන වශයෙන් මෙසේ සඳහන් වේ .එනම් ආර්යයන් පැමිණීමට පෙර වාරි ජලය සහිත ගොවිතැනේ යෙදී ඇති ජනාවාස පැවති අතර ,අනුරාධපුර ගෙඩිගේ කැනීම් ,ඇතුළු නුවර කැණීම් ආදියෙන් ලැබේ ලැබී ඇති තොරතුරු අනුව කෘතිම වැව් පැවැති බවත් ඒ හා සම්බන්ධ ගම් සංවිධානය වී තිබූ බව සඳහන් වේ .බවත් ගමත් අතර තිබූ තිබූ මෙම සම්බන්ධතාවය බුදු දහමට සහ සිංහල වකවානුවෙන් ඈතට ගොස් මහා ශිලා යුගයක් දක්වා යයි (ආචාර්ය නිශාන්ත ගුණවර්ධන 2004 ). මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ ගැමි සමාජ ආරම්භය පිළිබඳ සරල තර්කයක් මෙසේ පෙන්වා දිය හැකිය.
ගැමි සමාජය පිළිබඳ මෙම සමාජ හා මානව විද්‍යාඥයින්ගේ අධ්‍යයන අනුසාරයෙන් ශ්‍රී ලංකා සමාජය පිළිබඳව ද පිළිබඳ යම් අවබෝධයක් ලබාගැනීමට හැකිය .විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකා සමාජයේ ද මුල් අවධියේ සිටම සිටම යැපුම් කෘෂිකාර්මික අර්ථ ක්‍රමයක් මත පදනම් වූ සමාජ ක්‍රමයක් ව පැවති බවට සාධක ඇත .ලංකා සමාජයේ සාමාජිකයන්ගේ සමාජ ආර්ථික පසුතලයට අනුව එය ප්‍රාථමික ගැමි සමාජයක් බවට යාල්මාන් ,ලීච්,ගණනාථ ඔබේසේකර වැනි මානව විද්‍යාඥයෝ පෙන්වා දෙති .ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රම හමුදාවෙන් වැඩි කොටසක් තවමත් කෘෂි ක්ෂේත්‍රයෙහි නියැලී කටයුතු කරන බව පෙනෙයි .සමස්ත ජනගහනය ප්‍රධානතම ජීවනෝපාය කෘෂි කටයුතු බවට පත්ව ඇත .ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය බලන විට ද පෙනී යන්නේ කෘෂිකාර්මික කටයුතු ආශ්‍රිතව ගොඩ නගා ගත් සාමූහික ජීවන ක්‍රමයක් පැවති බවයි .ආර්ය යුගයේ සිට ලංකාවේ වියළි කලාපයේ කලාපයේ ජනපද පිහිටු වීමත් සමඟ ගම් දනව් ඇති කොට එම ගම් වලට ආවේණික සම්මත නීති පදනම් කොටගත් ක්‍රමවත් පාලන තන්ත්‍රයක් මඟින් ඒවා පාලනය වූ බවට සාධක ඇත .සමාජයට අවශ්‍ය විවිධ සේවා සැපයීමෙහි යෙදුණු ඒ ඒ ශ්‍රේණියෙන් සඳහා ද,වෙන් වෙන් වශයෙන් ගම් පිහිටුවා ගත් පිහිටුවා ගත් ගමෙහි වැව ඉස්මත්තේ සීමිත ප්‍රදේශයක ගෙවල් කැටියකින් ගම්ගොඩ සෑදී තිබිණි .ගමටත් ගමේ කැලටත් අතර පොදු එළිමහන් බිමක් ද පැවතියේ ය .ඒ ආශ්‍රිතව පිහිටා ඇති කැලේ දැව දර සපයා ගැනීම වැනි අවශ්‍යතා සඳහා උපයෝගී කර ගැනීම සිරිත විය .මින් පෙනෙන්නේ ලාංකික ජන ජීවිතය ආරම්භ වී ඇත්තේ ද ගැමි පදනමකින් යුතුව බවයි .අනෙක් අතට මෙම සමාජයෙහි නවීන තාක්ෂණය නව වගා ක්‍රම කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාව අවම මට්ටමක පැවති අතර නිමැයුම අතිරික්තයක් දක්නට නොලැබිණ .අවශ්‍යතා ද සරල මට්ටමක පැවති අතර මුදල් හුවමාරු අර්ථ ක්‍රමයට වඩා භාණ්ඩ හුවමාරු අර්ථ ක්‍රමය වැදගත් වැදගත්කොට සැලකිණි.එමෙන්ම සාම්ප්‍රදායික කුල ක්‍රමය ශ්‍රම විභජනය කෙරෙහි ඉතා තදින්ම බලපා තිබුණි .සෑම කාලයක්ම නිෂ්පාදනය හා සේවා කටයුතු වලට සාම්ප්‍රදායිකව සම්බන්ධ විය .සියලු නිෂ්පාදන හා සේවා අවශ්‍යතා ග්‍රාමීය සමාජය තුළම තුළ ම නිපදවා ගත් නිසා සමාජය ස්වයංපෝෂිත සරල සමාජයක් ලෙස හඳුන්වා තිබේ.ශ්‍රී ලාංකික සමාජය පිළිබඳව සොයා පිළිබඳව සොයා බැලීමේදී විමසා බැලිය යුතු තවත් වැදගත් අංශයකි .රැවුල අපේ පැරණි ගැන ගැමි සමාජයේ විස්තාරික හෝ බද්ධ පවුල ඉතා වැදගත් වූ බව පෙනේ .ලාංකේය ගැමි සමාජයේ මූලික පවුල් ක්‍රමය දක්වාම පවුල් සංස්ථාව වෙනස් වී ඇතත් විස්තාරික හෝ බද්ද පවුල් ලක්ෂණ තාමත් ක්‍රියාත්මක වන බව පෙනේ ..වාරිකය හෝ වාසගම මුල්කරගත් පවුල් ක්‍රමයක් මේ අනුව දැකිය හැකිය.ගෙදර ඇති ගණය ,වරිගය ,බන්ධු වැනි සංකල්ප තුළින් ද ලාංකික සමාජය ගැමි සමාජයක ලක්ෂණ දරන බව කිව හැක .අනෙක් අතට දරුවන් සමාජානුයෝජනය ලක් කිරීමේ දී මූලිකව ගැමි පෝය විශාල වැඩ කොටසක් ඉටු කරන බව පෙනෙයි .එමෙන්ම පවුලේ සෑම සාමාජිකයෙක්ම එක්තරා අන්දමකට ගමේ ආර්ථික ජීවිතයෙහි කොටස්කාරයෙකු ලෙස සාමූහිකව එයට හවුල් වීමක් දක්නට ලැබේ .ලංකාවේ කලක් තිස්සේ දැකිය හැකි අත්කම් හුවමාරු ක්‍රමය ,කයිය ආදී සාමූහික වැඩකම මෙයට උදාහරණයයි .ගැමි පවුලේ ප්‍රධානියා වැඩිමහලූ පිරිමියා වන අතර පිය පේරුවේ පවුල් ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක වන බවද පෙනේ.සිංහල ක්‍රමේට අනුව වාසගම පියාගෙන් පුතාට හිමිවිය.රෝම ලන්දේසි ඔබේ පාර්ශවීය කුරුම නීති වල බලපෑම නිසා වාසගම තුළ ප්‍රවේණි ඉඩම් රැක ගැනීමට බැරි තත්ත්වයක් උදා වුවද එහි මුල් තත්වය තව දුරටත් රැක ගැනීමට සිංහල ගැමි සමාජයේ මිනිසුන් උත්සාහ කළහ .වාසගම තුළ පැවති ඒකාබද්ධතාවය ඉඩම්,භුක්තියේ දී විනාශ වී යාමට පටන් ගත් නිසා ඒ වෙනුවට වෙනත් තත්ව සමූහයක් වශයෙන් පැන නැගෙන පෙලැන්තිය මුලින් තිබූ වාසගම සමූහයේ තත්ත්වය ආරක්ෂා කර ගැනීමට දැරූ ප්‍රයත්නයක් ලෙස හැඳින්වේ .පෙළන්තියේ අය තම ඉඩකඩම් පිටස්තර පුද්ගලයන්ට විකිණීමට හෝ උකස් කිරීමට හෝ අකමැති වූහ .හදිසි අවශ්‍යතාවයක් අවශ්‍යතාවයක් වූයේ නම් තම තමන්ගේ පවුල් අතරම ඉඩකඩම් හුවමාරුකර ගනු ලැබිණි .මෙයින් පෙනෙන්නේ ද ගැන සමාජ ලක්ෂණ වන අවිධිමත් සමාජ සම්බන්ධතා පැවැත්වීම ,පවුල ,නෑයන් අතර කිට්ටු බැඳීම් පැවතීම විවිධ මුහුණුවරින් ලාංකික සමාජය දක්නට තිබූ බවයි.
