උසස්පෙළ තාක්ෂණවේදය සදහා විද්‍යාව
කඩදාසි නිෂ්පාදනය
කඩදාසි නිෂ්පාදන කර්මාන්තයේ පියවර පහත දැක්වේ.
පල්පය සෑදීමට ලී කුඩු, පිදුරු, ඉයුකැලිප්ටස් හා පයින් ආදී ගස්වලින් ලබා ගන්නා දැව කැබලි (chips) යොදා ගනී. ශාක කොටස්හි වූ ලිග්නින් ඉවත් කර සෙලියුලෝස් තන්තු වෙන් කිරීම හා විරංජනය කිරීම පල්පය සෑදීමේ ප්‍රධාන අරමුණ වේ.
කඩදාසි සෑදීමේ දී පිරවුම ලෙසට කැල්සියම් කාබනේට්, මැටි හෝ ටයිටේනියම් ඩයොක්සයිඞ් යොදා ගත හැකිය. එසේම බැදුම් කාරක ලෙසට බහු අවයවික ද්‍රාවණ හෝ ස්ටාච් භාවිත කළ හැකිය.
පල්පය සෑදීමට යාන්ත්‍රික හෝ රසායනික ක්‍රමයක් භාවිත කරයි. යාන්ත්‍රික ක්‍රමයෙන් පල්පය 90% ලබා ගැනීමට ද රසායනික ක්‍රමයෙන් ලැබෙන පල්ප ප්‍රමාණය 50% පමණ ද වෙයි. රසායනික ක්‍රමයෙන් ශාක කොටස්හි වූ ලිග්නීන් ද්‍රව්‍ය සෙලියුලෝස් තන්තුවලින් වෙන් කිරීම මූලික අරමුණක් වෙයි.
දැව කොටස්හි රෙසින ද්‍රව්‍ය වැඩි විට දී සල්ෆේට් ක්‍රියාව/ ක්‍ෂාරීය ක්‍රියාව/ ක්‍රාෆ්ට් (kraft) ක්‍රියාව යොදා ගනී. මෙම ක්‍ෂාරීය ක්‍රියාවලිය සඳහා NaOH හා Na2Sසහිත ජලීය ද්‍රාවණයක් සමඟ දැව පතුරු (chips)උෂ්ණත්වය 1700OC දී පැය 3-4 කාලයක් ප්‍රතික්‍රියාව සිදු වීමට ඉඩ හරිනු ලබයි. වියළි දැව කැබලි ටොන් එකක් සඳහා දළ වශයෙන් යොදා ගන්නා NaOH හා Na2S ප්‍රමාණ පිළිවෙළින් 150kg හා 50kg වේ.
මෙම ද්‍රාවණයේ වූ ඝන කොටස් ඉවත් කිරීමට පෙරීම සිදු කළ යුතුය. එම පෙරණය දුඹුරු පැහැයක් ගනී.
පල්පයේ වූ රසායනික ද්‍රව්‍ය හා ලිග්නීන් ද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීම, ජලය මගින් හොදින් සේදීම මගින් සිදු කරනු ලබයි.
පල්පය විරංජනය කිරීම මගින් ලිග්නීන් ද්‍රව්‍ය ඉවත් කරන අතර මේ සඳහා NaOH එක් කරන බවත් පසුව O2 මගින් ඔක්සිකරණයත් සිදු කරයි. පල්පය තව දුරටත් විරංජනය සඳහා ClO2 යොදා ගනී.
සල්ෆයිට් ක්‍රමය මගින් පල්පය සෑදීමට Mg(HSO3)2 (මැග්නීසියම් බයිසල්ෆේට්) හෝ SO2 යොදා ගනී. මෙම සංයෝගය සහිත ජලීය ද්‍රාවණයට දැව පතුරු එක්කර උෂ්ණත්වය 130 OC -140 OC හි පැය 6-8 පවත්වා ගන්නා බවද, මෙහි දී ද අවසානයේ දී පල්පය විරංජනය කරන අතර ඒ සඳහා විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිත කරන බව ද විස්තර කරන්න. නිදසුන් ලෙසට ක්ලෝරීන් වායුව, ක්ලෝරීන් ඩයොක්සයිඞ්, සෝඩියම් හයිපොක්ලෝරයිඞ් (NaOCl) හයිඩ්‍රජන් පෙරොක්සයිඞ් හා ඔක්සිජන් වායුව භාවිතා කරයි. ක්ලෝරීන් වායුව යොදා ගැනීම වෙනුවට ClO2 යොදා ගෙන විරංජනය කිරීම සිදු කරයි. පාරිසරික ගැටලු අවම කිරීම මෙම වෙනසට හේතුව වෙයි.
යාන්ත්‍රික ක්‍රමය මගින් ලබා ගන්නා පල්පයේ යම් දුරකට සෙලියුලෝස් තන්තු සමඟ බැඳුණ ලිග්නීන් ද්‍රව්‍ය ඇති බව පැහැදිලි කරන්න. මෙම පල්පය විරංජනය රසායනික පල්පය විරංජනයට වඩා වෙනස් වන අතර තන්තු සමඟ බැදුන ලිග්නීන් ද්‍රව්‍ය විනාශ නොවන පරිදි වර්ණය සඳහා වූ අපද්‍රව්‍ය විරංජනය කරනු ලබයි.
යාන්ත්‍රික පල්පය විරංජනයට සෝඩියම් බයිසල්ෆයිට්, කැල්සියම් හෝ සෝඩියම් හයිපොක්ලෝරයිඩ්, සෝඩියම් පෙරෝක්සයිඞ් හෝ සල්ෆර් ඩයොක්සයිඞ් යොදා ගනී.
විරංජනය කළ පල්පය දැලක් මත තුනී කර ජලය ඉවත් වීමට ඉඩ හරී. එය තව දුරටත් යාන්ත්‍රික පීඩනයට ලක් කර වියළීම මගින් කඩදාසි නිපදවයි.
