බීජ සංස්තාපනය
බෝග සංස්තාපනය
ක්ෂේත්‍රයේ බීජ හෝ පැල හෝ සිටුවා ප්‍රරෝහණය වී බෝගයක් ලෙස වැඩීම බෝග සංස්තාපනය ලෙස හදුන්වනු ලැබේ . මේ අනුව බීජයක් හෝ පැලයක් ක්ෂේත්‍රයේ සිටවූ පමනින් එය බෝග සංස්තාපනයක් ලෙස සැලකිය නොහැක . එයට හේතුව සිටවූ කිසියම් රෝපණ ද්‍රව්‍යක් ප්‍රරෝහණය වී බෝගයක් ලෙස වැඩෙන තෙක් එම බෝගය නිසි ලෙස සංස්තාපනය වී යැයි කිව නොහැක . බෝග සංස්තාපන ක්‍රම ශාක ප්‍රචාරණය වන ක්‍රම අනුව වෙනස් වේ.
උදා - ලිංගික ප්‍රචාරණය දක්වන ශාක වර්ග ප්‍රදාන වශයෙන් බීජ මගින් සංස්තාපනය කරනු ලැබේ .
අලිංගික ප්‍රචාරණය දක්වන ශාක වර්ග වර්ධක කොටස් මගින් (අතු කැබලි , කද කොටස් ,ආකන්ද ,මුල්,කෝම , රෛසෝම ) සංස්තාපනය කරනු ලැබේ .
නමුත් ලිංගික ප්‍රචාරණය දක්වන සමහර ශාක වර්ග උක් තෘණ වර්ග වර්ධක කොටස් මගින් සංස්තාපනය කරනු ලැබේ . මෙයට අමතරව ,
* අතු බැදීම
* බද්ද කිරීම මගින්ද සමහර බෝග වර්ග සංස්තාපනය කරනු ලැබේ .
හොඳි බෝබෝග සංස්තාපනක් ලබා ගැනීම සදහා තිබිය යුතු සාදක ....
ඕනෑම බෝග ශාකයකින් ඉහල අස්වැන්නක් ලබා ගැනීම සදහා තිබිය යුතු අත්‍යාවශ්‍යම පූර්ව අවශ්‍යතාවයකි නිවැරදි ( වඩාත් හොඳ ) බෝග සංස්තාපනයක් ලබා ගැනීම . මීට අමතරව පහත සදහන් සාදකයන්ද ඒ සදහා සම්පූර්ණ විය යුතුය . එනම් ,
* බාවිත කරන රෝපණ ද්‍රව්‍ය ඉහල අස්වැන්නක් ලබා දිය හැකි උසස් ප්‍රබේද වීම .
* බීජ සංස්තාපනයට පෙර රෝග වලින් ආරක්ෂා වීම සදහා බීජ ප්‍රතිකාර කරන ලද රෝපණ ද්‍රව්‍ය බාවිත කිරීම .
*බෝගයට උචිත කාලය සංස්තාපනය සදහා යොදා ගැනීම .
*සිටුවන ආකාරය .
* පාංශු සාදක
* පරිසර සාදක
නිවැරදි කාලයට බීජ සංස්තාපනය කිරීමෙන් ලැබෙන වාසි ..
සාමාන්‍යයෙන් නිවර්තන කලාපීය ක්ෂේත්‍ර බෝග සංස්තාපනය කිරීම සදහා සුදුසුම කාලය මෝසම් වර්ෂාව ආරම්භයේදීම වේ. නිවැරදි කාලයට බීජ සංස්තාපනය කිරීමෙන් බෝගයේ සියලුම වර්ධන අවදි වලදී සුදුසු පරිසර තත්ත්ව ලැබීමෙන් බෝග ශාකය හොඳින් වර්ධනය වී අස්වනු ඉහල යයි.
බෝගය පුශ්පීකරණයට පෙර සෑහෙන වර්ධන අවදියක් බෝග ශාකයට ලැබීම .
බෝගයේ අවදි වර්ධන කාල වලදී නියන් තත්ත්ව ඇතිවීම වැලැක්වීම .
නිවැරදි කාලයට පෙර බීජ සංස්තාපනය කිරීමෙන් ඇති වන ගැටලු
*නිසි කලට පෙර බීජ සංස්තාපනය කිරීමෙන් එතරම් වාසි සහිත තත්ත්වයක් ගොවින්ට ඇති නොවේ . විෂේශයෙන් වර්ශා ජලයෙන් වගා කරන ප්‍රදේශ වලට මෙම තත්ත්වය ඝෘජුවම බලපෑම් ඇති කරයි.
බිජ පොරොහනයෙදී අවශ්‍ය තෙතමනය පසේ නොතිබීම නිසා බීජ පොරෝහණය අඩු වීම.
පසේ වාශ්පීකරණ උත්ස්වේදනය වැඩි වීම නිසා බීජ පැල මැල වීම .
අස්වනු නෙලා ගන්නා අවදියේ වර්ශාව පැවතීම නිසා අස්වනු හානිය වැඩි වීම .
නමුත් නියගෙට ඔරොත්තුදෙන සෝගම් වැනි බෝග වර්ග කලින් සංස්තාපනය කිරීමෙන් ලැබෙන අස්වනු ප්‍රමාණය වැඩි වේ.
ප්‍රමාද වී බීජ සංස්තාපනය කිරීමෙන් ගැටලු තත්ත්වද ඇති වේ.
ප්‍රබා සංවේදී ශාක වර්ග ප්‍රමාද වී සංස්තාපනය වීම නිසා ඉක්මනින් පුශ්පීකරණය සිදුවේ. එවිට බෝගයේ වර්ධන කාලය අඩු වී අස්වනු අඩු වේ.
ප්‍රරෝහය වන අවදියේ අදික වර්ශාව පැවතීම නිසා බීජ පැල වලට අදික ලෙස හානි සිදු වීම.
රෝග හා පලිබෝධ වැඩි වීම .
වල් බීජ සංඛ්‍යාව වැඩි වීම.
බිජ සිටුවන ගැබුර බලපාන ආකාරය ..
හොඳ බෝග සංස්තාපනයක් ලබා ගැනීම සදහා බලපාන ප්‍රදාන සාදකයකි බීජ සිටුවන ගැබුර ..
විශාල බීජ සදහා (රඹුටන් ,රටකජු ,සූරියකාන්ත ) සදහා 6cm ගැබුර ද, කුඩා බිජ ( දුන්කොල ,තල , කුරහන් ) සදහා පස මතුපිටට ආසන්න වන ලෙසද සිටුවිය යුතුය..