ගමක් යනුවෙන් පළමුවෙන්ම අපේ සිහියට නැගෙන්නේ විශේෂ භූමි භාගයකි .කොග්ගල පසුබිම් කොට ලියා ඇති මාර්ටින් වික්‍රමසිංහගේ ගම්පෙරළිය වැනි නවකතාවක් කියවන විට පවා පළමුවෙන් ම සිහියට නැඟෙන්නේ ඒ පරිසරයයි .වික්‍රමසිංහයන්ගේ කොක්ගල මෙන්ම කොයි ගමටත් නිශ්චිත භූගෝලීය සීමාවක් තිබේ .ඒ සීමාවන් නදියක්,මහ පාරක් හෝ මූකලානම් වැනි පැහැදිලි ලකුණක් විය හැකිය .නැතහොත් ඒ සීමාව සමාජයේ සියලු දෙනාගේම සම්මුතිය අනුව ඇතිකරගන්නා ලද මායිමක් විය හැකිය .මායිම් කොට දැක්වෙන භූමි ප්‍රදේශ වලට විශේෂ නම් තබා ඇත .ග්‍රාම නාම යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ඒවාය .ගම් වශයෙන් මෙසේ භූමිප්‍රදේශ බෙදීම නිසා එක ගමක යැයි සම්මත භූමියක වෙසෙන අය අතර විශේෂ කුළුපගු ක්‍රමක් ඇතිවෙයි .ගම්මු හා පිටගම් කාරයෙන් වශයෙන් ගැමි සමාජය දෙ කොට්ඨාශයක් මේ හේතුවෙන් ඇති වෙයි.
සිංහල ගැමි ජීවිතයේ ප්‍රධාන ස්ථානයක් ගත්තේ ගොවිතැනයි .ගමේ අන් සියලුම සංස්ථා හා සාමාජික සම්බන්ධතා ගොවිතැන මුල්කරගෙන ඇති වූ බව කීම යුක්ති සහගතය .මුදල් හදල් හුවමාරුව බහුලව නො පැවති අවධියක එක් එක් තැනැත්තා තම තමන්ගේ ජීවිකාව රැක ගත්තේ ගොවිතැන් කිරීමෙන් හා තම අතිරික්තය අවශ්‍ය භාණ්ඩ හා සේවාවන් සඳහා හුවමාරු කිරීමෙනි .මෙසේ අවශ්‍ය සේවාවන් ලබා දෙන ලද්දේ කුල ක්‍රමය තුළින්ය .දකුණු ආසියාවේ ගැමි සමාජයේ තවත් ප්‍රධාන ලක්ෂණයකි මෙම කුල ක්‍රමය .කුල ක්‍රමය ප්‍රබල ප්‍රබල සෙවීමේ නිරත වුණු හෝකාර්ට් වැනි මානව විද්‍යාඥයෝ එය රැකියාව අනුව සමාජය බෙදෙන ක්‍රමයක් හැටියට හඳුන්වා දුන්නේ ය .ගැමි සමාජයේ විසූ අයගේ ජීවිතයේ සෑම වැදගත් අවස්ථාවකදීම අවස්ථාවක දී ම ඔවුන්ට සහාය වූයේ නෑදෑ පිරිසයි.උපත ,වැඩිවියට පැමිනීම,විවාහ මංගල්‍යය හා මරණය වැනි කෙනෙකුගේ ජීවිතයේ වැදගත් අවස්ථාවලදී ඔවුන් වටා රොක්වූ රොක්වූ නෙත් උත්සවයේ මුල්තැනක් ගත්තෙත් නෑ දෑ පිරිසයි .ආගමික කටයුතු පමණක් නොව ගොවිතැන වැනි ආර්ථික කටයුතු වල දී කෙනෙකුට හවුල් වුණේ ඔහුගේ නෑදෑයො ය.පුරාණ සිංහල ගම්වල විශේෂයෙන්ම නුවර කලාවියේකලාවියේ කුඹුරු වැඩ කළ ගැමියාට අවශ්‍ය ශ්‍රම ආයෝජනය ලබාදීමට කයිය නමින් හැඳින්වෙන සංවිධානයක් විය .තනි ගොවියෙකුට තමාගේ කුඹුරේ සෑම වැඩක්ම කළ නොහැකිය .ඔහුගේ වැඩට කයියේ වෙනත් ගොවීහු උදව් කරති .අනෙක් අතට කයියේ අනිත් ගොවීන් ද ඔවුන්ගේ කුමරු වැඩ කරන විට සිසු ගොවියෝ ඔහුට සහය වෙති .ප්‍රධාන වශයෙන් ගොවියකුගේ සහෝදරයෙකුත් පියාත් මසිනා ලත් මාමලත් ඔහුගේ අත් අත්උදව්වට පැමිණි බව පැහැදිලි වෙයි .එමෙන්ම කයියට තවත් ගැමියෝ සහභාගි වෙති .මේ අනුව මෙහි බලය රඳා පවතින්නේ ඉහත කී නෑයන්ගේ සහභාගීත්වය මතයි .මේ නිසා ගමක අභ්‍යන්තර සංවිධානය දෙවිදියකට විග්‍රහ කළ හැකිය .එක් අතකින් ගමක සාමාජිකයන් කුල වශයෙන් බෙදේ .මේ කුල එකිනෙකට වෙනස් වන අතර ගමක සශ්‍රීකත්වය ලංකා කිරීමට කෙරෙන පුද පූජා යාගහෝම ආදිය සඳහා සහයෝගයෙන් වැඩ කිරීම අවශ්‍යයි .වර්තමානයේ වුණත් ගම්මඩු ,පාන්මඩු හා ගිනිමඩු යනාදී නැටීමට ගමක නොයෙක් කුල වල අය එක් වෙන එක්වෙන ආකාරය මෙයට හොඳම නිදර්ශනයකි .අතීතය ගම්වල අවුරුදුපත අංකෙලියක් හා පොරපොල් ගැසීමක් පවත්වන ලදී .මේවා හුදෙක් ක්‍රීඩා ම නොවේ .ගමට සශ්‍රීකත්වයත් ,ශාන්තියත් ළඟා කරදීම පිණිස පත්තිනි දෙවියන්ට කරනු ලබන ශාන්ති කර්මයයි .අනෙක් අතට සෑම කළ යම්ම කුලයක් ම අභ්‍යන්තර වශයෙන් පවුල හා නෑ කණ්ඩායම්වලට බෙදෙයි .එක කුලයත් තැන නොයෙක් තරාතිරමේ පවුල් හා නෑ පිරිස් සිටිය හැකිය .නමුත් පිට කුලයකින් තර්ජනයක් ඇති වූ වහාම ඒ සෑම නෑ පිරිසක්ම තම තමන් අතර ඇති වෙනස්කම් අමතක කර දමා සාමුහිකව නැගී සිටිති.සම්ප්‍රදායික සමාජයත් වර්තමාන සමාජය අතර ඇති එක් වෙනසක් මෙයයි .වර්තමාන සමාජයේ ඉහත දැක්වූ වර්ග එකමුතු කමක් නැත .පවුල ,වරිගය,කුලය ආදී කණ්ඩායම් සාමාජික හා දේශපාලන හේතු අනුව භේදභින්න සිටිති.
