ශාක පෝෂක - 02
ශාක පෝෂක - 02
ප්‍රධාන කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදන ක්‍රම
- ගොඩ ක්‍රමය
- වල ක්‍රමය
- බැරල් ක්‍රමය
- කෝටු රාමු ක්‍රමය
ගොඩ ක්‍රමය
- පහසුම ක්‍රමය වේ.
- විශාල ප්‍රමාණයේ වාණිජ කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට වුවද සුදුසුම ක්‍රමය වේ.
- පෙරළීම පහසුය.
- ප්‍රශස්ථ තෙතමනය, වාතය හා උෂ්ණත්වය වැනි තත්ත්ව පවත්වා ගැනීමට සුදුසුම ක්‍රමය වේ.
- අඩු ශ්‍රමයක් වැයවන ක්‍රමය ව
- විශාල මෙන්ම කුඩා පරිමාණයේ නිෂ්පාදන සඳහා සුදුසුය.
වල ක්‍රමය
- වැඩි ශ්‍රමයක් වැය වේ.
- කුඩා පරිමාණයේ නිෂ්පාදන සඳහා සුදුසුය.
- පෙරළීමට අපහසුය.
- ප්‍රශස්ථ තත්ත්ව පවත්වා ගැනීමට අපහසුය.
- වර්ෂා කාලයේදී ගැටළු ඇති කරයි.
- වාණිජ කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට සුදුසු නොවේ.
බැරල් ක්‍රමය
- නගරබද ගෙවතු සඳහා සුදුසුය.
- පෙරළීමක් සිදු නොවේ.
- දිරාපත් වීමට වැඩි කාලයක් ගත වේ.
- දිනපතා අමුද්‍රව්‍ය සුළු ප්‍රමාණ ලැබෙන ස්ථාන සඳහා අමුද්‍රව්‍ය කළමනාකරණයට වැදගත්ය.
- විශාල පරිමාණයේ කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට සුදුසු නැත.
- බැරල් මිලදී ගැනීමට සැලකිය යුතු මුදලක් වැය කිරීමට සිදුවේ.
කෝටු රාමු ක්‍රමය
- කුඩා ගොවිපළවල් සඳහා සුදුසුය.
- පෙරළීමක් සිදු නොවේ.
- ඉක්මනින් වියළීමට භාජනය වේ.
- බෝග අවශේෂ, වල් පැළ වැනි දෑ ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට වැදගත් වේ.
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට වැඩි කාලයක් ගත වේ.
කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට භාවිතා කළහැකි අමුද්‍රව්‍ය
කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයේදී අමුද්‍රව්‍ය ලෙස ශාක කොටස් හා සත්ව අපද්‍රව්‍ය භාවිතා කරනු ලැබේ. විවිධ ශාක කොටස් කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට භාවිතා කළහැකි වුවත්, ශාක පත්‍ර කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට වඩාත් යෝග්‍ය වේ. එයට හේතුව, කොළ වර්ග ඉතා ඉක්මනින් දිරාපත් වීමේ හැකියාවයි. කොළවල සැළකිය යුතු ප්‍රමාණයක් නයිට්‍රිජන් අන්තර්ගත වීම නිසා පහසුවෙන් දිරාපත් වීම සිදුවේ. ශාක පත්‍ර ළපටි හා කොළ පාට අවස්ථාවේදී පහසුවෙන් දිරාපත් කරගැනීමේ හැකියාවක් ඇත. එසේම සමහර සත්ව පොහොර පහසුවෙන් දිරාපත් වන අතර බ්‍රොයිලර් කුකුළු අපද්‍රව්‍ය එහි අන්තර්ගත දහයියා අතුරනුව නිසා දිරාපත් වීමට අපහසු වේ. කෙසේ නමුත් කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය ක්‍රමවත්ව සිදු කිරීමෙන් දිරාපත් වීමට අපහසු අමුද්‍රව්‍ය පවා දිරාපත් කර ගැනීමේ හැකියාවක් ඇත.
