බුද්ධ කාලින භාරතයේ ආගමික පසුබිම.
සිද්ධාර්ථ කුමරා උපත ලැබූ (ක්රි.පූ 623) කාලය වන විට භාරතයේ පැතිරි තිබූ ආගම්/ඇදහිලි අතුරින් මූලික ස්ථානයක් ගනු ලබන්නේ බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම් වේ. බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම් සබැදිව ලිඛිත ග්රන්ථ 04 ක් අවධානයට යොමුවේ. ඒවා වේද ග්රන්ථ හෙවත් චතුර්වේදය ලෙස හැදින්වේ. එනම්,
අ. සෘග් වේදය
ආ. යජුර් වේදය
ඇ. සාම වේදය
ඈ. අථර්වන් වේදය
මෙම වේද ග්රන්ථ මගින් භාරත සමාජය තුල බ්රාහ්මණ වංශිකයන් විසින් ඉදිරිපත්කරන ලද ආගමික/සාමාජයීය හා සංස්කෘතික දර්ශනයන් පිළිබද විග්රහයන් සිදුකර ඇත. බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම්වලට අනුව භාරත සමාජයේ ප්රධාන සමාජ කොටස් 04 ක් දක්නට ලැබෙන අතර එය චතුර්වරණ නමින් හැදින්වේ. එනම්
අ. බ්රාහ්මණ
ආ. ක්ෂත්රීය
ඇ. වෛශ්ය
ඈ. ක්ෂුද්ර
බ්රාහ්මණ වංශය
සමාජයේ උසස්ම තලයේ ජීවත් වූ මෙම ජන කොට්ඨාශය වැඩි සැලකිලි හා බලතල උපරිම වශයෙන් භාවිතාකරනු ලැබූ පිරිසක් වේ. මොවුන්ගේ මූලික රාජකාරින් පහත පරිදි ගොනුකර දැක්විය හැකිය.
අ. ශිල්ප ශාස්ත්ර ඉගෙන ගැනීම
ආ. ප්රභූවරුන්හට ශිල්ප ශාස්ත්ර ඉගැන්වීම
ඇ. රටේ පාලක පක්ෂයට අනුශාසනා කිරීම
ඈ. යාග/හෝම සිදුකිරීම හා වන්දනා මාන සිදුකිරීම
මේ අයුරින් රටේ වැදගත් රාජකාරින් බොහෝමයක් බ්රාහ්මණ වංශිකයන් වෙතින් ඉටුකිරීම නිසා ඔවුන් සමාජයේ උසස්ම තලයේ වැජඹුණු ජන කොට්ඨාශයක් බව පෙනේ. බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම්වලට අනුව මහා බ්රහ්මයාගේ මුඛයෙන් බ්රාහ්මණ වංශිකයින් උපත ලැබූ බව සදහන් වේ.
ක්ෂත්රිය වංශය
බ්රාහ්මණ වංශිකයන්ට පසු සමාජය මීළග ජනකොටස ක්ෂත්රිය වංශිකයන් වේ. රජවරු, සිටුවරු හා ප්රභූවරු මෙම කොටසට අයත් වේ. ඔවුන්ගේ රාජකාරිය පහත පරිදි දැක්විය හැකිය.
අ. රාජ්යය පාලනය කිරීම.
ආ. ශිල්ප ශාස්ත්ර ඉගෙන ගැනීම.
ඇ. සාමාන්ය ජනතාවගේ ගැටළුවලට විසදුම් ඉදිරිපත්කිරීම
ඈ. රාජ්යයේ පැවැත්ම තහවුරුකිරීම හා මහජනතාව ආරක්ෂාකිරීම.
මෙවැනි වැදගත් කාර්යයන් ඉටුකිරීම හේතුවෙන් ක්ෂත්රිය වංශිකයන්ද බුද්ධ කාලින භාරතයේ ඉතා උසස් කුලයක් ලෙස බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම්වල දක්නට ලැබෙන අතර මොවුන් මහා බ්රහ්මයාගේ බාහුවලින් උපත ලද බව කියැවේ.
