ඉන්දුනිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ පැවති ආගමික විශ්වාස පිළිබඳව හමුවී ඇති නෂ්ටාවශේෂ තුලින් තොරතුරු රැසක් හදුනාගත හැකිය. තත්කාලීන හා පසුකාලීන හින්දු සභයත්වයේ පැවති ආගමික මතවාද හා ඉන්දු නිම්නයේ පැවති ආගමික මතවාද සැසදීමකදි යම් අදහසක් ගත හැකිය. ඉන්දු නිම්නය පුරාවිද්යා කැණීම් මගින් හමුවු නෂ්ටාවශේෂ අතරින් ආගමිකත්වය සදහා බලපෑ නටඹුන් රැසකි.
* ඉතා මෘදු මැටි රූප හා ගොඩනැගිලි අවශේෂ.
*ගැබ්ගත් ස්ත්රී රූප හා ළමුන් අතැති ස්ත්රී රූප.
* ලිංග රූප.
* යෝගී මුද්රාවන්ගෙන් යුත් රූප.
*සත්ත්ව රූප.
* ප්රාකාර සහිත වෘක්ෂ රූප.
මේවා අධ්යනය කිරීමේදී පුරාවිද්යාඥයෝ හා පර්යේශකයෝ ඉන්දු නිම්නයේ පැවති ආගමික හා ඇදහිලි රැසක් ඉදිරිපත් කර ඇත.
* ජගන් මාතා මවු දෙවගන ඇදහීම.
* වෘක්ෂ වන්දනය.
* සත්ත්ව වන්දනය.
* පුරුෂ දේව වන්දනය.
* ජල දේව වන්දනය.
* ලිංග වන්දනය.
* ගිණිදෙවියා පිදීම.
* සූර්ය දේව වන්දනය.
* මලවුන් පිදීම.
* අං විදීම.
ඉන්දු නිම්න ඇදහිලි හා විශ්වාස අතර "ජගන් මාතා "හෙවත් "මවු දෙවගන" ඇදහීම ප්රධාන තැනක් ඉසුලනු ලබයි. " ජෝන් මාර්ෂල්'', මව් දෙවගන පිදීම " කන්යාභාවය, මාතෘත්වය, සශ්රීකත්වය" යන අරමුණු 3 ක් අරමුණු කරගෙන සිදුකල බව පවසයි. මව් දෙවගන සම්බන්ධ ඇතැම් මුද්රාවල ඇය පොළොවෙන් මතුවන අයුරු නිරූපිතය. මෙවන් මුද්රා ග්රීසියේද හමුවේ.. ස්ත්රී රූපයද, යෝනියෙන් පැළෑටියක් නිකුත්වන මුද්රාවක් ඇති අතර එහි අනෙක් පැත්තෙ දෑකැත්තක් අතින් ගත් මිනිස් රුවක්ද, හිදගෙන දර ඔසවා ගෙන සිටින ස්ත්රී රුවක්ද ඇත. තවත් මුද්රා දෙකක ධාන්ය කරල් දෙකක් මධ්යයේ සිටින අන් සහිත දෙවගනකගේ රුවක්ද ඇත. මින් පැහැදිලි වන්නෙ මව් දෙවගන සශ්රීකත්වය මුල් කරගෙන ඇදහු බවයි.
ඉන්දු නිම්නයේ සෑම ගෙදරකම මව් දෙවගන හා සම්බන්ධ මූර්ති තිබු බවට මතයක් ඇත. ඉන්දු නිම්නයේ පුරාවිද්යා කැණීම් මගින් " ජගන් මාතා " සංකල්පයට මුල්වු" ටෙරාකොටා " මූර්ති 2000කට වඩා හමුවී ඇත. මෙයින් සශ්රීකත්වය හා සෞභාග්යයේ සංකේතයක් ලෙස " ජගන් මාතා " වන්දනය කළ බව සිතිය හැකිය. විවිධ ඉරියව් වලින් යුත් කාන්තා රූප රැසක් හමුවීම තුළින් පාලන කාර්යය සදහා කාන්තාව මුල්වු බව ඇතැම්හු පවසති.