කොළ පොහොර
- කොළ පොහොර පහසුවෙන් දිරාපත් වීමේ හැකියාවක් ඇත
- පත්‍ර හා ළපටි දඬු කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට වඩාත් යෝග්‍ය වේ
- වැඩි කොළදාවක් ඇති ශාක වර්ග කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට වඩාත් සුදුසුය
- විශේෂයෙන් රනිල කුලයේ ශාක වර්ග කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට යොදාගැනීම වැදගත්ය
- කොළ පොහොර මඟින් කොම්පෝස්ට්වලට සැළකිය යුතු නයිට්‍රිජන් ප්‍රමාණයක් ලබාදෙනු ඇත
කොළ වර්ග
මේ සඳහා පහත සඳහන් කොළ වර්ග වඩාත් සාර්ථකව භාවිතා කළ හැකිය. පහතරට වියලි කලාපයේ හා පහතරට අතරමැදි කලාපයේ ඇති කොළ පොහොර ලෙස භාවිතා කළ හැකි ශාක
|
ශාක විශේෂය |
ශාක කුලය |
දේශීය නම |
|
Aleurites moluccana |
Euphorbiaceac |
කැකුණ |
|
Alstonia macrophylla |
Apocynaceae |
හවරි නුග |
|
Barringtonia recemosa |
Lecythidaceae |
මිදෙල්ල |
|
Cebera manghas |
Apocynaceae |
මුදු කදුරු, ගොඩ කදුරු |
|
Croton lacciferus |
Euphorbiaceae (Leguminosae) |
කැප්පිටියා |
|
Curcuma zedoaria |
Zingiberaceae |
හරන්කහ |
|
Datura metel |
Solanaceae |
අත්තන |
|
Erythrina SP |
Fabaceae (Leguminosae) |
එරබදු |
|
Gliricidia sepium |
Fabaceae (Leguminosae) |
වැටහිර, සෙවන ගස් |
|
Jatropha curcas |
Euphobiaceae |
වැටඉදරු |
|
Manihot glaziovii |
Euphobiaceae |
ඉන්දියන් රබර් |
|
Manihot SP |
Euphobiaceae |
අලි මඤ්ඤොක්කා |
|
Melia dubia |
Meliaceae |
ලූනුමිදෙල්ල |
|
Michelia champaca |
Mangokiaceae |
සපු, ගිනිසපු |
|
Micolossa ceylanica |
Asteraceae (Composiae) |
පුපලා |
|
Mikania cordata |
Asteraceae (Composistae) |
වතුපාලු, ගහල වැල් |
|
Oroxylum indicum |
Bigoniaceae |
තොටිල්ල |
|
Pagiantha dichotoma |
Apocynaceae |
දිවි කදුරු |
|
Pavatta indica |
Rubiaceae |
පාවට්ටා |
|
Pongamia pinnata |
Fabaceae (Leguminosae) |
කරඳ, මඟුල් කරඳ |
|
Premna tomentosa |
Verbenaceae |
සේරු |
|
Samanea saman |
Mimmosaceae (Leguminosae) |
මාරා |
|
Tephrosia purpurea |
Favaceae (Leguminosae) |
පිල |
|
Thespesia populnea |
Malvaceae |
ගංසූරිය, සූරිය |
|
Tithonia diversifolia |
Asteraceae (Composiae) |
නත්තසූරිය, තිත්ත |
|
Wickstroemia canescens |
Thymelaeceae |
නමහදුනු, මහාපට් |
කොළ වර්ග භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- ඉක්මනින් දිරාපත් වීමේ හැකියාව
- කොම්පෝස්ට්හි වැඩි නයිට්‍රිජන් ප්‍රමාණයක් අන්තර්ගත වීම
- නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොම්පෝස්ට්හි හොඳ පැහැයක් ලබාගත හැකිවීම
බෝග අවශේෂ
- පිදුරු
- එළවළු බෝග අවශේෂ
- වෙළඳපොළ එළවළු අපද්‍රව්‍ය
- වෙනත් බෝග අවශේෂ
පිදුරු භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- පහසුවෙන් සපයා ගැනීමේ හැකියාව
- පොටෑසියම් පෝෂ්‍ය පදාර්ථය සැළකිය යුතු ප්‍රමාණයක් අන්තර්ගත වීම
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයේදී භාවිතා කිරීමේ පහසුව
- ඒකාකාරී සංයුතියකින් යුක්ත වීම
ජලජ වල් පැළෑටි භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- ඉක්මණින් දිරාපත් වීම
- හොඳ පැහැයකින් හා තත්ත්වයෙන් උසස් කොම්පෝස්ට් ලබාගැනීමේ හැකියාව