වෛශ්ය වංශය
රටේ සාමාන්ය මහජනතාව බහුතරයක් මෙම ගණයට අයත් වේ. විශේෂයෙන්ම රටේ ආර්ථිකයට සෘජුව දායක වන ගොවියන්, වෙළෙන්දන්, කලාකරුවන් මෙන්ම වෙනත් වෘත්තිකයන් වෛශ්ය වංශිකයන් වේ. මොවුන්ගේ කාර්යයභාරයන් පහත පරිදි සංක්ෂිප්තකර දැක්විය හැකිය.
අ. රටේ ආර්ථික කටයුතුවලට සෘජුව දායක වීම
ආ. වෙළදාම් කටයුතු සිදුකිරීම.
ඇ. කෘෂිකාර්මික කටයුතු සිදුකිරීම
ඈ. රජයට බදුගෙවීම
මේ අයුරින් බලන කල වෛශ්ය වංශිකයන් වෙතින්ද රටේ වැදගත් කාර්යයභාරයක් සිදුකළ බව පැහැදිලි වේ. බ්රාහ්මණ ඉගැන්වීම්වලට අනුව මහා බ්රහ්මයාගේ කලවා යුග්මයෙන් බ්රාහ්මණ වංශිකයින් උපත ලැබූ බව සදහන් වේ.
ක්ෂුද්ර වංශය
බුද්ධ කාලින භාරතයේ පීඩිත පංතිය ක්ෂුද්ර වංශිකයන්ය. කිසිදු වරප්රසාදයකට හිමිකම් නොතිබූ මෙම ජනකොටස සදහා කිසිදු මූලික අයිතිවාසිකමකට පවා උරුමකම් නොතිබුණි. ඔවුන් උපතින්ම බමුණන් සහ රදලයින්ගේ වහලුන් ලෙස හංවඩු ගැසී ඔවුන්ගේ දේපලක් බවට පත්විය. ක්ෂුද්ර වංශික ජනතාව තවත් කොටස් 05 කට බෙදා වෙන්කර ඇත. ඒවා පංච නීච කුල නම් වන අතර පහත පරිදි වේ.
අ. වේණ
ආ. නේසාද
ඇ. පුක්කුස
ඈ. රථකාර
ඉ. චණ්ඩාල
මෙම පංච නීච කුලයන් සදහා ජීවත්වීමේ කිසිදු අයිතියක් නොතිබූ අතර අධ්යාපනය ලැබීම, ශිල්ප ශාස්ත්ර හැදෑරීම වැනි දෑ අතිශය තහනම් විය. බමුණන් හෝ රදලයන් මහ මග යන විට ඒ අසලින්වත් ගමන් කිරීමට හැකියාවක් නොතිබූ ඔවුන් යම් හෙයකින් වේද මන්ත්ර පාඨයක් හෝ ශ්රවණය කළහොත් ඔවුන්ගේ කණ් වලට රත් කළ තෙල් වත්කිරීමත්, වේද පාඨයක් කියවුවහොත් දිව කපා දැමීමත් සිදුකරන අතර, යම් වැරැද්දක් සිදුකර අසුවුවහොත් නිතැතින්ම මරණ දණ්ඩනය උරුම විය. මොවුන් ආවාහ විවාහවලින් උපදින දරුවන්ද ඔවුන් දාසයන් වශයෙන් ජීවත්වන රදළ නිවසේම මෙහෙකරුවන් බවට අනිවාර්යයෙන්ම පත්විය යුතුය. ක්ෂුද්ර වංශිකයන් වෙත උරුම වූ රාජකාරින් පහත පරිදි සංක්ෂිප්තකර දැක්විය හැකිය.
අ. රදල ප්රභූවරුන් වෙත බැලමෙහෙවරකම් සිදුකිරීම
ආ. කැළිකසළ ඉවත්කිරීම/කාණු පද්ධති ශුද්ධ පවිත්රකිරීම
ඇ. සොහොන් පිටි ආශ්රිත කටයුතු සිදුකිරීම
ඈ. තම ස්වාමිවරුන්ගේ සෑම අවශ්යතාවයක්ම ඉටුකිරීම
(තාරුක නිර්වාන් ගමගේ/2016.02.09)