මේ අනුව සිංහල ගැමි සමාජය තුළ දැකිය හැකි ලක්ෂණ කිහිපයක් මෙලෙස පෙන්වා දිය හැකිය .එමෙන්ම මානව විද්‍යාඥයින් හා සමාජ විද්‍යාඥයින් විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති නිර්වචන වලට අනුව ග්‍රාමීය සමාජයක් තුළ දක්නට ලැබෙන ලක්ෂණ අධ්‍යනය කිරීම තුළින් ලංකාව තුළත් ගැමි සමාජයක් නිර්මාණය වී ඇද්දැයි නිගමනය කළ හැකිය .මේ අනුව වර්තමානය කෙසේ වෙතත් අතීතයේදී ශ්‍රී ලංකා සමාජය තුළ ගැමි සමාජයක් නිර්මාණය වී තිබූ බවට සාක්ෂි මෙයින් නිගමනය වෙයි.එහෙත් වර්තමානය වන විට මෙම තත්ත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වී ඇත.
- ශ්‍රී ලංකාවේ ගැමි සමාජ වෙනස්වීමට බලපෑ හේතු
මෙයින් එක් කරුණක් පැහැදිලි වෙයි .ගැමි සමාජයේ ලක්ෂණ ඉහත දැක්වූ අයුරින් විස්තර කළ හැකි නමුත් වර්තමානය වන විට ලෝකෙ කොයි සමාජයත් ශීඝ්‍ර වෙනසකට ලක් වෙයි .විද්‍යාවේ දියුණුව හා අලුත් යන්ත්‍ර උපකරණ ආදිය ලෝකයේ ව්‍යාප්ත වීම ,බහු ජන මාධ්‍යන්ගේ බලපෑම හා ශාස්ත්‍ර කලාවන්ගේ හා භාෂාවන්ගෙන් වර්ධනය නිසා සෑම සමාජයක්ම පාහේ බොහෝ දුරට වෙනස් වී තිබේ .ඒ වෙනස්වීම් වෙනස් වීම සමඟම එකී සමාජය සමාජ ආර්ථික පදනම ද වෙනස් වී තිබේ .විශේෂයෙන්ම ගැමි සමාජ වල වෙසෙන ජනයාගේ ජීවන තත්වය නගා ලීම සඳහා ගම් මට්ටමේ සංවර්ධනයක් ඇති කළ යුතු බවට ආර්ථික විද්‍යාඥයින් ,සමාජ විද්‍යාඥයින් ,දේශපාලනඥයන් එකඟ වී ඇත .මේ තත්ත්වය මත වර්තමානය වන විට ගැන ගැන සමාජයන් ද සීග්‍රයෙන් වෙනස් වීමකට ආරම්භ වී ඇත.
"පුරාණ ගම් බොහෝසෙයින් වෙන්වෙන්න පිහිටියේය .අවශ්‍ය දෙයින් ආඪ්‍ය විය .ලුණු හැර බාහිර ලෝකයේ කිසිවක් ගැමියන්ට අවශ්‍ය නොවීය "
(ආනන්ද කුමාරස්වාමි - මධ්‍යකාලීන සිංහල කලා )
මෙය සාම්ප්‍රදායික ශ්‍රී ලාංකික ගමේ එදා පැවැති තත්ත්වයයි .ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය සමාජය හා සංස්කෘතිය ,නාගරික සංස්කෘතිය විසින් විශාල බලපෑම් කරන්නට හේතු විය .එහිදී ග්‍රාමීය දේශපාලනය ,අධ්‍යාපනය ,ඇදහිලි ,විශ්වාස ,ඇඳුම් පැළඳුම් ,ආහාර පාන ,භාෂා සාහිත්‍ය හා සිරිත් විරිත් යනාදිය කෙරෙහි එම වෙනස් වෙනස් සංස්කෘතීන් හරහා බලපෑම් කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය සමාජය විශාල පරිවර්තනයකට ලක් විය .මේ අනුව සිංහල ගැමි සමාජයේ වෙනස්වීම පිළිබඳ කතා කිරීමේදී ප්‍රධාන කොටස් දෙකක් යටතේ එය අධ්‍යනය කළ හැකිය ඒ නම්අ ධිරාජ්‍යවාදී පාලන සමයේ ඇති වූ වෙනස් වීම්නි දහසින් පසු ගනු ලැබූ ඇතැම් තීරණ හේතුවෙන් ඇති වූ වෙනස් වීම්
මේ අනුව පළමුවෙන් ම සිංහල ගැමි සමාජයේ වෙනස්වීම කෙරෙහි බලපාන ලද ප්‍රධාන හේතුවක් ලෙස අධිරාජ්‍ය පාලන සමයේ අග භාගයේ ඇති වූ ඉඩම් ප්‍රතිපත්තිය පෙන්වාදිය හැකිය .ශ්‍රී ලංකාවේ අතීතය ක්‍රියාත්මක වූයේ සාම්ප්‍රදායික කෘෂි අර්ථ ක්‍රමය යි .එය ලංකාවේ සමාජ දේහය පදනම විය .එමෙන්ම එදා සාම්ප්‍රදායික ගමේ ගැමි ජනතාව සතු ඉඩම් ඒ හා බැඳුන රාජකාරි ක්‍රමය හා කුල ධුරාවලිය යටතේ ගම් සංවිධානය වී තිබීම යන ත්‍රිත්වය එනම් දම්වැලක් පුරුකක් මෙන් බැඳී තිබුණි .රාජකාරිය රජුගේ වෙන වන අතර මෙම රාජකාරිය වෙනුවෙන් ගෙවීම් කරනු ලැබුවේ ඉඩම් හරහා ය .එහෙයින් එකල රජු බූපති ,භූ පාලකයන් ආදී අන්වර්ථ නාමයන්ගෙන් හඳුන්වන ලදී .රජු තම සමීපත යන්ට නින්දගම් ලබාදුන් අතර පහළ කුලේ අයට ඔවුන්ගේ සේවය වෙනුවෙන් භුක්තිය සඳහා ඉඩම් ලබා දුනි .එහෙත් මෙලෙස පවතින සමයෙක අධිරාජ්‍යවාදය ව්‍යාප්ත ව්‍යාප්ත වීම සමාජයේ වෙනස් වීම සඳහා නිතැතින්ම බලපාන ලදී .පෘතුගීසීන්ට හා ලන්දේසීන්ට ශ්‍රී ලංකාවේ සාම්ප්‍රදායික සමාජ ව්‍යුහය හා සංවිධානය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කිරීමට හැකියාවක් නොතිබුණත් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1815 දී මෙරටට පැමිණි බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් මෙරට මුළුමනින්ම යටත් කර ගත් පසු සමාජ ,ආර්ථික ,දේශපාලන සහ සංස්කෘතික විපරිණාමයන් රැසක් මෙරට ඇති විය .බ්‍රිතාන්‍යයන් මෙරට පැමිණීමෙන් පසු ඔවුන්ගේ පැමිණි අරමුණු වෙනස් වී මෙරට වාණිජවාදී ආර්ථික ක්‍රමයක් ඇති කොට වතු වැවිලි ජීවන ක්‍රමයක් ගොඩ නගන්නටත් ,ලාභ ලබන යටත්විජිතයක් බවට පත් කිරීමටත් යොමු වී ය .නමුත් එකල ගැමි සමාජයේ තිබූ කුලවාදය ,අනිවාර්ය රාජකාරිය හා ඉඩම් මගින් ගෙවීම් ගමේ නම් ක්‍රියාවලිය නිසා එය බාධාවක් වන බව දැනගත් මොවුන් මෙම සම්ප්‍රදාය වෙනස් කිරීමට උත්සුක විය .බ්‍රිතාන්‍ය මෙම ක්‍රියාවලිය වෙනස් කිරීමට නම් ඉඩම් ගැමියා ගෙන් ගලවා ගත යුතුය .එනිසා මේ ගැන සොයා බලන්නට 1833 කෝල්බෲක් කොමිසම පත්කර එවන ලදී .මෙමගින් ශ්‍රී ලංකාවේ ගැමි සමාජ ක්‍රමය ,ව්‍යුහය බිඳ වැටීමට සූක්ෂම ලෙස විවිධ නීති හා අණපනත් පැනවීම ආරම්භ කරන ලදී .ඒ අනුව එක්දහස් 1833 දී කෝල්බෲක් කොමිසම මගින් මෙරට අනිවාර්ය සේවා රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කරන ලදී .මෙමගින් කුලය හා ඉඩම් බුක්ති සම්ප්‍රදාය බිඳ වැටුණි.
"රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කිරීම නිසා ලංකාවේ ඉඩම් වැඩවසම් නීතිරීති වලින් නිදහස් විය .මිනිසුන් හා ඉඩම් අතර පැවැති බැඳීම් ද ලිහිල් විය .මේ නිසා භූමිය හා ශ්‍රමය ඇතුළු නිෂ්පාදන සාධක පිළිබඳව නිදහස් වෙළඳපොලක් නිර්මාණය විය " (තිස්ස ඊරියගම )
මෙම කෝල්බෲක් ප්‍රතිසංස්කරණය මගින් ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් අණපනත් පහක් සම්මත කරගන්නා ලදී
1.1840 – 5,12 දරණ ඉඩම් ආඥා පනත
තමන් භුක්ති විඳින ඉඩමේ අයිතිය තහවුරු කළ යුතු අතර ,එසේ තහවුරු කිරීමට නොහැකි ඉඩම් සියල්ල කිරීටයේ රැජින සතු ඉඩම් බව ඔවුන් සඳහන් කරන ලදී .
2.1856- පන්සල් ඉඩම් ආඥා පනත
මෙමගින් එකල පන්සල් ,මහාවිහාර සතුව විශාල ඉඩම් ප්‍රමාණයක් රජයට පවරා ගැනිණි එනම් මෙම ආඥා වෙන්වූයේ
"තම පන්සල් සතුව ඇති සියලු ඉඩම් වල හිමිකාරීත්වය පෙන්වා ඒවා බෙදා වෙන්කර ගැනීමත් එසේ මරනු ලබන සේවයට සරිලන මුදල් ද ගෙවීමට නියම කරන ලදී "
මෙම ආච්නාව හරහා බ්‍රිතාන්‍ය උපක්‍රමශීලීව පන්සල් සතු ඉඩම් ඔවුන්ට පවරා ගැනුණි .එනම් එකල පන්සලේ විශාල ආර්ථික ශක්තියක් නොවීය .එනිසා එම ඉඩම් මිනුම් සඳහා අවශ්‍ය මුදල ගෙවීමට පන්සල්වලට නොහැකි නිසා ඉඩම් රජයට පවරා දීමට සිදුවිය .
3 1872- ධාන්‍ය බදු ආඥා පනත
මෙසේ තමන්ගේ ඉඩම් වල වගා කොට උපන අස්වැන්නෙන් කොටසක් බදු ගෙවීමට සිදුවීමෙන් සිදු වීමෙන් ලාංකීය ගැමියාට අවාසිදායක වූ නිසා ඔවුන් තම ඉඩම් වගා නොකොට අතහැර දැමීමට තීරණය කරන ලදී.
4 1897 - මුඩුබිම් ආඥා පනත
වගා නොකරන සියලු ඉඩම් රජයට පවරා ගන්නා ලදී.
මෙම සියලු ආඥා පනත් හරහා ගැමියන්ට තම සියලු ඉඩම් අහිමි විය .මෙලෙස බ්‍රිතාන්‍යයන් ලබාගත් ඉඩම් සිලිං 5 ක් වැනි මුදලකට ඔවුන් ඉහළ වංශවත් ,ධනපතීන්ට විකිණීමට කටයුතු කරන ලදී .ඇතැම් වංශවත් ධනපතීන්ට මෙමගින් විශාල ඉඩම් සම්භාරය ක අයිතිකරුවන් විය .මෙමගින් මෙරට වතු ආර්ථිකය නිර්මාණය විය .මේ අනුව මෙතෙක් කාලයක් ඉඩම් වල පාරම්පරිකව වැඩ කළ ගොවියාට ඉඩම් අහිමි වීමෙන් පසු කුලීකරුවන් ලෙස වැඩ කරන මෙන් බිතාන්‍ය යන් විසින් යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරන ලදී .රටේ මිනිසුන් කුලී ක්‍රමයට විරුද්ධ වූ නිසා බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ඉන්දීය වතු කම්කරුවන් මෙරටට ගෙන්වා වතු ආර්ථිකය නිර්මාණ කරන ලදී .මේ ආකාරයට බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ ඉඩක් පනත් හරහා මෙරටට වතු කම්කරුවන් හා විදේශිකයන් පැමිණ ඉඩම් පරිහරණය කිරීමෙන් සාම්ප්‍රදායික සිංහල ගම බොහෝ සෙයින් වෙනස් විය .ඉඩම් අහිමි වීමෙන් රටට විශාල වශයෙන් කැරළි ඇතිවිය .ඉන්පසු මෙම ප්‍රශ්න විසඳීම සඳහා 1927 ඉඩම් කොමිෂන් සභාවක් පිහිටුවන ලදී.1929 දී වාර්තාවක් පිහිටවූ අතර 1935 දී ඉඩම් ආඥා පනත හරහා ගොවිජනපද ව්‍යාපාරය නිර්මාණය විය .ගම පුළුල් කිරීමේ ව්‍යාපාරයක් හඳුන්වා දුනි.1935 දී ඇති වූ මෙම ආඥාව පනතින් දේශීය ඉඩම් විදේශීයන්ට විකිණීමට තහනම් කිරීම හා අක්කර 25 ට වැඩි සියලු ඉඩම් ද රජයට පවරා ගැනීමත් මෙමගින් සිදු විය .මෙහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මෙම සංකල්පය ඔස්සේ ඉඩම් අහිමි වූ ග්‍රාමීය ප්‍රජාවට නැවත ඉඩම් පවරා දීමට කටයුතු කරන ලදී.
මෙසේ විවිධ ප්‍රදේශවලින් පැමිණි විවිධ කාල වල මිනිසුන් ගමක විවිධ සංස්කෘතීන් නියෝජනය කරන්නට වීය .පුරාණ ගමේ ජීවත් වූ මිනිසුන් හා නම පැමිණි මිනිසුන් අතර විවිධ මතභේද හට ගෙන පුරාණගම වෙනස් වීමට බලපාන ලදී .එමෙන්ම ගම වෙනස් වීම සඳහා බලපාන ලද තවත් ප්‍රබල කාරණයක් නම් අධිරාජ්‍ය සමය අවසානයේ ඇතිවූ සුබසාධන වැඩසටහන් ගම වෙනස් වීම කෙරෙහි බලපානු ලැබූ ආකාරය පෙන්වා දිය හැකිය .අධ්‍යාපනය ,සෞඛ්‍ය ,සමාජ සේවය ,ප්‍රවාහනය ආදී ක්ෂේත්‍ර වල ව්‍යාප්තියත් සමගඑදා සාම්ප්‍රදායික ගම තුළ පැවැති සාපේක්ෂ හුදකලා බව වෙනස් වන්නට පටන් ගනියි .එහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයෙහි ඇති වූ වෙනස් වීම ගම වෙනස් වීම සඳහා ප්‍රමුඛ වශයෙන් බලපාන ලදී .
1943 කන්නන්ගර කොමිසන් සභා වාර්තාව.
මේ හරහා ගම වෙනස් විය .ඉහල තල වල වරප්‍රසාදයන් වශයෙන් හැඳින්වූ අධ්‍යාපනය පහළ කුලවල අයට ද හිමිවිය.මෙමගින් එකල නිදහස් අධ්‍යාපනයක් නිර්මාණය විය .එමෙන්ම පෞද්ගලික පාසල් රජයට පවරා ගත් අතර ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය පටන් විශ්ව විද්‍යාල දක්වා අධ්‍යාපනය ලැබීමට ඕනෑම කෙනෙක්ට අවස්ථාව හිමි විය .ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1958 දී පමණ විද්‍යෝදය ,විද්‍යාලංකාර වැනි පිරිවෙන් විශ්වවිද්‍යාල බවට පත්කරන ලදී .සිංහල මාධ්‍යයෙන් ඉගැන්වීම ආරම්භ කිරීම හේතුවෙන් මේ හරහා දේශීය ග්‍රාමීය දුප්පත් ජනතාවගේ දූ දරුවන්ට ස්වභාෂාව උපාධි පාඨමාලා හැදෑරීමට අවස්ථාව ලැබිණි .නොමිලේ දරුවන්ට අවශ්‍ය දෑ ලබාදීම ,පාසල් යන දරුවන්ට පාසල් පෙළ පොත් ,නිල ඇඳුම් මෙන්ම දිනකට ආහාර වේලක් ,කිරි වීදුරුවක් ,බිස්කට් ලබාදීම වැනි සුබ සාධනයන් හේතුවෙන් එදා ඉගෙන ගැනීමට මුදල් නොමැති දුප්පත් අසරණ පවුල්වල දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමට ඇති බාධා නැති විය .
