ගෝලීය දේශපාලනය පිලිබඳ රාජ්‍යයේ වැදගත් කම
ජාත්‍යන්තර සබඳතාවල ප්‍රධාන රැගුම්කරුවෙකු ලෙස රාජ්‍ය දැක්විය හැක. බොහෝදෙනා තර්ක කරනුයේ ගෝලීය දේශපාලනයේ ප්‍රධානතම හා වැදගත්ම රැඟුම්කරුවා වන්නේ රාජ්‍ය බවයි. එය වැදගත් වන්නේ රාජ්‍ය ගෝලීය දේශපාලනයේ මෙහෙයුම්කරුවෙකු වන නිසා සහ ගෝලීය දේශපාලනය පවතින්නේ රාජ්‍ය මත පදනම්ව වන නිසාත් ය.
නමුත් තවත් අය තර්ක කරනුයේ වර්ථමානයේ රාජ්‍ය බලය පිරිහෙමින් යන බවයි. බහු ජාතික සමාගම් රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන රාජ්‍යයන්ට වඩා බලවත් වෙමින් පවතින නිසා ගෝලීය දේශපාලනය තුල රාජ්‍යයේ සතු බලය පිරිහෙමින් යන බවය.
සරලව ගතහොත් රාජ්‍ය යනු දේශපාලනික හා නීතිමය ආයතනයකි. සෑම රාජ්‍යකටම පොදු ලක්ෂණ කිහිපයක් පවතියි.
- සෑම රාජ්‍යකටම පැහැදිලිව නිර්වචනය කරනා ලද භූමි ප්‍රදේශයක් පවතින අතර රාජ්‍යයේ අනෙක් සියලු අංශයන් පවතින්නේ මෙම භූමි ප්‍රදේශය තුලය.
- සෑම රාජ්‍යයකටම ස්ථිර වශයෙන් ජනගහනයක් සිටිය යුතු අතර එය රාජ්‍යයක් වන්නේ එවිටය. රාජ්‍ය තුල වාසය කරනා පුද්ගලයා හඳුන්වන්නේ පුරවැසියා යන පදයෙනි.
- සෑම රාජ්‍යකටම ආණ්ඩුවක් තිබිය යුතුය. රාජ්‍යයේ නියෝග ප්‍රායෝගිකව ඉටු කරනු ලබන්නේ ආණ්ඩුව විසිනි. ආණ්ඩු විවිධ විය හැකි අතර රාජ්‍ය සතු භූමිය පාලනය කිරීම හා නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වගකීම් ආණ්ඩුව සතුව ඇත. රාජ්‍යයේ දෘශ්‍යමාන හස්තය වන්නේ ආණ්ඩුවයි.
- රාජ්‍ය තුල පවතින අධිකාරීමය බලය ස්වාධිපත්‍යය වේ. බාහිර ඇඟිලි ගැසීම් වලින් තොරව රාජ්‍ය පාලන්‍ය කල හැක්කේ මෙම බලය නිසාය. මෙම බලය අපිරිමිත වන අතර නීති පැනවීමේ බලය පැමිනෙන්නේ මෙම ස්වාධිපත්‍ය හරහාය.
- රාජ්‍යයක් හඳුනා ගැනීම ඉතා වැදගත් ය. යම් රටක් තවත් රටක් දේශපාලන හා නීතිමය ව්‍යුහයකින් යුක්ත රටක් ලෙස හදුනා නොගනීනම් එය ගැටලුවකි. එය එම රාජ්‍යයේ පැවැත්මට බලපෑමක් එල්ල කරනා අතර ගෝලීය වශයෙන්ද එය බලපායි. හඳුනා ගත් රාජ්‍යයක් සඳහා එක්සත් ජාතීගේ මණ්ඩලයේ ආසනයක් ලැබේ.
- බලය භාවිතා කිරීමේ ඒකාධිකාරය යනු රාජ්‍ය තුල බලය භාවිතා කිරීමේ ඒකාධිකාරය පවතින්නේ මධ්‍යම ආණ්ඩුව සතුව බව එහි තේරුමයි. රාජ්‍ය විසින් ආණ්ඩුවට පවරා ඇති බලය අනුව රාජ්‍යයේ සාමය හා ආරක්ෂාව පවත්වාගෙන යාමට ආණ්ඩුවට හැකියාවක් ලැබේ.
නූතන දේශපාලයේ ලක්ෂණයක් වන්නේ බොහෝ රාජ්‍යයන් තුල ජාතීන් විශාල වශයෙන් සිටීමයි. මෙම ජාතීන් පවතින්නේ රාජ්‍යයේ පැවැත්ම මතය. රාජ්‍ය හා ජාතිය යනු එකක් නොවේ. රාජ්‍ය යනු දේශපාලනික හා නීතිමය පද්ධති වලින් සමන්විත ආයතනයකි. ජාතියක් යනි සංස්කෘතික අවශ්‍යතාවයන්ගෙන් යුක්ත අංගයකි. මෙම ජාතීන් විවිධ ආගමික,සංස්කෘතික හා භාෂාමය වෙනස්කම් සහිත අය විය හැකි අතර ආණ්ඩුව හා ජාතීන් අතර පවතින සම්බන්ධය ඇතැම් විට දුර්වල විය හැක. උදාහරණයක් ලෙස තම භාෂාව,ආගම,සංස්කෘතිය පිලිනොගනී නම් ඔවුනට රාජ්‍ය පිලිබඳ ජාතිකත්වය පිලිබඳ හැගීමක් ඇති කරයි. ඉන් පසු ඔවුන් තමාන්ගේ සංස්කෘතිය වෙනුවෙන් වෙනම රටක් ඉල්ලා සිටීමට පටන් ගන්නා අතර ආණ්ඩුව හා ගැටුම් ඇති කර ගැනීමට ඔවුන් උත්සහ කරනු ලබයි. ලංකාවේ පැවති වසර 30 යුද්ධය එයට හොද උදාහරණයකි.
මෙසේ ගෝලීය දේශපාලනය පිලිබඳ රාජ්‍යයේ වැදගත්කම දැක්විය හැක.
