ආලෝකය 3 පාඩම
ආලෝකයෙහි වර්තනයෙන් සෑදෙන ප්‍රතිබිම්බ
ආලෝක කිරණයක් එක් මාධ්‍යයක සිට තවත් මාධ්‍යයකට ගමන් කිරීමේදී පතන ලක්ෂයහි දී සිදුවන වර්තනය නිසා සත්‍ය වශයෙන්ම වස්තුව ඇති ස්ථානයට වඩා වෙනස් පිහිටීමක දර්ශනය වන බව අපි මීට පෙර සාකච්ඡා කළෙමු.
මෙහිදී වස්තුව ඇති මාධ්‍යයේත්, නිරීක්ෂණය කරනු ලබන (නිරීක්ෂකයා සිටින) එනම් ඇස තබන මාධ්‍යයේත් වර්තනාංක අනුව වස්තුව නිරික්ෂණය වන ආකාරය වෙනස් වේ. එනම් වස්තුව ගහනතර මාධ්‍යයකත් ඇස විරලතර මාධ්‍යයකත් ඇති විට දෘෂ්‍ය ගැඹුර සත්‍ය ගැඹුරට වඩා කෙටි වන අතර වස්තුව විරලතර මාධ්‍යයකත් ඇස ගහනතර මාධ්‍යයකත් ඇති විට දෘෂ්‍ය ගැඹුර සත්‍යගැඹුරට වඩා වැඩිවේ.
උදාහරණ වශයෙන් වාතයේ(විරල) සිට ජලාශයක(ගහන) සිටින මාළුවෙක් දකින අවස්ථාවක් සහ ජලය තුල සිටින කිමිදුම් කරුවෙක්(ගහන) ගොඩබිම ඇති ගසක වසා සිටින කුරුල්ලෙක්(විරල) දකින අවස්ථාවක් සැලකිය හැකිය.
ගහනතර මාධ්‍ය ඇති වස්තුවක සිට නිකුත් වන කිරණයක් විරලතර මාධ්‍යක සිට දකින අවස්ථාවක් සළකමු
එවිට වස්තුවේ සිට නිකුත්වන කිරණය මාධ්‍යයන් දෙක වෙන් වන පෘෂ්ඨයේ දී එම පෘෂ්ඨයට ඇඳි අභිලම්භයෙන් ඉවතට නැවී ගමන් කරයි
මෙම කිරණයෙහි දිශාව ගහනතර මාධ්‍ය දෙසට ආපසු දිගු කිරීමෙන් වස්තුවෙහි ප්‍රතිබිම්බය සෑදෙන ස්ථානය නිගමනය කළ හැක.
මාධ්‍යයන් දෙක වෙන් වන අතුරුමුහුණතේ සිට වස්තුවට ඇති දුර සත්‍ය ගැඹුර (u) ලෙසත් අතුරුමුහුණතේ සිට ප්‍රතිබිම්බය ට ඇති දුර දෘශ්‍ය ගැඹුර (v) ලෙසත් සැලකූවිට O හි ඇති වස්තුවක් I ලක්ෂයේ හි ඇති වස්තුවක් සේ දර්ශනය වේ.
එලෙසම විරලතර මාධ්‍ය ඇති වස්තුවක සිට නිකුත් වන කිරණයක් ගහනතර මාධ්‍යක සිට දකින අවස්ථාවක් සළකමු
එවිට වස්තුවේ සිට නිකුත්වන කිරණය මාධ්‍යයන් දෙක වෙන් වන පෘෂ්ඨයේ දී එම පෘෂ්ඨයට ඇඳි අභිලම්භය දෙසට නැවී ගමන් කරයි
මෙම කිරණයෙහි දිශාව ගහනතර මාධ්‍ය දෙසට ආපසු දිගු කිරීමෙන් වස්තුවෙහි ප්‍රතිබිම්බය සෑදෙන ස්ථානය නිගමනය කළ හැක.
මෙහිදී ඉතා වැදගත් සම්බන්ධතාවයක් ලෙස සත්‍ය ගැඹුර සහ දෘශ්‍ය ගැඹුර අතර සම්බන්ධතාවය ලබා ගනිමු.
ඇස වස්තුවට සිරස්ව ඉහළින් පිහිටි විට ඉතා කුඩා පතන කෝණයක් සහ වර්තන කෝණයක් සඳහා
1n2 = සත්‍ය ගැඹුර / දෘශ්‍ය ගැඹුර වේ.
වස්තු දුර හා ප්‍රතිබිම්බ දුර මාධ්‍යයන් වෙන්කරන පෘෂ්ඨයට ලම්බක වන අතර වර්තනාංකය නිරීක්ෂකයා සිටින මාධ්‍යයට සාපේක්ෂ ව සලකනු ලැබේ
උදාහරණ
ජල පෘෂ්ඨික සිට මීටර් හයක් ඉහළින් කපුටෙකු පියාසර කරන අතර වූ ජල පෘෂ්ඨයට මීටර් අටක් පහලින් පිහිනන මාළුවෙකු දකී.
කපුටා දකින ආකාරයට මාළුවා ඇත්තේ කොපමණ දුරකින්ද?
මාළුවාට පේන ආකාරයට කපුටා පියාසර කරන්නේ මාලුවා සිටින ස්ථානයට කොපමණ උසකින් ද
(ජලය නිරපේක්ෂ වර්තනාංකය හතර බෙදීම තුනක් ලෙස සලකන්න)
සමාන්තර පැති සහිත මාධ්‍යයකින් ආලෝකය වර්තනය වීමේ දී වස්තුවක පිහිටීමෙහි ඇති වන දෘෂ්‍ය විස්තාපනය
සමාන්තර පැති සහිත මාධ්‍යයේ ඉහලින් සහ පහළින් එකම මාධ්‍යය පවතින අවස්ථාවක (උදාහරණ ලෙස වාතයේ රඳවා ඇති වීදුරු කුට්ටියක් සැලකිය හැක.)සමාන්තර පැති සහිත මාධ්‍යයේ පහළ පෘෂ්ඨයට පහළින් වස්තුව පවතින අවස්තාවක දී ද ඉහත අවස්ථාවට සමාන විස්තාපනයක් සිදුවේ.
තවද වස්තුවක් වීදුරු කුට්ටියකට පහළ කුමන ස්ථානයක තැබුව ද එහි ප්‍රතිබිම්බයෙහි සිදුවන විස්ථාපනය සැමවිටම එකම අගයක් ගනී.
