වලියක් මංගල්‍ය
වලියක් මංගල්‍යය
මහනුවර දලදා මාලිගාවේ අවසාන රන්දොලි පෙරහැර නිම කිරීමෙන් පසු පසුදින දවල් පෙරහැර ගෙවදුනු ලැබේ. එසෙුම දවල් පෙරහැර සවස් වරුවේ ගෙවදිමත් සමග මාලිගාව අසල ඇති මහා විශ්ණු දේවාලයේ හතර වන මහලේ සත් දිනක් එකට පවත්වා මෙය අරඹනු ලැබේ. නුතන ලංකාවේ අද දක්වාත් දින 07 ක් මෙය රග දක්වනු ලබන එකම ශාන්ති කර්මය වන මෙය වලියකුම,වලියක් මංගල්‍යය,හත්දා වලියකුම යන නම් වලින් හැදින්වේ. මෙහි ප්‍රධාන නිළධාරියා වන්නේ දියවඩන නිලමේ (නාමිකව) බස්නායක නිලමේ,වන්නකුරාල.
ශාන්ති කර්මය සදහා සම්බන්ද වන බෙර පංගුව ,යක්කේ පංගුව, ගරායක් පංගුව,ආවඩන කන්‍යා ස්ත්‍රීන් දෙදෙනා ද(යම් තැනක තිදෙනා) ද යන්න සදහන් වේ.වලියක් මංගල්‍යය කංකාරියට වාඩා වෙනස් නර්තනාංගයන්ගෙන් උප ලක්ෂිත වන අතර කංකතාරි වල නටන කිසි දු නර්තන ශිල්පියෙකුට හෝ වාදක ශිල්පියෙකුට මෙය සදහා සහභාගි විය නොහැකිය.මෙයට සම්ිබන්ධ විය හැක්කේ ඒ සදහාම නිළ පංගුව ඇති පුද්ගලයින්ට පමණි. ලංකාවේ වෙනත් ඕනෑම තැනක පවත්විය හැකි වුවත් හත්දා වලියකුම මොනම හේතුවක් නිසාවත් මහනුවර විශ්ණු දේවාලයේ හැර වෙනත් කිසිදු තැනක රග දක්වනු නොලබයි. නුවර දලදා පෙරහැරට සම්බන්ධ වු නර්තන ්ශිල්පින් , වාදන ශිල්පීන් . අලි ඇතුන් ,ඇත් ගොවුවන් , දිය වඩන නිළමේ තුමා ,ප්‍රමුඛ මාලිගාවේ ඇතුල් කට්ටලය , හා පිට කට්ටලය නිළධාරින්ටත් , පෙරහැර නැරඹු සියලු දෙනාටත් පෙරහැර නිසා යම් ආකාරයට වස් දෝස් ඇති වුවේනම් එය දුරැ කිරීමට දින හතක් වලියකුම පවත්වනු ලැබේ.
දින හතක් වලියකුම නැටිමෙන් පසු බලි බත් දානය දීමත් තුන් වරුවක් පිරිත් සඣඡායනා කරන අතර පසුව වලියකුම නිමා වේ.
ඉහත කි හේතු නිසා මෙම ශාන්තිකර්මය වසරට එක් වරක් පමණක් රග දක්වන ශාන්තිකර්මයක් වීම විශේෂත්වයකි.
කාලි යාම, කීල බැසීම, ගරා නැටිම, යන පෙලපාළි ඔලි නම් කුලයේ අය විසින් කල යුතු බව මෙහි නියමයයි.වලි යතුම විශෟණු දේවාලයේ පමණක් පවත්වනුටේ ව්ශ්ණු දේවාලයේ දරැවෝ යයි සලකත බැවිනි. වලි යකුන් තිදෙනාට එම නම ප්‍රධානය කලේ පත්තිනි දේවිය විසින් යැයි කියති.
පුරා වෘත්ත කතාව :-
වලියකුමේ උපත් කතාව කවදාදැයි කිමට නොහැකි අතර පුරාවෘත්තය අනුව එය පඩුවස් දෙව් හා සැසදේ. කොහොඹා කංකාරි මහා යාතිකාවේ පඩුවස් දෙව් උදෙසා දවස් හත බැගින් ශාන්තිකර්ම කල බව කියවේ. එහිදි හත්දා වලියකුම ගැන කියවේ.එසේ වුවත් වලියකුම ක්‍රි.පූ 05වන ශතවර්ෂයේ සිට පැවත එන බවක් ඉන් උපකකල්පනය නොවේ. සියයට සියයක්ම කෙසේ වෙතත් සමස්ථ වලි යකුමේ වැඩි ප්‍රමාණයක් පුඡාර්ථය හා අභිචාරාත්මක විෂයේහිපවත්වන වලියකුම නැරඹිමෙන් හා මෙම වලි යකුම නටන අවස්ථාවේ යක් දෙස්සාගේ එක් වැලෙහි පඩුරැ බැදීමෙන් සිය අපේක්ෂාව ඉටු වන බවත් ප්‍රථම දිනයේ වලියකුම නටන දික් ගේ උඩ වහලයේ එල්ලන ගවර මලේ ඇටය ලග තබා ගැනිමේන් සෞභාග්‍ය ඇති බවත් බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසයයි. එම නිසා සෑම දිනකටම බැතිමතුන් මෙයට මහත් උද්යෝගයෙන් තටයුතු කරන බව පෙනේ.
වලියකුම ඇරඹිමසට ප්‍රථම දේවාලයේ වන්නකුරාල විසින් සියලුම යක්‍දෙස්සන්ට හා බෙඅ වාදකයින්ට වලියකුම කිරිමට අවසර ලබා දීමට පරහද නළලේ ගානු ලැබේ. සෑම දිනකම ඔහු විසින් පරහද ගාන තෙක් කිසිදු ශිල්පියෙකුට ශාන්තිකර්මය ඇරඹිම කළ නොහැකිය.