සෞඛ්‍ය සේවාවන් සුභසාධනය ගතහොත් මෙමගින් දේශීය ගැමියාට නිදහස් සෞඛ්‍ය ,නිදහස් සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතාවය පෙන්වා දුනි.මේ හරහා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල රජයේ රෝහල් පිහිටුවන ලදී .මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මැලේරියා වසංගතය පාලනය පෙන්වාදිය හැකිය .එමෙන්ම පුංචි පවුල රත්තරන් යන සංකල්පය යටතේ මෙරට පවුල් සැලසුම් ක්‍රම හඳුන්වා දීමෙන් මාතෘ හා මරණ අනුපාතය අඩු විය .එමෙන්ම ග්‍රාමීය ජනතාවට සෞඛ්‍ය රක්ෂණ ක්‍රම හඳුන්වා දුනි.ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රය ගතහොත් සාම්ප්‍රදායික ලෙස කරත්තයක් හරහා ගමන් බිමන් ගිය ගම් වැසියන් වර්තමානය වන විට කාපට් පාරවල් නිර්මාණය වීමෙන් ඔවුන්ගේ ප්‍රවාහනය වෙනස් වී ඇත.අතීතයේ නගරයට යාමට ඔවුන්ට පහසුකම් නොතිබුණි .නමුත් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රය දියුණු වී ගම නගරය සමග සුදු සම්බන්ධ වෙයි .මේ හරහා ග්‍රාමීය සමාජ ව්‍යුහය බිඳ වැටී ඇත .1947 මහජන වැඩ පිළිබඳ දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ මහා මාර්ගය ඉදිවී ඇත .එමඟින් වෙන්න මාර්ග වල රාජ්‍ය අංශයේ හා පෞද්ගලික බස් සේවාව ආරම්භ වී ඇත
රජය විසින් හඳුන්වා දෙනු ලැබූ විවිධ සහනාධාර වැඩසටහන් ද ග්‍රාමීය සමාජය වෙනස් වීම සඳහා සෘජුවම බලපාන ලදී .ඒ අනුව රජය විසින් හඳුන්වා දෙනු ලැබූ සහනාධාර වැඩසටහන් කිහිපයක්
1.1979- ආහාර මුද්දර ක්‍රමය
2.1944ආහාර සලාක ක්‍රමය
3.1989 - ජනසවිය වැඩසටහන
4.1994 – සමෘද්ධිය
5.2004 – ගැමි දිවිය ආදිය නිදසුන් කිහිපයක් ලෙස පෙන්වා දිය හැකිය .මෙම වැඩසටහන් හරහා ගම සංවර්ධනය විය .එමෙන්ම ගැමියන් තුළ යැපුම් මානසිකත්වයක් නිර්මාණය විය.
1977 දී ඇති වූ විවෘත ආර්ථිකය සාම්ප්‍රදායික සමාජයේ බිඳ වැටීම සඳහා සෘජුවම බලපාන ලදී .විවෘත ආර්ථිකය හේතුවෙන් ග්‍රාමීය සමාජය ආශිතව ධනේශ්වර අර්ථ ක්‍රමයක් නිර්මාණය විය .එමෙන්ම මෙරට වෙළෙඳපොළ ජා පොළ ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳ පොළට විවෘත වීම හරහා රජය යටතේ තිබූ බොහොමයක් ආයතන පෞද්ගලීකරණය විය .එමෙන්ම මෙරට විශාල වශයෙන් වෙළෙඳ කලාපයක් නිර්මාණය වීය .එනම් කටුනායක ,කොග්ගල ,බියගම ආදී අපනයන සැකසුම් කලාපයන් පෙන්වාදිය හැකිය .මේ අනුව ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයන් වල ධනේශ්වර අර්ථ ක්‍රමය ව්‍යාප්ත වීමත් සමඟ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල තරුණ තරුණියන් වෙළඳ කලාප ආශ්‍රිත රැකියාවල නියැලීමට උත්සුක විය .මේ අනුව ඔවුන් ගමෙන් නගරයට සේන්දු විය .වෙනම කලාපයන් ආශ්‍රිතව වෙනම සංස්කෘතියක් නිර්මාණය විය .මේ සංස්කෘතිය ගමට සේන්දු විය .ඒ අනුව ඇඳුම් පැළඳුම්,මෝස්තර ,වාහන මෙන්ම සියදිවි නසා ගැනීම ආදී විවිධ සිතුවිලි පවා ගම තුළ ව්‍යාප්ත විය .එමෙන්ම ගුවන් ගුවන්විදුලිය රූපවාහිනිය වැනි නවීන අංගෝපාංග ගමට එකතු විය .විවෘත ආර්ථිකය මගින් ඇති වූ සන්නිවේදන සන්නිවේදනය නිසා පරිභෝජන සංස්කෘතියක් නිර්මාණය විය .ග්‍රාමීය සමාජයේ කන බොන විදිය ,අඳින පළඳින විදිය ,ආහාරපාන යනාදී චාරිත්‍රයන් පවා නවීකරණය විය .එමෙන්ම මෙරට විදේශ ශ්‍රම සංචරණය ඇතිවිය.එනම් විදේශ ගෘහ සේවය යි .මෙමගින් සමාජ ආර්ථිකය පමණක් නොව සමාජ සංස්කෘතික ව්‍යුහයද වෙනස් විය.
මෙය සියළු හේතූන් මත ගමෙහි පරිපාලන ව්‍යුහය ද සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් විය .එකල ගැමි සමාජයේ තිබූ ගම්පති ,ගම්මුලාදෑනි තනතුරු වෙනස් විය .එය වෙනුවට 1963දී ග්‍රාමසේවක නිලධාරී ක්‍රමය බිහි විය.මේ අධ්‍යාපනය හරහා ඇති වූ දෙයකි .කුලහීන අයට උසස් රැකියාවක් හා වගකීමක් ලබාගැනීමට හැකි විය .රාජකාරි මට්ටමේ පැමිණීම මගින් ගමෙහි කුලවාදය මතවාදය බැහැර විය .මෙමගින් ගම තුළ පැවැති බෙදීම නැති විය .එමෙන්ම සමාජය දේශපාලනීකරණය විය .ගමට පක්ෂ දේශපාලනය හා මනාප ක්‍රමය පැමිණීම ,එමෙන්ම රැකියා ලබා දෙනු ලැබුවේ ද දේශපාලනය මගිනි .එමෙන්ම ගමට සුබසාධන වැඩසටහන් ලබා ගැනීමට දේශපාලන ඉවහල් විය .මේ විවිධ හේතූන් මත අතීතයේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ පැවැත්වූ ග්‍රාමීය සමාජය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් වෙනස් විය.
- ශ්‍රී ලංකාව තවදුරටත් ගැමි සමාජයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිද? නොහැකිද ?
