අක්ෂර වින්‍යාසය 1

ණ, න, ල, ළ අකුරැ යෙදීම

1. නාම පදයක ‘ර‘ කාරයට පසු ව යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ කාරයයි.
   සාධාරණ   විවරණය   හොරණ     ආභරණ     අනුස්මරණය
   
   
2. ‘ර්‘ අකුරට පසුව යෙදෙන්නේ ද ‘ණ‘ කාරයයි.
   පූර්ණ      සංකිර්ණ    අවතීර්ණ     ස්වර්ණ     කර්ණාභරණ
   
   
3. රකාරාංශයට පසුව යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ කාරයයි.
   මිශ්‍රණය    ප්‍රණාමය     ශ්‍රේණිය     මුද්‍රණාලය   සම්මන්ත්‍රණය
   
   
4. ‘ර‘ යන්නෙන් හෝ රකාරාංශයෙන් පර ව (ම, හ, ප, ව) යන අකුරක් යෙදුණ ද ඊට පසු ව එන්නේ ‘ණ‘ කාරයයි.
   ප්‍රමාණය   අරමුණ       ශ්‍රමණ      ආක්‍රමණය    රමණීය   නිරෑපණය   රෝපණය   රැහුණු
   
   
5. ‘ආණ‘ , ‘අණු‘, ‘අණී‘ යන ගෞරවාර්ථය ප්‍රත්‍යය සහිත වචනවල යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ අකුරයි.
   හිමිපාණන්     මෑණියෝ   තෙරණුවෝ   රජතුමාණෝ     බෑනණුවන්
   
   
6. අතීත කෘදන්ත පද වල යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ කාරයයි.
   පිබිදුණු        වැටුණි       තේරැණු     බැබළුණා ය    පැමිණියේ ය
   
   
7. ‘ෂ‘ කාරයට පසු ව යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ ශබ්දයයි.
   උෂ්ණත්වය    අධීක්ෂණය    පෝෂණය   ආකර්ෂණය    විශේෂණය
   
   
8. බින්දුව සදහා ‘ට‘ වර්ගයේ ( ට, ඨ, ඩ, ඪ, ණ ) අකුරකට පෙර යෙදෙන්නේ ‘ණ‘ අකුරයි.
   ආණ්ඩුව    ඝණ්ටාව   කණ්ටක    වෙඩි උණ්ඩය   නෑනණ්ඩි    පුතණ්ඩ
   
   
9. ස්ථානවාචී ‘ද්‍රෝණී‘ හෙවත් ‘දෙණී‘  ශබ්දයෙහි ‘ණ‘ යෙදේ.
   ඌව ද්‍රෝණිය    පේරාදෙණිය   දඹදෙණිය    කරන්දෙණිය රන්දෙණිගල
   
   
10. ‘ගණන් කරනවා‘ යන වචන වල යෙදෙන්නේ මූර්ධජ ‘ණ‘ කාරයයි.
    ගණිතය     ගණකාධිකාරී   පරිගණකය    සංගණනය   ඇගිලි ගණිමින්
    
    
11. ‘සෘ‘ කාරයට පෙර යෙදෙන්නේ මූර්ධජ ‘ණ‘ කාරයයි. ඒ වචනවලින් නිපන් තත්භව වචනවල ද ‘ණ‘ යෙදේ.
    තෘණ - තණ        සෘණ - ණය          භෘණ - බණ
    
    
12. අග අකුර ද්විත්ව  නොවන ප්‍රකෘතිවල බොහෝ විට යෙදෙන්නේ මූර්ධජ ‘ණ‘ කාරයයි.
    කාණු      ලණු      කුණු
    
    
13. වර්තමාන කෘදන්ත හා විධි ක්‍රියා පදවල ‘ර‘ කාරයෙන් පර ව යෙදෙන්නේ දන්තජ ‘න‘ කාරයයි.
    පුපුරනවා    හදාරනවා      ඉරනවා    සූරනවා    දරන   කරනු
    
    
14. ‘ත‘ වර්ගයේ  (ත, ථ, ද, ධ, න ) අකුරකට පෙර යෙදෙන්නේ ‘න‘ අකුරයි.
    පන්තිය   සංක්‍රාන්තිය    ග්‍රන්ථ   දන්තජ       කන්ථක
    
