නාට්‍ය කලාවේ මුලික සංකල්ප 03
රංග රිද්මය (Rythem of Acting )
නාට්‍ය ප්‍රෙක්ෂක මනසේ "යථාර්ථයේ මායාව" ගොඩනැගීම බහුතරයක් රංගනයන් මගින් සිදු වෙි. රංග රිද්මය ඊට මනා පිටුබලයක් වෙි.රංග රිද්මය අමතන්නේ ප්‍රේක්ෂක වින්දනයට හා බුද්ධියට ය. ප්‍රේක්ෂකයා ද වින්දනය ස්පර්ශ කරන්නේ නට්‍යක රංග රිද්මයෙනි.රංග රිද්මය බිඳ වැටීමෙන් නාට්‍යයේ යථාර්තයේ මායාව බිද වැටී ප්‍රේක්ෂකයා මොහොතින් පියවි ලොවට පිවිසෙයි . ඉන් නාට්‍යයේ කාර්යය බිද වැටී අපේක්ෂිත භාව විශෝධනය සිදු නොවෙි.නාට්‍යක සාර්ථකත්වයට ත් , අපේක්ෂිත භාව විශෝධනයෙන් නාට්‍ය රසය ජනනයට ත් රංග රිද්මය කේන්ද්‍රය සාධකයකි.
නාට්‍යයක තේමාව රංග රිද්මය ගොඩනගන ප්‍රධාන සාධකයකි. නාට්‍ය තේමාව , සුඛාන්තයක් ද (කොමඩි), ශෝකාන්තයක් ද (ට්‍රැජඩි ), ප්‍රහසනයක් ද යන සාධක පදනමි කර ගනිමින් ඊට අනුරූපීව රංග රිද්මය ගොඩනැගෙයි.
ශෝකාන්තයක ආරමිභක තිරය විවර වන්නේ ශෝකාකූල ගැඹුරු සංගීතයකට අනුව සෙමිනි.වෙිදිකාව ආලෝකවත් වන්නේද ,මදින් මද සෙමින් ගලායන මන්දගාමී රිද්මයකි.වෙිදිකාව බොහෝවිට සමිපූර්ණයෙන් ආලෝකවත් නොවන අතර අඩ අඳුරු ස්වාභාවයක් ගනී.නළු නිළියන්ගේ ඇදුමි පැලදුමි මා අංගරචනා ද වඩාත් දීප්තිමත් නොවු අඳුරු ඒවාය . රංගනය,දෙබස් සංවාද හා ගීත ගායනයද ගැඹුරු ශෝකී ලයකින් යුතු වෙි. වෙිදිකා පසුතල ද ගුප්ත අඳුරු ස්වරූපයක් ගනී.මෙලෙස නාට්‍ය කරුවා මවන ශෝකාකූල පරිසරය හා රංග රිද්මය තුළ ප්‍රෙක්ෂකයෝද ගතින් සිතින් ඊට සංවෙිදී වෙති.
සුඛාන්තයක ඇත්තේ ශෝකාන්තයට හාත්පසින් ම වෙනස් වු රංග රිද්මයකි.ප්‍රෙක්ෂකයා පිනවීමට අවශ්‍ය බාහිර පරිසරය නාට්‍ය ආරමිභයේ සිටම ගොඩනැගෙයි.ආරම්භක ප්‍රධාන තිරය ව්වර වන්නේද විනෝදාත්මක , සරල , වෙිග රිද්ම සංගීතයෙනි.රංගනය , දෙබස්, සංවාද හා ගීත ගායන ද නොගැඹුරු , සරල , වෙිගවත් ස්වරූපයක් ගනියි. වෙිදිකා ආලෝකය වර්ණවත් ය. දීප්තිමත් ය. වර්ණවත් ඇඳුම් පැලඳුම් , අංගරචනා හා වෙිදිකා පසුතල භාවිතයට ගනියි.
