කෝලම් නාටක 2
රාත්‍රී හතට පමණ ඇරඹෙන මෙම කෝලම් නාටක අවසන් වන්නේ පසුදා පහන් වූවාට පසුවය. කෝලම් නාටකයේ ප්‍රධාන කථා ප්‍රවෘත්ති තුනක් දැක්වේ. එනම් සදකිදුරු කථාව, මනමේ කථාව හා ගෝඨයිම්බර කතාව යන්නයි. මේවා අතරින් සදකිදුරු කථාව හා මනමේ කථාව පදනම් වන්නේ චන්දකින්දර ජාතක කථාව හා චුල්ල ධනුග්ගහ ජාතක යන ජාතක කථා මුල් කරගෙනය. ගෝඨයිම්බර කථාව ජනප්‍රවාදයක් මුල් කරගෙන නිර්මාණය වූවකි. ගෝඨයිම්බරගේ බිරිද කෙරෙහි ආසක්ක වන ජයසේන නැමති යක්ෂයෙක් ඈ ලබා ගැනීම සදහා ප්‍රයන්තයක් දරයි.මේ නිසා ඉතා කෝපය පත් වූ ගෝටයිම්බර ඔහුගේ හිස කදෙන් වෙන් කරනු ලබන අතර දළරජ ජයසේන යක්ෂයාට වලස් හිසක් සවි කරනු ලබයි.
මනමේ කථාවේ ස්ත්‍රියගේ චපලත්වය ගැනත්, ස්වාමියාට ද්‍රෝහිවීමේ විපාකයන් දක්නට ලැබේ. ජාතක කථාවේ දැක්වෙන පරිදි කුමරා හොදින් ශිල්ප හදාරා දක්ෂ ශිෂ්‍යයෙන් බවට පත් වූ නිසා ඔහුට රාජගුරුගේ දියණියද විවාහ කර ගැනීමට හැකිවිය. ඔවුන් දෙදෙනා වනය මැදින් ගමන් කරන අතරතුර වැදි රජෙකු හමුවීම නිසා මුළු ජීවිතයම වෙස් පැතිකඩකට යොමු විය. කුමරිය සැමියාට ද්‍රෝහි වෙමින් වැද්දාගේ අතට කඩුව ලබා දෙයි. අවසානයේදී වැද්දා කුමරියගේ චපල සිත හදුනා ගනු ලබයි. මනමේ කථාවෙන් ස්ත්‍රියගේ චපලත්වය ගැන දැක්වුව ද, සදකිදුරු කථාවෙන් ස්ත්‍රියගේ යහගුණ ඉස්මතු කර දක්වයි. කුමරිය සිය මියගිය සැමියාට පණ ලබා දෙනුයේ ඇගේ ආදරයේ, පවිත්‍රතාවයේ බලයෙනි.
සාම්ප්‍රධායික කෝලම් නාටකයේ සියළුම චරිතයන් පිරිමින් විසින් සිදු කිරීමත්, සෑම චරිතයක්ම වෙස්මුහුණු පැළදගෙන රගදැක්වීමත්, සම්මතයක් ලෙස පැවතුණු අතර අද වන විට වෙනස්කම් රාශියක් සිදුවී ඇත. කෝලම් නාටක වල ස්ත්‍රී චරිත රග දැක්වීම සදහා කාන්තාවන්ට අවස්ථාව ලැබී ඇත. එසේම වෙස්මුහුණු පැළදීම වෙනුවට මුහුණ වර්ණ ගැන්වීම ආදිය සිදු කරන අවස්ථා වර්තමානයේ දක්නට ලැබේ.
මෙම කෝලම් වෙස්මුහුණු සෑදීම සදහා ප්‍රධාන වශයෙන් භාවිතා කරනු ලබන්නේ කදුරු ලීයයි. ගොඩ කදුරු සහ වෙල් කදුරු (දිය කදුරු) යනුවෙන් කදුරු විශේෂ දෙකක් දක්නට ඇත. මේ අතරින් වෙස්මුහුණු නිර්මාණය කිරීම සදහා වඩාත් යෝග්‍ය වන්නේ වෙල් කදුරු (දිය කදුරු) ය. එසේ යෝග්‍ය වීම‍ට හේතුව නම්, සැහැල්ලු බව, කල් පැවැත්ම, ශක්තිමත් භාවය වැඩි වීම, මෙන්ම කැටයම් කිරීමට ඇති පහසුව ආදියයි. සමදරා, එරබදු, රුක්කත්න ආදී ලී වර්ග වලින් වෙස්මුහුණු නිර්මාණය කරනු ලබන අතර පාරම්පරික වෙස්මුහුණු කලාවේ යෙදෙන ශිල්පීන් ඒ සදහා යොදා ගනු ලබන්නේ වෙල් කදුරු ලී වර්ගය පමණි. කෝලම් වෙස් මුහුණු කලාවේ වෙස් මුහුණු වර්ග දෙකක් දැකිය හැකිය. කැට මුහුණු සහ රාක්ෂ යක්ෂ මුහුණු එම වර්ග දෙකයි. කැට වෙස් මුහුණු ලෙස හදුන්වනු ලබන්නේ මිනිස් මුහුණට සමාන ප්‍රමාණයෙන් කුඩාවු වෙස් මුහුණු වලටය. මේ සදහා උදාහරණ ලෙස මුදලි කෝලම, ජය කෝලම, පොලිස් කෝලම, අනබෙර කෝලම, හේවා කෝලම, ආරච්චි කෝලම ආදී චරිතයන්ට යොදා ගනු ලබන වෙස් මුහුණු දැක්විය හැකිය. යක්ෂ හා රාක්ෂ වෙස් මුහුණු ප්‍රමාණයෙන් විශාලය, විශාල ඇස්, විශාල කන්, විශාල නාසයන්, ඉතා දිගින් යුක්ත වූ දළ සමගින් දත්, ඉතා අලංකාරයෙන් යුක්ත වූ ඔටුනු ආදී විශේෂ අංගෝපාංගයන් මෙම වෙස් මුහුණු වල දැකිය හැකිය. මෙවැනි වෙස් මුහුණු නිර්මාණය කිරීම සදහා බොහෝ කාලයක් ගතවන අතර දැඩි වෙහෙස මහන්සියක් දැරීමට සිදුවේ. මෙවැනි වෙස්මුහුණු වලට උදාහරණ ලෙස ගුරු රාක්ෂ කෝලම, නාග රාක්ෂ කෝලම, නාග කන්‍යා කෝලම ආදී චරිතයන් දැක්විය හැකිය. කෝළම් චරිතයට අදාළ වන ආකාරයට හැගීම් උද්දීපනය වන ආකාරයට කැටයම් සහ වර්ණ ගැන්වීම සිදුකර මෙම වෙස් මුහුනු නිර්මාණය කරනු ලබයි.
