බටහිර සංගීතය සිංහලෙන් - පාඩම 4

බටහිර සංගීතය සිංහලෙන්  . .  පාඩම 4  (07-07-2017) 

3. Scales (ස්වර ග්‍රාම / ස්වර පරිමාණ)

නිශ්චිත ස්වර පරතර (Intervals) අනුපිළිවෙලකට පෙළගැස්වූ ස්වර පන්තියක් scale හෙවත් ග්‍රාමයක් ලෙසින් හඳුන්වයි.

Scales යනු බටහිර සංගීතයට පමණක් ආවේනික වූ සිද්ධාන්තයකි. නමුත් ඇතැම් scales වල ඇති ස්වර පද්ධතියට සමාන වූ රාග ස්වර පද්ධතින් ද දක්නට ලැබේ

සාමාන්‍යයෙන් බටහිර සංගීත නිර්මාණයකට මුලික වන්නේ යම් නිශ්චිත scale එකකි. 

සිම්ෆනි සහ අනෙකුත් අපරදිග සංගීත කෘති නාමකරනයේදී, එම කෘතියට පාදක වූ scale එක සඳහන් කිරීම විශේෂත්වයකි.

උදාහරණයක් ලෙස, ලුඩ්විග් වෑන් බේතෝවන් (ක්‍රි.ව.1770 – 1827) ගේ නව වන සිම්ෆනිය “Choral Symphony in D minor” ලෙස හඳුන්වා දී ඇත.

තවත් ශ්‍රෙෂ්ඨ සංගීත රචකයකු වූ ජේ. එස්. බාක් ගේ කෘතියක් “Mass in B minor” (B minor දේව මෙහෙය) ලෙස හඳුන්වා දී ඇත.  

සරල ගීයක් වුවද නිශ්චිත scale එකක් මත ගොඩනැගේ. සරල ගීයකට chords යෙදීමේදී scales ගැන මනා දැනුම ඉතා වැදගත් වේ.

scale එක තුල ගීයේ හැසිරීම සහ scale එකේ අඩංගු නොවන ස්වර යෙදෙන ආකාරය ගැන විමර්ශනය කිරීමෙන්, වාදකයා හට තම වාදනය ඉතා පහසු වේ.

මෙවන් scale එකකට ස්වර 5 සිට 8 දක්වා තිබිය හැක.

එසේ නමුත්, සම්භාව්‍ය බටහිර සංගීතයේ මුලිකවම ගන්දුන්වා දී ඇත්තේ scales වර්ග 2ක් පමණි.

මෙම scale වර්ග දෙකෙහි ස්වර 8 බැගින් ඇති අතර, ආරෝහණ (Ascending)  සහ අවරෝහණ (Descending) ආකාරයට මෙම scales වල ස්වර පද්ධතිය ලියා දක්වයි. එමෙන්ම වාදනය ද කරයි.

සෑම scale එකක්ම නම් කරනුයේ එහි ආරම්භක ස්වර නාමයෙනි.

උදාහරණයක් ලෙසින් G ස්වරය මුල් කරගෙන සාදන ලද scale එකක් එම නාමයෙන් හඳුන්වයි.

Scale එකක ආරම්භක ස්වරයට, අනිකුත් ස්වර දැඩි අවනත බවක් දක්වයි.  

මෙම ස්වර 8 අතර ඇති ස්වර පරතර අනුපිලිවෙල වෙනස් වන ආකාර අනුව ප්‍රධාන වශයෙන් Scales වර්ග 2කි. එනම්,

            3.1 Major Scales 

            3.2  Minor Scales 

     මින් ප්‍රධාන වන්නේ Major Scales ය. 

3.1 Major Scales 

Major Scale එකක ස්වර 8 අතර පරතරයන් පහත පරිදි වේ.

ස්වර අංක :    1              2             3             4             5             6             7           8   

ස්වර පරතර :      tone           tone     semitone     tone         tone        tone     semitone

          1 සහ 2 ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          2 සහ 3 ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          3 සහ 4 ස්වර අතර  1 semitone පරතරයක් ඇත.

          4 සහ 5 ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          5 සහ 6 ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          6 සහ 7 ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          7 සහ 8 ස්වර අතර  1 semitone පරතරයක් ඇත.         

උදාහරණ :    C major scale සලකා බලමු.

ස්වර අංක     :        1              2             3             4             5             6             7           8   

ස්වර නාම     :       C        D        E         F        G        A        B      C

ස්වර පරතර :              tone        tone      semitone      tone         tone         tone     semitone

 මෙහිදී scale එක C ස්වරයෙන් ආරම්භ වන බැවින් එය C major scale ලෙස නම් කර ඇත.

ඉහතින් සඳහන් කල ආකාරයටම, C major scale හි,

          1 සහ 2 ස්වර වන   C සහ D ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          2 සහ 3 ස්වර වන   D සහ E ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          3 සහ 4 ස්වර වන   E සහ F ස්වර අතර  1 semitone පරතරයක් ඇත.

          4 සහ 5 ස්වර වන   F සහ G ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          5 සහ 6 ස්වර වන   G සහ A ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          6 සහ 7 ස්වර වන   A සහ B ස්වර අතර  2 semitones හෙවත් 1 tone පරතරයක් ඇත.

          7 සහ 8 ස්වර වන   B සහ C ස්වර අතර  1 semitone පරතරයක් ඇත.         

scales ගැන තව දුරටත් කරුණු සමඟින්, 

බටහිර සංගීතය සිංහලෙන්  . .  පාඩම 5 න් හමුවෙමු 

ඔබ සැමට ජය හා සතුට