සමාජ වෙනස්වීම සඳහා වෙනස් වීම සඳහා බලපාන ලද ප්‍රධානම සාධකය නම් නාගරීකරණය වේ . නාගරික වීම යන ක්‍රියාවලියේ සංකීර්ණ මුහුණුවරක් වශයෙන් නාගරීකරණය හඳුනාගත හැකිය. සමාජ වෙනස්වීමට බලපාන දිගු කාලීන ක්‍රියාවලියක් වන නාගරීකරණය හරහා නාගරික කළාප ආශ්‍රිත ව ජනගහනය වර්ධනය වෙයි. විශේෂයෙන් සංවර්ධනය වෙමින් පවත්නා රටවල ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල වෙසෙන ජනතාව ස්වකීය ජීවන රටාවේ ආර්ථික, සමාජීය සහ භෞතික දියුණුව අපේක්ෂාවෙන් නාගරික ප්‍රදේශ කරා සංක්‍රමණය වෙයි. ශ්‍රී ලංකාව තුළ ද වර්තමානය වන විට නාගරීකරණය ශීඝ්‍රයෙන් සිදු වන අතර මානවයාගේ සමාජ, ආර්ථික, සංස්කෘතික, දේශපාලනික, සෞඛ්‍යමය පැවැත්ම කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කරන ක්‍රියාවලියක් බවට පත් වී ඇත. ඒ අනුව මෙම අධ්‍යයනයේ දී නාගරීකරණය තුළින් ශ්‍රී ලංකා සමාජය වර්තමානයේ වෙනස් වීමට භාජනය වී ඇත්තේ කෙසේදැයි විමසා බැලීම කාලීන අවශ්‍යතාවයකි. සමාජ වෙනස්වීම තුළ පැරණි සමාජ, සංස්කෘතික පරිසරය ගිලිහී යාම, පැවති සංස්කෘතික අංගයන්ට නව අංග එකතු වීම, පරිහානියට පත් වීම, නව ප්‍රවණතා සහ ගැටලුකාරී තත්වයන් ඉස්මතු විය හැකිය. මෙම වෙනස්වීම අභ්‍යන්තර හෝ බාහිර හේතු සාධක මත ඍජු ව හෝ වක්‍රාකාරයෙන් ද සිදු වීමට පුළුවන. එ මෙන් ම සමාජයක් සංවර්ධනය කරා ප්‍රවේශ වන විට මානවයාට වෙනස්වන සමාජයට අනුගත වීමට ද සිදු වෙයි. වෙනස්වන සමාජ සංස්කෘතික ප්‍රවාහයට අනුගත නොවුණහොත් එම පුද්ගලයාගේ හෝ සමාජ කණ්ඩායමේ අඛණ්ඩ පැවැත්මට සහ සංවර්ධනයට එය බාධාකාරී වෙයි. එ බැවින් කාලානුරූපී ව වෙනස්වන සමාජ සංස්කෘතික ප්‍රවාහයට අන්තර්ග්‍රහණය වීම වැදගත් වන බව පැවසිය හැකිය. නමුත් මෙහි දී සැළකිලිමත් විය යුතු කාරණය වන්නේ පුද්ගලයා එකී සමාජ වෙනස්වීම භාරගත යුත්තේ කෙසේ ද යන්න යි. එහි දී සමාජ සංස්කෘතික සන්දර්භයට ගැළපෙන දේ පමණක් අන්තර්ග්‍රහණය කර ගැනීමට උනන්දු වීම වැදගත් වෙයි. එ මෙන් ම සමාජ වෙනස්වීමට අනුගත වීමේ දී විචාරශීලී ව හෝ විමර්ශනශීලී ව කටයුතු කිරීම ද වැදගත් වන බව පෙන්වාදිය හැකිය. එසේ නොවුණහොත් එකී මානව සමූහය විනාශය කරා එළඹෙන බව ද සඳහන් කළ යුතු මය. ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ සංස්කෘතික සන්දර්භය තුළ ද විවිධාකාරයේ වෙනස්කම් සිදු වී ඇති අතර එය ශ්‍රී ලංකාවේ භෞතික සංස්කෘතිය මෙන් ම අභෞතික සංස්කෘතිය වෙනස්වීමට ද බලපෑම් සහගත වී තිබේ. එ මෙන් ම නාගරීකරණය තුළින් ශ්‍රී ලංකා සමාජයේ ධනාත්මක මෙන් ම ඍණාත්මක සමාජ වෙනස්කම් සිදු ව ඇති ආකාරයක් දැකිය හැකිය. ඒ අනුව නාගරීකරණය තුළින් ශ්‍රී ලංකා සමාජය විවිධාකාරයේ වෙනස්කම්වලට භාජනය වී ඇති ආකාරයක් දැකිය හැකිය. මෙම වෙනස්කම් සමාජ, ආර්ථික, සංස්කෘතික සහ දේශපාලනික යනාදී විවිධ අංශයන්ගෙන් සිදු වන අතර එකිනෙකට සම්බන්ධ වූ රටාවක් දැකිය හැකිය. එම සම්බන්ධතාවයන් අතර අවියෝජනීය බැඳීමක් පවතින බැවින් වෙන් කොට හඳුනා ගැනීම අපහසු බව ද සඳහන් කළ හැකිය. නමුත් අධ්‍යයනයේ පහසුව සඳහා යම් යම් සාධක පදනම් කරගෙන නාගරීකරණය තුළින් ශ්‍රී ලංකා සමාජයේ සිදු ව ඇති වෙනස්කම් පහත ආකාරයට සාකච්ඡා කර ඇති බව සඳහන් කළ යුතු ය. ශ්‍රී ලංකාවේ නාගරීකරණ ක්‍රියාවලිය බහුල වශයෙන් ව්‍යාප්ත වීමට පටන් ගත්තේ ශ්‍රී ලංකාව ධනේෂ්වර ආර්ථික ක්‍රමයට වේගයෙන් ගොදුරු වීම ත් සමඟ ය. විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය හඳුන්වා දෙමින් බළධාරීන් ප්‍රකාශ කර සිටියේ “සිරගත කරන ලද ආර්ථිකයක් නිදහස් කරන ලද බව” යි. මේ හරහා නිර්බාධවාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියට නැඹුරු විය. නව ආර්ථික ක්‍රමය නිසා විදේශ ප්‍රතිපත්ති ලිහිල් වීම, ආනයනකරුවන්ට වැඩි ලාබ ලැබිය හැකි වීම වැනි තත්ත්වයන්ට මඟ පෑදීම ත් සමඟ මෙම පසුබිම තුළ විශාල වශයෙන් ලාබ ලැබිය හැකි ස්ථානයක් බවට ශ්‍රී ලංකාව පත්විය. ඒ අනුව 1977 හඳුන්වා දුන් විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය මඟින් ශ්‍රී ලංකාව ද ලෝක ගෝලීයකරණ ක්‍රියාදාමයට එක් කළ අතර ශීඝ්‍ර වශයෙන් නාගරීකරණයට ලක් විය. විශේෂයෙන් දේශීය විදේශීය ආයෝජකයින් දිරිගැන්වීම් මත රැකියා නිර්මාණය විය. මේ හේතුවෙන් නාගරීකරණය වේගවත් වන අතර සමාජයේ වෙනස්කම් රාශියක් ඇති විය.
විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය සමඟ ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික සංවර්ධනය අපේක්ෂාවෙන් නිදහස් වෙළඳ කළාප හඳුන්වාදීමේ ප්‍රධාන අරමුණක් වූයේ රැකියා අවස්ථා ජනනය කිරීම යි. ආරම්භක අවස්ථාවේ ශ්‍රී ලංකාවේ නිදහස් වෙළඳ කළාප පිහිටුවන ලද්දේ වර්තමානයේ අග්‍ර නාගරීකරණයක් සිදු වී ඇති කොළඹ නගරය සමීපයේ කටුනායක ප්‍රදේශයේ ය. වරාය පහසුකම්, ගුවන් තොටුපළට සමීප වීම, මහාමාර්ග පහසුකම් සහ අනෙකුත් සේවා සපයා ගැනීමේ පහසුව ඊට බලපා ඇති බව සඳහන් කළ හැකිය. ග්‍රාමීය තරුණ තරුණියන් මෙම කළාප තුළ සේවය කිරීමට නගරයට පැමිණීමෙන් නාගරීකරණය සිදු විය. ග්‍රාමීය පරිසරය තුළ ආදායම් නොලැබුව කාන්තාව ආර්ථික වශයෙන් ආදායම් උපයන්නියක් බවට පත් විය. ස්වාධීන ව යම් මුදලක් ඉපයීමට මෙන් ම අනාගත සුරක්ෂිතතාව සඳහා යම් ආකාරයක ආයෝජනයක් ද සිදු විය. දුෂ්කර පළාත්වල සිටි තරුණියන් ඔවුන්ගේ පවුල්වල දරිද්‍රතාවය හමුවේ පීඩනයට පත් වූ අතර එවැනි අවස්ථාවන් අවම කර ගැනීමට නගර වෙතට සංක්‍රමණය වීම හේතු වී තිබෙයි. ආර්ථික අපහසුතාවයන් නිසා ඔවුන්ට ලබා ගැනීමට නොහැකි වූ අධ්‍යාපන පහසුකම් සිය සහෝදර සහෝදරියන්ට ලබා දීමට ඔවුන්ගේ ආර්ථික ශක්තිය යම් ආකාරයකට හේතු වී ඇත. පවුල තුළ වූ ආර්ථික ප්‍රශ්න සහ පවුල තුළින් ස්වාධීනත්වයක් ලැබීම සමඟ වැඩි වැඩියෙන් රැකියා සඳහා සහභාගිත්වයක් දක්නට ලැබෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ නාගරීකරණය තුළින් සිදු වන මෙවැනි වෙනස්කම් යටතේ සාම්ප්‍රදායික ගෘහ කටයුතුවලට පමණක් සීමා වූ කාන්තාවට පවුලෙන් බැහැර ව නගර තුළ රැකියා අවස්ථා ලැබීම තුළින් කාන්තාවගේ සමාජ චල්‍යතාවය ද වෙනස් විය. සමාජය නවීකරණයට සහ නාගරීකරණයට පත් වීම ත් සමඟ කාන්තා භූමිකාවන් වෙනස් වී ඇති අතර තවදුරටත් වෙනස් වෙමින් පවතියි.මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ ගැමි සමාජයන්ද සීඝ්‍රෙයන් වෙනසකට පරිවර්තනය වී ඇත.
