සිඳත් සඟරාව
සිදත් සඟරාව
කිසියම් භාෂාවක් භාවිත කළයුතු ආකාරය සම්බන්ධයෙන් පවත්නා නිතිරිති සමුහය ව්‍යාකරණය යනුවෙන් හැදින්වේ.
“ ව්‍යාකරණ අධ්‍යයනය යනු පද විද්‍යාව සහ රචනා රිති වැනි අංශවල විසිරි ඇති භාෂා භාවිතයන් පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරිමය.”
ව්‍යාකරණ යන්න සුමංගල ශබ්ධකෝෂයේ විග්‍රහ නොට ඇත්තේ පද සිද්ධි ආදිය උගන්වන ශබ්ධ ශාෂ්ත්‍රය ,වියරණය සැසඳිම ආදි අර්ථයන්ගෙනි.මේ අනුව ව්‍යාකරණ යනු කිසියම් භාෂාවක ව්‍යාකරණය ,වාක්‍ය ,වාක්‍යාගත පද ,උක්තානුක්ත සම්බන්ධය,අනුකුලතාව වැනි අංශ පිළිබඳව කරන අධ්‍යයනයක්ය.
දැනට අප අතර ඇති පැරණිම ව්‍යාකරණ ග්‍රන්ථය සිදත් සඟරාවයි.මෙය 13වන සියවසයේ එනම් දඹදෙණි යුගයේ රචිත කෘතියකි.කතුවරයා පිළිබදව මතබේද පවති.ඇතමෙක් මෙය අනවමදර්ශි හිමියන්ගේ කෘතියක් බව පවසයි.ඇතමෙක් මෙය වේදේහ නම් හිමියන්ගේ කෘතියක් බවද පවසයි.එහෙත් බොහෝ දෙනාගේ මතය වන්නේ මෙය අනවමදර්ශි හිමියන්ගේ කෘතියක් බවය.
සිඳත සමස්ථ සිංහල භාෂාවටම අඳාළ ව්‍යාකරණක් නිර්මාණය කළ කෘතියක් නොවේ.කතුවරයාම ඒ බව මෙසේ සඳහන් කරයි.
“ මහඳ ගඳ කිළි කැරැ
සව්නේ ගෙවා දත් හට
දුහුනන් දැනුම් සදහා
කරනෙම් සිදත් සඟරා”
සියලු දේ දැනගත් උතුමාණන්ට එනම් බුදුන් වහන්සේට ස්වකිය හදවත ග්‍රන්ථ කුටියක් බවට පත් කොට පද්‍යකරණයේ ආධුනිකයන්ගේ දැනගැනිම සඳහා සිඳත් සඟරාව නම් ග්‍රන්ථය රචනා කරන බව කතුවරයා පැහැදිළි කරයි. මෙම කෘතිය රචනා කිරිමෙන් කතුවරයාගේ මුඛය අපේක්ෂාව වුයේ සමස්ථ භාෂාවටම අඳාළ සාර්ව ව්‍යාකරණයක් සම්පාදනය කිරිම නොව තෝරාගත් විෂය පථයනට අනුව ශුක්සම ව්‍යාකරණයක් රචනා කිරිමයි. කතුවරයා තෝරාගත් විෂය පථය වන්නේ කවි ලියන ආධුනිකයන්ය.ඒ බව “දුහුනන් දැනුම් සදහා යන්නෙන් අර්ථවත් කරයි.
සැම ව්‍යාකරණ කොටසක්ම මෙන් සම්පාදනය වි ඇත්තේ මේ අරමුණ සඵල නර ගැනිම සඳහාය.එවකට ලියවුණු පොත් පත් දඹදෙණි යුගයට පෙර ලියවුණු කවි පොත් කතුවරයා මේ සඳහා භාවිත කරයි.මුව දෙව්දාවත,සසඳාවත,කව් සිථිමිණ මේ කාලයේ ලියවුණ පොත් පත්ය. මේ කවි පොත් ලියා ඇත්තේ සිය බසින් හෙවත් අමිශ්‍ර සිංහලයෙනි.
සිංහල පද්‍ය භාෂාව වු කලි මිශ්‍ර සිංහලයයි.සිඳත් සඟරාව ඒ ගද්‍ය සඳහා ලියවෙන ව්‍යාකරණ ග්‍රන්ථයක් නොවේ.කව් ලැකිය හෙවත් පද්‍ය සිංහලය සඳහා ලියවෙන ව්‍යාකරණ ග්‍රන්ථවකි.සිඳත් සඟරාවේ නිදර්ශන බොහෝමයක්ම එදා පැවති පද්‍යයන් කෘතිවලින් උපුටා දක්වන්නට ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ.ඒ අනුව සිදත් සගරාව ලිවිමේ අරමුණ කුමක්දැයි දැන් සුපැහැදිළිය.
සමකාලින භාෂා ව්‍යවහාරය සමග සසඳන විටනම් සිදත් සඟරාවේ බොහෝ අඩුලුහුලුකම් ඇත.නිදසුන් ලෙස සිඳත් සඟරාවේ සිංහල හෝඩිය අකුරු 30කට සිමා වේ.ඒ අකුරු 30 වර්තමාණ ව්‍යවහාරයට කිසිසෙත්ද භාවිත කළ නොහැක. එය ප්‍රමානවත් වන්නේද නැත.එහෙත් එවකට ලියවුණ පද්‍ය සිංහලය තුළ භාවිත වු වචන සිඳතේ දැක්වෙන අකුරු ඉක්මවා යන්නේ නැත.ඒ අනුව සිඳත් සඟරාව හැදැරිය යුත්තේ කතුවරයාගේ අරමුණ මත පිහිටාය.
සිදත් සගරාවේ පෙළගැස්ම
පළමුවෙන්ම බුදුන් වැද ස්වකිය අරමුණ පැහැදිළි කරයි. ඉන් අනතුරුව ව්‍යාකරණ අංග පැහැදිළි කරයි.කතුවරයා එක් එක් පරිච්ඡේද නම් කරනුයේ අධිකාරිය හෙවත් අදියර නමිනි.
ඒ අනුව අදියර 12 කි.
01) සං අදියර (සංඥා අධිකාරිය)
02) සද අදියර (සන්ධි ,, )
03) ලිගු අදියර ( ලිංග ,, )
04) විභත් අදියර ( විභක්ති ,, )
05) සමස් අදියර (සමාස ,, )
06) වෙසෙසුන් වෙසෙස් අදියර ( විශේෂණ විශේෂ්‍ය ,, )
07) කිරිය අදියර ( ක්‍රියා ,, )
08) පසරුත් අදියර ( ප්‍රත්‍යාර්ථනාම ,, )
09) වුත් අවුත් අදියර ( උක්තානුක්ත ,, )
10) කිරිය කරු පද සබද අදියර ( ක්‍රියා කාරක පද සම්බන්ධ ,, )
11) ඉටු නිටු අදියර ( ඉෂ්ඨා නිෂ්ඨ ,, )
12) ලකර අදියර ( අලංකාර ,, )
