බටහිර සංගීතය සිංහලෙන් - පාඩම 1
බටහිර සංගීතය සිංහලෙන් . . පාඩම 1 (21-06-2017)
1. හැඳින්වීම
මිනිසා තම ශ්‍රවනේන්ද්‍රිය උපයෝගී කරගනිමින්, තමන් ජීවත්වන පරිසරයේ ඇතිවන විවිධ ශබ්ද සහ නාද රටාවන් හෙවත් “ධ්වනි”(sounds) පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබා ගනී. මෙම ධ්වනි කොටස් දෙකකි.
1.සංගීතමය ධ්වනි හෙවත් නාද (Notes)
2.සංගීතමය නොවන ධ්වනි හෙවත් ශබ්ද (Nosies)
අනේකවිධ උද්වේගයන්, මනෝ චිත්‍ර සහ භාවාත්මක රටාවන් මනසේ ජනිත වන පරිදි සංගීතමය ධ්වනි හෙවත් නාද (notes) සකස් කිරීමේ කලාව “සංගීතය” ලෙසින් සරලව පැහැදිලි කල හැකිය.
මෙම නාද එකිනෙක සම්බන්ධ කර, සිතට ප්‍රිය උපදවන නාද මාලා නිර්මාණය කල හැක. මෙසේ බිහි වන නාද මාලා, කාලයත් සමඟ සම්බන්ධතාවයක් දක්වයි.
එසේම මෙම නාද මාලාවන්, ස්වභාව ධර්මයත් සමඟ එකිනෙක වෙන් නොවන සේ මුසු වී ඇත.
මෙසේ ඇසෙන නාදයන්, ස්වභාව ධර්මය පිළිබඳව යම් කිසි භාවාත්මක චිත්‍රයක් මනසේ ඇති කරයි.
තමාගේ සිතේ ඇඳෙන මනෝ රූපයන්, සංගීතය මඟින් එලි දැක්වීමට සංගීතඥයා උත්සුක වේ.
නාදයේ සහ නිහඬ බවේ විද්‍යාව ලෙසද සංගීතය හඳුන්වයි.
බටහිර සංගීතය (Western Music) වූ කලී, අපරදිග සභ්‍යත්වයේ කිසිසේත් අමතක කල නොහැකි විශිෂ්ට අංගයක් මෙන්ම මනා න්‍යායික පදනමක් මත ගොඩනැගී ඇති සූක්ෂම කලාවකි. තවද, එහි ඉතිහාසය ඉතා දීර්ඝ මෙන්ම රසවත් ද වේ.
සම්භාව්‍ය සංගීත කෘති වල සිට සරල සංගීත නිර්මාණ වන තෙක් බටහිර සංගීතයේ බලපෑම ඉතා විශාලය. ඔබ සරල ගීයක් වාදනයෙදී ගිටාරයකින් chord එකක් වාදනය කලත්, ගීයේ පසුබිමේ harmony වාද්‍ය ඛණ්ඩයක් යෙදුවත්, ගීතයේ ස්වර මානය (pitch) වෙනස් කලත්, මේ සියලුම තන්හි බටහිර සංගීත සිද්ධාන්ත නොඅඩුව යෙදී ඇත.
මහා සම්ප්‍රදායක් ලෙසින් උත්තර භාරතීය රාගධාරී සංගීත පද්ධතියත්, දක්ෂිණ භාරතීය කර්ණාටක සංගීත පද්ධතියත්, අතුපතර විහිදී ගිය යෝධ වෘක්ෂයන් සේ එක් පසෙකින් විද්‍යමාන වේ. සරල ගීතයට නොමද පෝෂණයක් පෙරදිග සංගීත පද්ධතීන් මඟින් ලබා දී ඇත.
රාගාශ්‍රව නිර්මිත සරල ගීතයන් අපගේ චිත්ත සන්තානයන්හට වඩාත්ම සමීප වී ඇත්තේ, මේ මහා සම්ප්‍රදායන් හි සමීපතම අසල්වැසියන් වීම නිසාදෝ යැයි සිතේ. කෙසේ නමුත්, සරල ගීයක අන්තර්ගතය රාගයක් වුවද, එය ඉදිරිපත් කිරීමේ තාක්‍ෂණ ක්‍රමවේදය මුළුමනින්ම පාහේ බටහිර සංගීත සිද්ධාන්ත හා මුසුව පවතී.
2. Notes (ස්වර)
චිත්‍රයක් ඇඳීමේ දී චිත්‍ර ශිල්පියා රේඛා සහ වර්ණ උපයෝගී කරගන්නා සේම, සංගීතයේදී සංගීතඥයන් තම අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා ස්වර උපයෝගී කරගනී.
අපට ඇසෙන ශබ්දයන්, මිහිරි නාද සහ අමිහිරි නාද (ඝෝෂා) ලෙසින් කොටස් 2කි. සංගීතයේදී ස්වර භාවිතා කරන්නේ මිහිරි නාද ඉපදවීමටය. නමුත් අමිහිරි නාද ද භාවිතයට ගන්නා අවස්ථා ඇත.
ස්වර වල විවිධ සංකලනයන්ගේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අප මනසේ උද්වේග (emotions) හෙවත් විවිධ රසයන්(භාවයන්) උත්පාදනය වේ. එම රසයන් පහත අයුරින් දැක්විය හැකිය.
- වීර රසය - පිබිදීම, අභිමානය, ප්‍රෞඪත්වය, ජයග්‍රහණය ආදී කරුණු හේතුකොට ගෙන සිතේ වීර රසය ඇතිවේ.
- හාස්‍ය රසය - උපහාසය, සිනහවට මුල් වන කරුණු නිසා හාස්‍යරසය ඇතිවේ.
- සාන්ත රසය - තැන්පත් බව, නිරාමිස ප්‍රීතිය, උද්වේගයෙන් තොර බව නිසා සාන්ත රසය ඇති වේ.
- රෞද්‍ර රසය - තරහව, උද්වේගය වැනි සිතිවිලි නිසා රෞද්‍ර රසය ඇතිවේ.
- කරුණා - මෛත්‍රී සහගත සිතිවිලි, පරාර්ථකාමය, අභයදානය,සමාව ප්‍රධානය කිරීම වැනි කරුණු ගෙතුකොට ගෙන කරුණා රසය ඇති වේ.
- අද්භූත - තේරුම් ගැනීමට නොහැකි බව, පුදුමය සමඟින් ඇතිවන කුතුහලය, ගුප්ත බව නිසා අද්භූත රසය ඇතිවේ.
- භක්ති - ආගමික විශ්වාස, පුද්ගල බැඳීම්, අද්භූත රසය හා සම්බන්ධ ඇතැම් කරුණු නිසා භක්ති රසය ඇතිවේ.
- භීබත්ස - බිය, තැතිගැන්ම, උද්වේගය නිසා භීබත්ස රසය ඇතිවේ.
- ශෘංගාර - ගැහැනියක සහ පිරිමියෙකු අතර ඇතිවන රාගය මුසු ප්‍රේමණීය හැගීම් නිසා ශෘංගාර රස මතු වේ.
බටහිර සංගීතය සිංහලෙන් . . පාඩම 2න් නැවත හමුවෙමු
ඔබ සැමට සුභ දවසක්
W.M. Siriwardhena