නාට්‍යයක "ශෛලයද" ද එහි රංග රිද්මය ගොඩ නගයි. නාට්‍ය ධර්මී (ශෛලියගත) නාට්‍යයක රංගනය,දෙබස්,සංවාද හා ගීත ගායනද ගමන් ව්ලාස ද ස්වාභාවිකත්වයෙන් තරමක් දුරස් ය.දීප්තිමත්,වර්ණවත්,අලෝක ධාරා භාවිතය අවමය. වෙිදිකා පසුතල භාවිත නොවන තරමිය. ඒ තුලින් නාට්‍යයේ ශෛලියට අනුව රංග රිද්මය ගොඩනැගෙයි .
ලෝක ධර්මී (ස්භාවික) නාට්‍යයක මෙි පසුබිම හාත්පසින්ම වෙනස්ය . පවත්නා ලෝකය අනුකරණාත්මකව තත්වාකාරයෙන් ඉදිරිපත් කිරීම තුළින් එහි රංග රිද්මය පවත්වා ගනියි.
"බර්ටෝල් බ්‍රෙෂ්ටි" නාට්‍යක රංග රිද්මය බිඳ දැමීම ද කලාවක් ලෙස සැලකීය. ඔහු නාට්‍ය හා ප්‍රේක්ෂකයා අතර ගොඩනැගෙන"දෘෂ්ටි මායාව" බිඳ දමා ප්‍රෙක්ෂකයා මෝහනයෙන් මුදවා ප්‍රෙක්ෂක බුද්ධිය අවදි කළේය. එය"දුරස්ථීකරණ රංග රීතිය"(තදාත්මක විඝටනය )යි.වෙිදිකාවෙි ආවරණ තිර භාවිතයට නොගැනීම ,වර්ණවත් ආලෝකධාරා භාවිතයෙන් වෙිදිකා විජ්ජා නොපෙන්වා එක් ප්‍රධාන ආලෝක ධාරාවකින් සමස්ත වෙිදිකාවම ආලොකවත් කිරීම, ක්ෂණිකව අඳුරු ප්‍රේක්ෂකාගාරය ආලෝකවත් කිරීම, ප්‍රෙක්ෂකයාට දර්ශනය වන අයුරින් වෙිදිකා පසුතල වෙනස් කිරීම, රංග අතරතුර කථනය භාව්තය වැනි උපක්‍රම මගින් බ්‍රෙෂ්ටි දෘෂ්ටි මායාව බිඳ දමා රංග රිද්මය ගොඩනගයි.
රංග රිද්මය ගැන දක්වන නොසැලකිල්ල නිසා කෙතරමි උස්ස, සමිභාව්‍ය නාට්‍යයක වුවද රංගය බිදවැටෙයි. බොහෝ ආධුනික නාට්‍යකරුවන් රංග රිද්මය ගැන දක්වන්නේ අඩු සැලකිල්ලකි.නාට්‍ය ආරමිභයේ සිට ඡයාරූප ගැනීම, ශාලාවෙි එහා මෙහා ගමන් කිරීම, බාහිර ශබිද පාලනය නොකිරීම වැනි හේතු නිසා රංග රිද්මය බිඳ වැටී නාට්‍යයේ කාර්යය ආසාර්ථක වෙි
නාට්‍යයක අන්තර්ගතය කෙනෙකුගෙන් අසා දැන ගත හැකි වුවද එහි රිද්මය නාට්‍ය නරඹා ප්‍රෙක්ෂකයා විඳිය යුක්තක් නිසා නිර්මාණාත්මක නාට්‍යකට රංග රිද්මය අතිශයින් වැදගත්ය.රංග රිද්මය බිඳ වැටීමෙන් හෝ ඊට බාධා වීමෙන් නාට්‍යයේ සමස්ත කාර්යය බිඳ වැටෙයි.නාට්‍යකට අවශ්‍ය රිද්මය තෝරා බෙිරා ගැනීමටත්, එය විවිධ නාට්‍යෝපක්‍රම මගින් පෝෂණය කර නාට්‍යාවසානය තෙක් අඛණ්ඩව පවත්වා ගැනීමටත් ශූර නාට්‍යකරුවෝ සමත් වෙති.
