කෝලම් ගැමි නාටකය
උඩරට සම්ප්රදායට අයත් ප්රධාන ගැමි නාටකයමෙන් ම පහතරට පළාතට ආවේණික වූ ගැමි නාටකය වන්නේ “කෝලම්” නාටකය යි. කෝලම් නාටකයේ මූලික පරමාර්ථය වී ඇත්තේ හාස්ය උප්පාදනය හා සමාජයේ දුර්වල තැන් සියුම් ලෙස උපහාසයට ලක් කරමින් සමාජය සංශෝධනය කිරීමයි. මෙහි අරමුණු තේමා කොට ගෙන ගොඩනැගුණු කෝලම් නාට්යයෙහි විවිධ චරිත ඇති අතර, ජස ලෙන්චිනා කෝලම හා මුදලි කෝලම තුලින් හාස්යය ඇගයීම හා සමාජයේ දුර්වල ස්ථාන විවේචනයට ලක් කරන අයුරු විමසා බලමු.
ජස ලෙන්චිනා කෝලමෙහි ජසයා යනු රජුගේ මාලිගාවේ රෙදි අපුල්ලන, උඩුවියන්, පවාඩ දමන බේබදුකමට ගති පුද්ගලයකි.ඔහුට බිරියන් දෙදෙනෙකු සිටින අතර එයින් එක් බිරිදක් තරුණ අයෙකි. අනෙක් බිරිද මහලු ය.නමින් ලෙන්චිනා හා පුරන්සිනා වන්නේ මොවුන් දෙදෙනා ය. පුරසාරම් බස් දොඩවමින් බේබදු චරිතයක් විදහාපාන ජසයාගේ චරිතය දුටු ඕනෑම අයෙකුට හාස්ය ඉපදීම පුදුමයක් නොවේ. ඒ බවට කදිම නිදසුනකි මේ,
“මේ ගම් පියසේ හේනේ මාමලා
කොච්චර හිටියත් මං වගේ වෙන නැත
රජ වාසලයෙන් සළුපිලි අරගෙන
එන්නෙමි රජු වඩිනා පෙර මුණයට”
මෙම කවියෙන් ප්රකාශ වන පරිදි ඔහු රජ වාසලේ රාජකාරිය කරන රෙදි අපුල්ලන පුද්ගලයෙක් වුව ද මොහු රෙදි අපුල්ලන්නේ රජවාසලයේ බවත් කොච්චර හේනේ මාමලා හිටියත් ඔහු වැනි අයෙකු මේ ගම් දනව්වලට නැති බවත් ඔහු පවසන්නේ ඉතා උජාරුවෙනි. ඒ තුලින් ආත්මවර්ණනය හෙළිදරවු කෙරේ. අද්යතන සමාජයේ වුව ද මෙවැනි චරිත අපට හමුවේ ගැමි කලාකරුවා ඒ බව කෝලම් නාටකය තුලින් සමාජයට ගෙන හැර දක්වන්නේ හාස්ය මුසු විවේචනයකිනි.
“අප්පුහාමිලා මට සල්ලි නොදුන්නොත්
තබෑරුමේ තියා බොන්නෙමි රෙදි ටික”
යන මෙම කවියෙන් එම චරිතය මානව සමාජයට විවිරණය කරයි.බේබදු මිනිසුන් සමාජය තුළ සිදුකරන නොයෙක් වැරදි ක්රියාවන් පවසන්නේ අප්පුහාමි සල්ලි දුන්නැති වුවහොත් ඔහුගේ රෙදි ටික හෝ තැබෑරුම් පොලට තබා විකුණා ඒ ලැබෙන මුදලින් මත්පැන් පානය කරන බවයි. තත් සමාජයේ වුවද, එබදු චරිත අපට හමුවේ.
ගෙදර දොර ඕනෑම භාණ්ඩයක් විකුණා මත් පැන්ට ලොල් වූ පුද්ගලයා ඒවා පානය කරන ආකාරය අප නෙත ගැටි ඇති අවස්ථා ඒමට ය. ඒ බව අතීත කලාකරුවා ද සමාජයට පෙන්වන්නේ ඉතා හාස්ය ජනක ආකාරයෙන් මෙන් ම දුර්වල ස්ථාන විවේචනයට භාජනය කරමිනි . එසේම අබුවන් දෙදෙනෙකු තබා ගැනීමේ ආඩම්බර බවත් පුරංසිනගේ සහය ඔහුට නොමදව ලැබෙන බවත් පෙන්වීමට කදිම නිදසුනක් මේ ,
“රූබර අගනක ගත මනා - මගෙ සුකුමල භාරිය ලෙංචිනා
සැන්දෑයාමේ දී මා හටා - ඈ රසබර වදනන් පවසනා
ඒවගේමයි පුරංසිනා - මගෙ සියලු දේම කර දෙති මනා
උන්දෙල මට ඇති ආදරේ -ජලයටත් වැඩිය මහා සාගරේ
මග බලමින් ඇති දැන් බොලේ කඩිනම් නොකොළොත් වෙයි ජරමරේ ///”
මෙම කවිය තුලින් ගැමි කලාකරුවා සමාජයේ ජීවත් වන පුද්ගල චරිත මනාව පෙන්වා දීමට ගෙන ඇති උත්සාහය අගනේය . එපමණක් නොව පෞරුෂත්වයේ ඇති ගැටළු මතුවීම ද කෝලම් නාට්යයෙන් මනාව පෙනේ .ඒ බව ඔහුගේ බිරින්දෑවරුන් පවසන්නේ සමාජයට හාස්ය හා දුර්වල ස්ථාන පෙන්වා දෙමිනි .
“වකුටු කුදේ නොන්ඩි පය තියා
යති කෙතට බැදපු ලෙස මේ පබයා
යස රුවට කොරල හැඩි තලගොයා
හට සරණ දීලා මවුපියෝ ගියා”
ජසයාගේ ඇති කුදු බව, නොන්ඩි බව ඇගපතෙහි දැඩි බව පබයකුට හා තලගොයෙකුට උපමා කරන්නේ හාස්ය පිරී සමාජයට පණිවිඩයක් දීමෙනි.මෙවැනි ආකාරයේ ගැටළු නිසා පවුල් සංස්ථාවේ නොයෙක් ප්රශ්න මතුවන අවස්ථා තත් සමාජයේ වුවද ඇත. එබැවින් ගැමි කලාකරුවා ජස ලෙන්චිනා කෝලමෙන් ඒ බව සමාජයට විවරණය කරන්නේ අපූර්ව අයුරිනි.