ජලය

උසස් පෙළට නියමිත පරිසර පද්ධති පාඩම හා අදාළ වේ.

ජලයේ ගුණාත්මක ලක්ෂණ

1.වර්ණය - පිරිසිදු ජලයේ වර්ණයක් නොමැත.නමුදු ජලයේ විනිවිද පෙනෙන ස්වරුපය අනුව හෝ වලාකුළු ස්වභාවය අනුව ජලය වෙනස් වේ.

2.රසය - පිරිසිදු ජලයේ රසයක් නොමැත.

3.ගන්ධය - පිරිසිදු ජලයේ ගදක් සුවදක්  නොමැත.නමුදු ඇතැම් ප්‍රදේශ වල පවතින ජලයේ සල්පර් ගන්ධය පවතී.

4.ලවනතාව - pH අගය අනුව වෙනස් වේ. pH අගය 7 ට වැඩි නම් භාශ්මිකද pH අගය 7 ට අඩුනම් ආම්ලිකද වේ.

ජලයේ ව්‍යාප්තිය

ජලය රැදී පවතින ස්ථාන අනුව කොටස් තුනකි.එනම්,

1.සාගර ජලය

2.භූගත ජලය

3.භූතල ජලය

පෘතුවියෙන් 72% ක් ම ජලයෙන් වැසි ඇත.මුළු ජල ප්‍රමාණයෙන් 97.2% ක් ම සාගර හා මුහුදු වල ලවන ජලය වශයෙන් ඇත.මිරිදිය ජලය වශයෙන් 2.8% ක් පවතී.එයින්ද 75% ක් එනම් මුළු ජාල ප්‍රමාණයෙන් 2.15% ක් පමණ මිදුණු ජලය වශයෙන් ඇත.ගංගා, ඇලදොළ, විල්, භූගත ජලය හා ජාල වාෂ්ප ඇත්තේ ඉතිරි ප්‍රමාණයයි.

ජල චක්‍රය

ජලයේ චක්‍රීය සංසරණය ජාල චක්‍රය වේ.ජල චක්‍රයේ අවස්ථා කිහිපයකි.එනම්,

1.වාෂ්පීකරණය

2.උත්ස්වේදනය

3.ඝනීභවනය

4.පාංශු ජලය

5.අපධාවිතය / අධිධාවිතය

ජල චක්‍රයට බලපාන සාධක

1.කාලගුණය

2.භුමියේ ස්වභාවය

3.පාෂාණ හා පසේ ස්වභාවය

4.වෘක්ෂලතා වන අවශෝෂණය

5.මානුෂ කටයුතු

භූතල ජලය - භූතලය මතුපිට ගලා යන ජලයත් පොකුණු හා අභ්‍යන්තර ජලාශ ආදියේත් ඇති ජලය භූතල ජලය ලෙස සැලකේ.

භූතල ජලයේ විවිධ කාර්යයන්

1.ගෘහස්ත කටයුතු සදහා - බිමට, පිසීමට, සනීපාරක්ෂක කටයුතු සදහා

2.විනෝදාත්මක කටයුතු, ක්‍රීඩා හා ප්‍රියංකර භාවය සදහා - පිහිනීමට, ඔරු පැදීමට, උද්‍යාන නඩත්තුව සදහා

3.කෘෂිකාර්මික කටයුතු සදහා

4.නිෂ්පාදන කර්මාන්ත සදහා - යකඩ හා වානේ නිපදවීමට, රෙදිපිළි, ඇලුමිනියම්, කඩදාසි, අයිස් නිෂ්පාදන සදහා

5.ධිවර කටයුතු සදහා

6.ප්‍රවාහන මාර්ග වශයෙන් - ගංගා නම් ගග, හොවැන්හෝ ගග

7.බල උත්පාදනය සදහා - ජාල විදුලි බලය නිපදවීමට

භූතල ජලය හා සම්බන්ධ ගැටළු

1.ජල අතිරික්තය - මේ නිසා ජල ගැලීම්, පාංශු ඛාදනය හා නායයෑම් ඇති වේ.

2.ජල හිගය - මේ නිසා නියග ඇතිවී කෘෂිකර්මයට බලපෑම් ඇතිවේ.

3.ජල දුෂණය  - මේ නිසා මදුරුවන් බෝවීම, ලෙඩරෝග ව්‍යාප්ත වීම, පරිසර අලන්කරිත්වයට හානි පැමිණීම හා මසුන් වද වී යාම ආදිය සිදු වේ.

භූගත ජලය - වර්ශනයෙන් කොටසක් පාෂාණ වල ඇති සිදුරු හා විවිර තුලින් පහලට වෑස්සිමෙන් භූගත ජලය බවට පත්වේ.මේ සදහා බලපාන සාධක කිහිපයකි.එනම්,

1.වර්ෂණයේ ප්‍රමාණය

2.පසේ සවිවරතාවය

3.පාෂාණ වල පාරගම්‍යතාව

4.බැවුමේ ස්වභාවය

5.පාෂාණ ස්තර වල ස්වභාවය

භූගත ජලය රදා පවතින මාධ්‍ය හෙවත් ස්තරය ජලධරය ලෙස හදුන්වයි.

භූගත ජලය උපත අනුව කොටස් තුනකට බෙදේ.එනම්,

1.උල්කා ජලය - හිම පතන, අයිස් දියවීම, වර්ෂාපතනය වැනි ක්‍රම තුලින් පොලවට පතිත වන ජලයෙන් පොලොව තුලට රූරා බසින ජලය වේ.

2.සහජාත ජලය - වැලි, මැටි, මඩ වැනි අවසාධිත පස් තට්ටු වල කුඩා විවරයන්හි එක් රැස් වී ඇති ජලය වේ.

3.මැග්මිය ජලය - පෘතුවි අභ්‍යන්තරයේ ඇති මැග්මා පාෂාණ ස්තර තුලින් පොලොව මතුපිටට එන විට ඒ ආශ්‍රිතව ඇති වාෂ්ප නිසා ලැබෙන ජලය වේ.

භූගත ජලය මතුපිටට පැමිණෙන විවිධ අවස්ථා 

1.උල්පත් මගින්

2.ගී සර මගින්

3.ළිං මගින්

භූගත ජලය ආශ්‍රිත ගැටළු

1.අධික ලෙස ලබා ගැනීමෙන් ජලය සිදී යාම

2.භූගත ජලය අධික ලෙස ලබා ගත් විට මතුපිට ජලය අඩුවීම

3.ජලයේ ලවණතාවය අධික වීම

4.ජලයේ ෆ්ලෝරයිඩ් ප්‍රමාණය වැඩි වීම

5.පාෂාණ ස්තර වල සමතුලිතතාවය බිදී ගිලා බැසීම් ඇති විය හැකි වීම

උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
076-6557372 (කොළඹ/ගම්පහ අවට පමණි)

(විශ්ව විද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)