ඉන්දු නිම්න වාසීන් පුරුෂ දෙවියා කෙරෙහි විශ්වාසය තබා ඇත. ආසනයක් මත යෝගී ඉරියව්වෙන් ඉදගෙන දෑත් දෙදන මත තබාගෙන සිටින මෙම දෙවියාට මුහුණු තුනකි. හිස් වැසුම අං දෙකකින් අලංකාරය. හිසෙහි ත්රිශූලයකට හුරු සලකුණකි. අත් දෙකෙහි වලලු ඇති අතර ආසනය යට මුවන් දෙදෙනෙකි. දිවියන් වැනි සතුන්ද අවට පෙනේ. මෙය ශිව දේව වන්දනයේ මුල් ස්වරුපය වියහැකිය.
ඉන්දු නිම්න වාසීන් වෘක්ෂ දේව වන්දනය සිදුකල බවට සාධක හමුවෙයි. වෘක්ෂයට පමණක් වැදීම හා වෘක්ෂයේ වාසය කරන දෙවියන්ගේ වාසස්ථානය ලෙස සලකා වෘක්ෂයට වැදීම වශයෙන් මෙය දෙයාකාර විය. ප්රාකාර සහිත වෘක්ෂ සටහන් සහිත මුද්රාද ඇත. ත්රිශූලාකාර හිස් වැස්මක් පැළද නග්න දේවතාවියක් ඇසතු ගසක අතු පතර සිටින අතර ගසට මිනිසුන් වදියි. මුද්රා තුලින් මෙය පැහැදිලි වනුඇත.
සත්ත්ව වන්දනයද ඉන්දු නිම්නයේ ජනප්රිය ඇදහිල්ලකි. ටෙරාකොටා සත්තව රූප හා මුද්රා මේ බව සනාථ කරන්නකි. සතුන් දෙවි වරුන් සමග සිටීමත් , අර්ධ මනුෂ්ය, අර්ධ සත්ත්වරූප හමුවීමත්, කගවේනා වැනි කල්පිත සතුන්ද, තේජාන්විත මොල්ලිය සහිත වෘෂභයා, ඇතා, ව්යාඝ්රයා,ගවරා වැනි සත්ත්ව රූප හමුවීම මේ සදහා නිදසුන්ය..පෙනය විහිදුවාගත් නාගයන්ගේ රූප හමුවීම" නාග වන්දනය" වූ බවට සාධකය. බොහෝ මුද්රාවල මත්ස්ය රූප දැකිය හැකිය. ස්කන්ධ පුරාණය ග්රන්ථයට අනූව ශිව, මත්ස්ය ගේ " ස්වාමියා " ලෙස සලකයි. මෙයින්ද සත්ත්ව වන්දනය තිබු බවට සිතිය හැකිය.
ජලය දෙවියෙකු ලෙස සිතා ජල පූජා පැවැත්වීමේ සිරිතක් මෙහි පැවතිණි. මොහෙන්දෝජාරෝවෙන් සොයාගෙන ඇති මහා ස්නානාගාරය ආගමික කටයුතු වලට යොදාගත් බවට මත පවතී. ශිෂ්ටාචාරයේ සියළු වැසියන් ජලයට ගෞරවයක් දක්වා ඇත. මෙසපොතේමියානු ශිෂ්ටාචාරට ජලය දෙවියෙකු සේ සලකා ඇත.
කේතු ආකාර හා රවුම් ආකාර ගල් වස්තු කිහිපයක් හමුවීම නිසා ලිංග වන්දනය මෙකල ආරම්භ වූ බවට අනුමාන කරයි.
ගිණිදෙවියා පිදීම පිළිබදව මතවාද තිබු බවට මත පවතී. හමුවු මුද්රා අතර ස්වස්තිකය එබු මුද්රා ද ඇත. බැබිලෝනියානු ශිෂ්ටාචාරයේ ස්වස්තිකය හිරු දෙවියන් සංකේතවත් කොට ඇත. මේ නිසා ඉන්දු නිම්න වාසීන් හිරු දෙවියා පිදු බවට මත පවතී.
මේ අනූව ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ ආගමික අතර මව් දෙවගන වන්දනය, වෘක්ෂ වන්දනය, ජල වන්දනය ආදිය ඌ ආගමික සංකල්පයන් වූ බව සිතිය හැකිය.
රචනය ✍️ සදුනි නිසංසලා...