    
15. සන්ධි, සමාස පදවල හා උපසර්ග සහිත පදවල රකාරයෙන් හා රකාරාංශයෙක් පර ව යෙදෙන්නේ ‘න‘ කාරයයි.
    ධාරානිපාත   නිර්නාමික     අමරනාත්   පිරිනමයි    යන්ත්‍රානුසාරයෙන්  සුරනර
    
    
16. ‘ර‘ කාරයෙන් පර ව හල් අකුර ලෙස යෙදෙන්නේ දන්තජ ‘න‘ කාරයයි.
    මිනිරන්   රත්රන්    බිහිරන්    නාරන්   ඒබරන්   වරෙන්
    
    
17. තාලුජ ‘ශ’ සමග යෙදෙන්නේ දන්තජ ‘න‘ යන්නයි.
    විමර්ශනය   දර්ශනය    ප්‍රකාශනය   විදර්ශනා   දේශනය
    
    
18. ස්ත්‍රී ලිංගාර්ථයෙහි ‘ඉනි‘ ප්‍රත්‍යෙයහි යෙදෙන්නේ දන්තජ ‘න‘ අකුරයි
    ඇතිනි      සභාපතිනි      මැතිනි    රැජීනි      ජනාධිපතිනි    

    අකුරැ උපදින තැන්

    1 ) කණ්ඨජ අක්ෂර ( උගුරෙන් උපදින ශබ්ද )

          අ , ආ ,  ක ,  ඛ ,  ග ,  ඝ ,  ඞ , (අං)

         * මේ ශබ්ද උච්චාරණයේ දී උගුර ( කණ්ඨක ) දෙසට දිවේ මුල කොටස ළං වෙයි.

    2 ) තාලුජ අක්ෂර ( තල්ලෙන් උපදින ශබ්ද )

          ඉ  ඊ  ච  ඡ  ජ  ඣ  ඤ  ය  ශ

         * දිවේ මැද කොටස තල්ල ( තාලුව ) වෙත සමීප වීම මේ ශබ්ද උච්චාරණයේ දී සිදු වේ.

    3 ) මූර්ධජ අක්ෂර ( මුදුනෙන් උපදින ශබ්ද )

          ට  ඨ  ඩ  ඪ  ණ  ර  ෂ  ළ  ඍ  ඎ

         * මූර්ධජ හෙවත් මුදුන වෙත දිවේ අග කොටස සමීප වීම මේ අකුරැ උච්චාරණයේ දී සිදු වේ.

    4 ) දන්තජ අක්ෂර  ( දත්වලින් උපදින ශබ්ද )

          ත  ,  ථ  ,  ද  , ධ  , න  ,  ල , ස

         * දිවේ අග  කොටස උඩුදත් වැටිය වෙත ළං වීමෙන් උච්චාරණය වන්නේ ඉහත දැක්වු අකුරැ දන්තජ නම් පමණයි.

    5 ) ඕෂ්ඨජ අක්ෂර ( තොල්වලින් උපදවන ශබ්ද )

          උ  ,  ඌ  ,  ප  ,  ඵ  ,  බ  ,  භ  ,  ම

         * යටිතොල උඩු තොල හා ස්පර්ෂ වීමේ දී මේ අකුරැ උච්චාරණය වේ.

    6 ) කණ්ඨ - තාලුජ අක්ෂර

          ඇ  ,  ඈ  ,  එ  ,  ඒ  , ඓ

          * උගුර ( කණ්ඨක ) හා තල්ල ( තාලුව ) ඇසුරැ  කොට උපදින ඉහත දැක්වෙන අක්ෂර  ශබ්ද කණ්ඨ - තාලුජාක්ෂර වේ.

    7 ) කණ්ඨ - ඕෂ්ඨජ අක්ෂර

          ඔ  ,  ඕ  ,  ඖ

         * උගුර ( කණ්ඨක ) හා තොල් ( ඔෂ්ඨය ) ඇසුරෙන් උපදින ශබ්ද හදුන්වන්නේ කණ්ඨ - ඕෂ්ඨජාක්ෂර නමින් වේ

    8 ) දන්ත - ඕෂ්ඨජ අක්ෂර

          ව  ,  ෆ

         * දත් ( දන්ත ) හා තොල් ( ඕෂ්ඨ ) ආශ්‍රය කොට උපදින ශබ්ද දන්ත - ඕෂ්ඨජාක්ෂර නම් වේ.