නාගරීකරණය සමාජයේ විවිධ සමාජ සංස්ථාවන් සහ සමාජ ආයතන කෙරෙහි ද බලපා ඇති බව ලංකා සමාජය දෙස අවධානය යොමු කරන විට පෙනී යන කරුණකි. ඒ අනුව සමාජයේ මූලික සමාජ සංස්ථාව වන පවුල කෙරෙහි ද විවිධාකාරයෙන් බලපෑම් සහගත වී ඇත. නාගරික ප්‍රදේශවලට සංක්‍රමණය වීමෙන් පවුල් සම්බන්ධතාවලින් දුරස් වීමක් සිදුවෙයි. දිනපතා නගරය තුළ කටයුතු කරන අතර ගම්බද ප්‍රදේශවලට යන්නේ ද ඉතා දිගු කලකිනි. ඇතැම් විට දිගු කලකින් හෝ යන්නේ ද නැත. පැමිණි නව ස්ථානය තුළ විවිධ සමාජ මට්ටම්, සමාජ කණ්ඩායම් සමඟ සම්බන්ධතා ගොඩනඟා ගනියි. මේ අනුව සමාජ සම්බන්ධතාවයන් වෙනස් වීමට ලක් වන බව පෙන්වාදිය හැකිය. එමෙන් ම නාගරීකරණය තුළින් ග්‍රාමීය මෙන් ම නාගරික සමාජයේ වෙනස්කම් සිදු වෙයි. එයට හේතුව නගර සමඟ ගම් සම්බන්ධ වන බැවිනි. කාන්තාව හෝ පුරුෂයා නගරයට සංක්‍රමණය වීමෙන් පවුල තුළ කාර්යයභාරයන් සහ ව්‍යූහය වෙනස්වීමක් ද සිදු වන බව ගම්‍ය වෙයි. එ නම් දරුවන් ගම තුළ සිටින කල්හි පියා හෝ මව හෝ දෙදෙනා ම හෝ නගරය තුළ වාසය කරන්නේ නම් දෙමාපිය දූ දරු සම්බන්ධතා දුරස් වෙයි. දරුවන් පිළිබඳ ව සොයා බැලීමට ප්‍රමාණවත් කාලයක් නොතිබීමෙන් දරුවන් නිවැරදි මාර්ගයේ ගමන් නොකරන්නට පුළුවන. ආදායම් ඉපයීමේ අරමුණෙන් නගර වෙතට සංක්‍රමණය වුව ත් මේ තුළින් අවසානයේ සමාජ සම්බන්ධතා සහ සමාජ කාර්යයභාරයන් ගිලිහී යාමට පවා අවස්ථාව ඇත. වර්තමාන ශ්‍රී ලංකා සමාජය එවැනි තත්ත්වයන් සඳහා නිදසුන් සපයයි. නාගරික සමාජයේ සාම්ප්‍රදායික සමාජයේ මෙන් සාමූහික විඥානය වැදගත් නොවන බැවින් පවුල් සම්බන්ධතා වියැකී යන තත්ත්වයක් දක්නට ලැබෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ නාගරීකරණය පුද්ගලයාගේ ජීවිතයේ සහ සංස්කෘතියේ බොහෝ අංශයන්ට බලපෑම් සහගත වී ඇත. ආගමික සම්ප්‍රදායන්, භාෂා රටාවන්, සමාජ ධූරාවලිය, ආහාර රටාවන්, සංගීත හෝ නර්තන සම්ප්‍රදායන්, ඇඳුම් පැළඳුම්, උත්සව, විනෝද පහසුකම් සහ සමාජ සම්බන්ධතා ආදී සෑම පැතිකඩක් කෙරෙහි ම බලපා ඇත.
වර්තමාන නාගරික සමාජ සන්දර්භය තුළ මානවයාට සෑම ක්‍රියාකාරකම ක් ම පාහේ කිරීමට සිදු වී ඇත්තේ වාණිජවාදී සමාජ ආර්ථික වටපිටාවක් තුළ ය. මේ හේතුවෙන් සමාජයේ සෑම අංගයක් ම පාහේ මුදල නැමැති ආර්ථික බලවේගය මත පදනම් ව පවතින ආකාරයක් දක්නට ඇත. ශ්‍රී ලංකා සමාජය ද ඉතා ශීඝ්‍රයෙන් වෙනස් වීමට භාජනය වී ඇති අතර තවදුරටත් එය සිදුවෙමින් පවතියි. නාගරීකරණයට ලක්වීමෙන් සංස්කෘතිය තුළ අන්තර්ගත සෑම සංස්කෘතිකාංගයක් ම ඍජු ව හෝ වක්‍රාකාරයෙන් එහි ගොදුරු බවට පත්වීම තුළින් සමාජ වටිනාකම්, ඇගයුම්, ආකල්ප, හර පද්ධතීන් සහ සාරධර්ම විනාශ මුඛයට ගමන් කරමින් පවතියි. මානවයා ධනය, බලය සහ අනෙකුත් අසීමිත අවශ්‍යතාවයන් පසුපස වේගයෙන් හඹා යන අතර සංස්කෘතිකාංග අභාවයට යන ආකාරයක් ද දැකගත හැකිය. එ මෙන් ම ගැමි සමාජවල ලක්ෂණ ක්‍රමයෙන් පරිහානියට ලක්වෙයි. ගැමි සමාජයේ වඩාත් වැදගත් ලක්ෂණයක් වන්නේ සාමූහිකත්වය පදනම් කර ගනිමින් කටයුතු කිරීම යි. සාමූහිකත්වය පදනම් කරගෙන ඒකාබද්ධතාවයකින් පොදු සමාජ පැවැත්ම ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඥාතිත්වය ආදී විවිධ සමාජ සංස්කෘතික යාන්ත්‍රණ පවතියි. ග්‍රාමීය සමාජයේ සාමූහික විඥානය පදනම් කරගෙන ගොඩනැඟුණු සමාජ සම්බන්ධතා ගෝලීයකරණය ඔස්සේ නව ලිබරල්වාදී ආර්ථිකය සහ බටහිර සංස්කෘතික ප්‍රවාහය ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වෙමින් පවතින මෙවන් යුගයක නාගරීකරණය වූ ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ ව්‍යූහය සාම්ප්‍රදායික ගැමි සමාජයෙන් පැහැදිලි ව ම වෙනස් වෙයි. නාගරීකරණය වැළඳ ගැනීමෙන් ශ්‍රී ලාංකික ජන සමාජයේ පැවති අගනාකම්, සාරධර්ම වෙනස් වී ඇති අතර සුඛෝපභෝගී ජීවන පහසුකම් ළඟා කර ගැනීමට තරඟකාරී සමාජ රටාවකට අවතීර්ණ වී සිටියි. මේ අනුව නගර වෙතට සංක්‍රමණය වීම හරහා සාම්ප්‍රදායික සමාජයේ පැවති සම්බන්ධතා වෙනස් වී නව සමාජ සම්බන්ධතා රටාවන් නිර්මාණය වී ඇත. මේ අනුව බලන කළ නාගරිකරණය වැනි සංකල්පයන් මගින් ශ්‍රී ලංකා සමාජය වර්තමානය වන විට විශාල වෙනසකට පත්ව ඇත.
