ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තයේ විකාශනය හා සංවර්ධන ක්‍රියාවලිය
අතීත ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තය හා ඒ අශ්‍රිත කර්මාන්ත
1. බුදුන් දවස ලංකාවේ සිට වෙළඳාම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවෙන් වෙළඳුන් ගමන් කල බව
- රස වාහිනිය
- අතීත වරායන් (ගෝකණ්න, මහාතිත්ථ)
2. බුදුන් වහන්සේගේ ලංකාගමනය සිදුවන අවස්ථා වලදී සිටි විවිධ ජනකණ්ඩායම්
3. විජයාවතරණය සිදු වන අවස්ථාවේ කුවේණිය කපු කටිමින් සිටීම.
4. කිරි නිෂ්පාදන හා සත්ත්ව පාලන කටයුතු සාර්ථකව කල බවට සාක්ෂි ඇත.
- මඩ ගොවිතැන පැවතීම
- සී සෑමට ගවයින් භාවිතා කිරීම
- පස්ගෝරස නිපදවීම
- මී කිරි ආහාරයට එක් කර ගැනීම.
- තවලම් යොදා ගැනීම.
- ගොපලු ගම්මාන
- මස් පිණිස සතුන් ඇති තර නොමැත (එදා හෙළදිව)
5. පේශ කර්මාන්තය
6. සීනි නිෂ්පාදනය කල බවට ශිලා ලේඛන හා මහා වංශයේ සඳහන් වේ.
7. දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාව දියුණු මට්ටමක පැවතීම
- ඹෟෂධ වගා කිරීම
- රෝහල් පද්ධතිය
- බෙහෙත් ඔරු
- බුද්ධදාස රජු
අතීත ශ්‍රී ලංකාව ස්වයං පෝෂිත ආර්ථිකයක් පැවැති බවට සාක්ෂි
- අදටත් ඉතිරි වී ඇති නටඹුන් තුලින් අතීත ශ්‍රී ලංකාවේ දියුණූ සංස්කෘතියක්,ශිෂ්ඨාචාරයක් හා සමාජයක් තිබූ බවටත්,පරිසර හිතකාමී,තිරසාර,කෘෂිකාර්මික ජීවන රටාවක් තුලින් ස්වයං පෝෂිත ආර්ථිකයක් තිබූ බවට සාක්ෂී දරයි.
- වැව් අමුණූ පද්ධතිය සහිත ඇතුලත් සංකීර්ණ වාරි පද්ධථිය ස්වයං පෝෂිත ආර්ථිකයකට තවත් සාක්ෂියකි.
මහා පරාක්‍රමබාහු රජු - ඇලවල් 3910ක්, කුඩා වැව් 2376 ක්, මහා වැව් 163 ක්, අමුණු 165 ක් ඉදි කර රට ස්වයං පෝෂි කර ඇත. - වැව් වලින් පෝෂණය වන කුඹුරු පද්ධතියක් හා ඒ හා බැඳුනු සංකීර්ණ ජනාවාස රටාවක් වියළි කළාපයේ අදටත් පැවතීම.
පෙරදිග ධාන්‍යාගාරය ලෙස හැඳින්වීම - විවිධ රජවරු විවිධ කාල වලදී ජලය රුස් කර කබා ගැනීම සදහා වැව් කැනීම කල අතර වියළි කලාපයේ (රජරට) සෑම ගමකම එක් වැවක් පැවති බවට අතීත පොත පතේ සඳහන් වේ.
එවැනි ගම් “වාපී” යන පදයෙන් වසන් වන ලෙස හදුන්වාදීමෙන් මෙය සනාථ වේ. - අතීත වියළි කලාපය වැව් බැඳි රාජ්‍ය ලෙස හඳුන්වා දී තිබීම.
6.කෘෂි නිෂ්පාදන අපනයනය
මහා පරාක්‍රමබාහු රජු/මහා විජයබාහු රජ කල සහල් අපනයනය කල බව සඳහන්ය
දකුණු ඉන්දියවේ සංගම් සාහිත්‍යයේ ඇති “පට්ටිනප්පාලෛ” නම් දෙමළ කෘතියෙහි ඉන්දියාවට ලංකාවෙන් ආහාර ද්‍රව්‍ය ගෙන ගිය බව සඳහන්ය
අතීත ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික සශ්‍රීකත්වයට දේශිය තාක්ෂණය ඉවහල් වූ අයුරු
- ඒ් ඒ් ප්‍රදේශයට සුදුසු බෝග තේරීම
- දේශීය බෝග බිහිවීම, පැරණි වී ප්‍රභේද, ඒ් ඒ් ප්‍රදේශ වලට ආවේණික වූ බෝග දක්නට ලැබීම.
- බිම් සැකසීමේ උපකරණ වල විශේෂිකරණය
- යාපනය උදැල්ල
- රෝපණ ද්‍රව්‍ය තමන් විසින්ම සපයා ගැනීම හෝ හුවමාරු කිරීම
- අටුවේ හෝ දුම් මැස්සේ බීජ තැබීම
4.පරිසරය හා බද්ධ වූ කෘෂිකාර්මික පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීම
- කාබනික පොහොර
- පලිබෝධ පාලනය සඳහා දිය හොල්මන, කුරුළු පාලුව, ටකය, කෙම් ක්‍රම,හා ඒ්වායේ ඇති විද්‍යාත්මක පසුබිම
5.පාංශු සංරක්ෂණය හා පරිසර සමතුලිතතාවය ඇති කිරීම
- පරිසර පද්ධතිය රැක ගැනීම
- පරිසරයේ සතුන්ට අවම හානි වන ලෙස වගා කිරීම. උදා: හේන, කුඹුරු වගාවේ ඒ්කාබද්ධ පලිබෝධ පාලනය
- වර්ෂාව ගැන කල්තියා දැන ගැනීම
- කල් යල් බලා ගොවිතැන් කිරීම.
- වර්ෂා කාලය, නියඟය කලින් හඳුනා ගැනීම
- වර්ෂා ප්‍රමාණ අනුව වගා තීරණ ගැනීම.
- සතුන්ගේ හැසිරීම අනුව දේශගුණික සාධක ගැන පුරෝකථනය කිරීම.
- කාල කෝණ අනුව වගා කිරීම.
- හේන් එළි කිරීම / ගිනි තැබීම
- මෝසම් වර්ෂාව සමග වගාව ඇරඹීම.
- අස්වැන්න ගබඩා කිරීම ( වී බිස්ස)
- දියුණූ වාරි කර්මාන්තය හා තාක්ෂණය
- ශ්‍රී ලංකාවේ භූමි ප්‍රමාණයෙන් 70% වැඩි ප්‍රමාණයක් ඇත්තේ වියළි කලාපයේය.
- අතීත ජනාවාස පැවති වියළි කලාපයේ ජනතාවගේ ජල අවශ්‍යතාව සපුරා ගැනීම සඳහාත් වගා කටයුතු සදහාත් ජලය එක්රැස් කර තැබීමට වැව ඉදිකර ඇත.