- ජලාශ වලට සිදුවන හානිය අවම කර ගැනිම
- විනාශකාරී ජලජ වල් පැළෑටි වඳ කිරීමේ හැකියාව
- දිවයිනේ විවිධ ප්‍රදේශවල පහසුවෙන් සපයා ගැනීමේ හැකියාව
- කුඩා ප්‍රදේශයකින් වැඩි අමුද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණයක් සපයා ගැනීමේ හැකියාව
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයෙන් සම්පූර්ණ බීජ හා දඬු මැරී යාම නිසා පැතිරීමක් සිදු නොවීම
තණකොළ භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- පහසුවෙන් දිරාපත් වීම
- සැලකිය යුතු පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණයක් අන්තර්ගත වීම
- පහසුවෙන් හා ලාභදායීව සපයා ගැනීමේ හැකියාව
- පරිසරය පවිත්‍රව තබා ගැනීමේ හැකියාව
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයෙන් සම්පූර්ණයෙන් බීජ හා දඬු මැරීයාම නිසා පැතිරීමක් සිදු නොවීම
සත්ව පොහොර භාවිතයේ වාසි
- වැඩිපුර පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණයක් ලබාදීම
- බොහෝ සත්ව පොහොරවල දක්නට ලැබෙන හොඳින් දිරාපත් වීමේ හැකියාව
- බොහෝවිට අපද්‍රව්‍ය ලෙස විවිධ ප්‍රදේශවල පහසුවෙන් සපයා ගැනීමේ හැකියාව
- නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොම්පෝස්ට්හි බර වැඩි කිරීමට දායක වීම
- බොහෝ සත්ව පොහොර භාවිතා කිරීමෙන් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොම්පෝස්ට්හි හොඳ පැහැයක් ලැබීම
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට අවශ්‍ය ක්ෂුද්‍ර ජිවීන් එක් වීම
- අමුද්‍රව්‍ය ලෙස භාවිතා කිරීමේ පහසුව
ගොම භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- වැඩි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණයක් ලබාදීම
- ඉක්මණින් දිරාපත් වීමේ හැකියාව
- කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයට අවශ්‍ය ක්ෂුද්‍ර ජිවීන් එක්වීම
- නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොම්පෝස්ට් සඳහා හොඳ පැහැයක් ලැබීම
- වැඩි බර ප්‍රමාණයක් ලබාගැනීමට හැකිවීම
කුකුල් පොහොර භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- වැඩි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණයක් ලබාදීම
- කොම්පෝස්ට්වලට හොඳින් පොස්පරස් ලබාදීමට හැකිවීම
- සැලකිය යුතු ක්ෂුද්‍ර ජිවීන් ප්‍රමාණයක් එක්වීම
- දිවයිනේ බොහෝ ප්‍රදේශවල පහසුවෙන් සපයා ගැනීමේ හැකියාව
එළු පොහොර භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම
- වැඩි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණයක් ලබාදීම
- සැලකිය යුතු ක්ෂුද්‍ර ජිවීන් ප්‍රමාණයක් එක් වීම
- නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොම්පෝස්ට් සඳහා හොඳ පැහැයක් ලබාදීම
අකාබනික පොහොර
ශාකවලට අකාබනික පොහොර හෙවත් රසායනික පොහොර යෙදීමේ වාසි කිහිපයක් වේ. ඒවා නම් ඉක්මනින් ප්‍රතිඵල ලබාදීම, සුළු ප්‍රමාණයක් යෙදීම අවශ්‍ය වීම, ඌනතාවලට පිලියම් ලෙස යෙදිය හැකි වීම, ප්‍රවාහනය ගබඩා කිරීම පහසු වීම යනාදියයි. කෙසේ නමුත් රසායනික පොහොර සඳහා යම් මුදලක් වැය කිරීමට සිදුවන අතර වැඩිපුර යෙදූ විට ශාකයට මෙන්ම පරිසරයට ද හානියක් ඇතිවිය හැක. මේ නිසා රසායනික පොහොර ශාකයට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට පමණක් යෙදීම අත්‍යාවශ්‍යය.
කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ නිර්දේශ
ශ්‍රී ලංකාවේ බෝග නිෂ්පාදනය සම්බන්ධයෙන් පාංශු හා බෝග විශේෂඥයින් විසින් ඒ ඒ බෝග සඳහා පැලෑටි පෝෂක අවශ්‍යතා පරීක්ෂණ මඟින් ගනනය කර ඇත. ඒ අනුව ඒ ඒ බෝග සඳහා වෙන වෙන පොහොර නිර්දේශ හඳුන්වා දී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ ගොවීන් තම බෝග සඳහා පොහොර යෙදීමට ප්‍රථම ඉඩමේ පස් නියදියක් කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව කෘෂි උපදේශකයකු මඟින් ප්‍රාදේශීය පර්යේෂණාගාරයකට යවා පසේ අඩංගු පෝෂණ තත්වය පිළිබඳ සවිස්තර වාර්තාවක් ලබාගත හැකි අතර වසර 02 ක් තුලදී ඒ ඒ ඉඩම්වල වගාකලයුතු බෝග වලට යෙදිය යුතු පැලෑටි පෝෂක ප්‍රමාණයද එම ආයතනය මඟින් ලබාගත හැක. එබැවින් සෑම බෝගයකටම පොහොර යෙදීමට පෙර පස් පරික්ෂාව කරගෙන පොහොර යොදන ලෙස කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව නිර්දේශ කර ඇත.
ඒකාබද්ධ පැලෑටි පෝෂණ කළමණාකරණය
අකාබනික හා කාබනික ශාක පෝෂණ ප්‍රභවයන් භාවිතා කරමින් පසෙහි සාරවත් බව තිරසාර ලෙස පවත්වා ගනිමින් බෝග නිෂ්පාදනය කරනු පිණිස සමාජයීය වශයෙන් පිළිගනු ලබන හා අ‍ාර්ථිකව ඵලදායී හා සලකා බලනු ලබන පාරිසරික තත්වනයට ගැලපෙන ශාක පෝෂණ ක්‍රමයක් ලෙස ඒකාබද්ධ ශාක පෝෂණ ක්‍රියාවලිය අර්ථ දැක්විය හැකිය. අකාබනික හා කාබනික ශාක පෝෂණ ප්‍රභවයන් භාවිතා කරමින් පසෙහි සාරවත් බව තිරසාර ලෙස පවත්වා ගනිමින් බෝග නිෂ්පාදනය කරනු පිණිස සමාජයීය වශයෙන් පිළිගනු ලබන හා අ‍ාර්ථිකව ඵලදායී හා සලකා බලනු ලබන පාරිසරික තත්වනයට ගැලපෙන ශාක පෝෂණ ක්‍රමයක් ලෙස ඒකාබද්ධ ශාක පෝෂණ ක්‍රියාවලිය අර්ථ දැක්විය හැකිය. අකාබනික හා කාබනික ශාක පෝෂණ ප්‍රභවයන් භාවිතා කරමින් පසෙහි සාරවත් බව තිරසාර ලෙස පවත්වා ගනිමින් බෝග නිෂ්පාදනය කරනු පිණිස සමාජයීය වශයෙන් පිළිගනු ලබන හා අ‍ාර්ථිකව ඵලදායී හා සලකා බලනු ලබන පාරිසරික තත්වනයට ගැලපෙන ශාක පෝෂණ ක්‍රමයක් ලෙස ඒකාබද්ධ ශාක පෝෂණ ක්‍රියාවලිය අර්ථ දැක්විය හැකිය.