අතීතයේ සරල අවශ්‍යතාවයන් මත නිර්මාණය වී තිබූ ශ්‍රී ලංකා සමාජ සන්දර්භය වර්තමානය වන විට අවශ්‍යතාවයන් අසීමත වන හෙයින් විශාල වෙනසකට පරිවර්තනය වී ඇත.මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ මානව ඉතිහාසයේ ආරම්භයත් සමගම ලංකාව තුළ ග්‍රාමීය සමාජයන් නිර්මාණය වී තිබුණත් වර්තමානය වන විට එම ග්‍රාමීය සමාජයන් බොහොමයක් නගර බවට නිර්මාණය වී ඇත.එහෙයින් වර්තමානය වනවිට ශ්‍රී ලංකාව සෘචුවම ග්‍රාමීය සමාජයක් බවට පෙන්වාදිය නොහැකිය...
සාරාංශය
ගැමි සමාජය පිළිබඳ මෙම සමාජ හා මානව විද්‍යාඥයින්ගේ අධ්‍යයන අනුසාරයෙන් ශ්‍රී ලංකා සමාජය පිළිබඳව ද පිළිබඳ යම් අවබෝධයක් ලබාගැනීමට හැකිය .විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකා සමාජයේ ද මුල් අවධියේ සිටම සිටම යැපුම් කෘෂිකාර්මික අර්ථ ක්‍රමයක් මත පදනම් වූ සමාජ ක්‍රමයක් ව පැවති බවට සාධක ඇත .ලංකා සමාජයේ සාමාජිකයන්ගේ සමාජ ආර්ථික පසුතලයට අනුව එය ප්‍රාථමික ගැමි සමාජයක් බවට යාල්මාන් ,ලීච්,ගණනාථ ඔබේසේකර වැනි මානව විද්‍යාඥයෝ පෙන්වා දෙති .ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රම හමුදාවෙන් වැඩි කොටසක් තවමත් කෘෂි ක්ෂේත්‍රයෙහි නියැලී කටයුතු කරන බව පෙනෙයි .සමස්ත ජනගහනය ප්‍රධානතම ජීවනෝපාය කෘෂි කටයුතු බවට පත්ව ඇත .ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය බලන විට ද පෙනී යන්නේ කෘෂිකාර්මික කටයුතු ආශ්‍රිතව ගොඩ නගා ගත් සාමූහික ජීවන ක්‍රමයක් පැවති බවයි .ආර්ය යුගයේ සිට ලංකාවේ වියළි කලාපයේ කලාපයේ ජනපද පිහිටු වීමත් සමඟ ගම් දනව් ඇති කොට එම ගම් වලට ආවේණික සම්මත නීති පදනම් කොටගත් ක්‍රමවත් පාලන තන්ත්‍රයක් මඟින් ඒවා පාලනය වූ බවට සාධක ඇත .සමාජයට අවශ්‍ය විවිධ සේවා සැපයීමෙහි යෙදුණු ඒ ඒ ශ්‍රේණියෙන් සඳහා ද,වෙන් වෙන් වශයෙන් ගම් පිහිටුවා ගත් පිහිටුවා ගත් ගමෙහි වැව ඉස්මත්තේ සීමිත ප්‍රදේශයක ගෙවල් කැටියකින් ගම්ගොඩ සෑදී තිබිණි .ගමටත් ගමේ කැලටත් අතර පොදු එළිමහන් බිමක් ද පැවතියේ ය .ඒ ආශ්‍රිතව පිහිටා ඇති කැලේ දැව දර සපයා ගැනීම වැනි අවශ්‍යතා සඳහා උපයෝගී කර ගැනීම සිරිත විය .මින් පෙනෙන්නේ ලාංකික ජන ජීවිතය ආරම්භ වී ඇත්තේ ද ගැමි පදනමකින් යුතුව බවයි .අනෙක් අතට මෙම සමාජයෙහි නවීන තාක්ෂණය නව වගා ක්‍රම කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාව අවම මට්ටමක පැවති අතර නිමැයුම අතිරික්තයක් දක්නට නොලැබිණ .අවශ්‍යතා ද සරල මට්ටමක පැවති අතර මුදල් හුවමාරු අර්ථ ක්‍රමයට වඩා භාණ්ඩ හුවමාරු අර්ථ ක්‍රමය වැදගත් වැදගත්කොට සැලකිණි.එමෙන්ම සාම්ප්‍රදායික කුල ක්‍රමය ශ්‍රම විභජනය කෙරෙහි ඉතා තදින්ම බලපා තිබුණි .සෑම කාලයක්ම නිෂ්පාදනය හා සේවා කටයුතු වලට සාම්ප්‍රදායිකව සම්බන්ධ විය .සියලු නිෂ්පාදන හා සේවා අවශ්‍යතා ග්‍රාමීය සමාජය තුළම තුළ ම නිපදවා ගත් නිසා සමාජය ස්වයංපෝෂිත සරල සමාජයක් ලෙස හඳුන්වා තිබේ.ශ්‍රී ලාංකික සමාජය පිළිබඳව සොයා පිළිබඳව සොයා බැලීමේදී විමසා බැලිය යුතු තවත් වැදගත් අංශයකි .රැවුල අපේ පැරණි ගැන ගැමි සමාජයේ විස්තාරික හෝ බද්ධ පවුල ඉතා වැදගත් වූ බව පෙනේ .ලාංකේය ගැමි සමාජයේ මූලික පවුල් ක්‍රමය දක්වාම පවුල් සංස්ථාව වෙනස් වී ඇතත් විස්තාරික හෝ බද්ද පවුල් ලක්ෂණ තාමත් ක්‍රියාත්මක වන බව පෙනේ ..වාරිකය හෝ වාසගම මුල්කරගත් පවුල් ක්‍රමයක් මේ අනුව දැකිය හැකිය.ගෙදර ඇති ගණය ,වරිගය ,බන්ධු වැනි සංකල්ප තුළින් ද ලාංකික සමාජය ගැමි සමාජයක ලක්ෂණ දරන බව කිව හැක .එහෙත් වර්තමානය වන විට ගැමි සමාජයේ ලක්ෂණ ඉහත දැක්වූ අයුරින් විස්තර කළ හැකි නමුත් වර්තමානය වන විට ලෝකෙ කොයි සමාජයත් ශීඝ්‍ර වෙනසකට ලක් වෙයි .විද්‍යාවේ දියුණුව හා අලුත් යන්ත්‍ර උපකරණ ආදිය ලෝකයේ ව්‍යාප්ත වීම ,බහු ජන මාධ්‍යන්ගේ බලපෑම හා ශාස්ත්‍ර කලාවන්ගේ හා භාෂාවන්ගෙන් වර්ධනය නිසා සෑම සමාජයක්ම පාහේ බොහෝ දුරට වෙනස් වී තිබේ .ඒ වෙනස්වීම් වෙනස් වීම සමඟම එකී සමාජය සමාජ ආර්ථික පදනම ද වෙනස් වී තිබේ .විශේෂයෙන්ම ගැමි සමාජ වල වෙසෙන ජනයාගේ ජීවන තත්වය නගා ලීම සඳහා ගම් මට්ටමේ සංවර්ධනයක් ඇති කළ යුතු බවට ආර්ථික විද්‍යාඥයින් ,සමාජ විද්‍යාඥයින් ,දේශපාලනඥයන් එකඟ වී ඇත .මේ තත්ත්වය මත වර්තමානය වන විට ගැන ගැන සමාජයන් ද සීග්‍රයෙන් වෙනස් වීමකට ආරම්භ වී ඇත .මේ අනුව මෙවැනි සාධක සැලකිල්ලට ගනිමින් ශ්‍රී ලංකාව තුළ ගැමි සමාජයක් දැකගත නොහැකිය.
ආශ්‍රිත ගන්ථ නාමාවලි
සංස්කෘතිය සමාජය හා පරිසර
ගුණවර්ධන ප්‍රිශාන්ත(2016)පුරාණ ගම සමන්ති පොත් ප්‍රකාශකයෝ හෙට්ටිගම ජාඇල
අමරසේකර, දයා., (2010).සමාජවිද්‍යාවේ මූලික සංකල්ප, ආරිය ප්‍රකාශකයෝ, වරකපොළ.
